Densytometria kości: jak i dlaczego to się robi

Densytometria kości pozwala oszacować ryzyko złamań z powodu utraty gęstości kości. Wyjaśniamy, co powinnaś wiedzieć o tej metodzie diagnostycznej i kontrolnej.

Przejrzane i zatwierdzone przez: lekarz Leonardo Biolatto.

Napisany przez Leonardo Biolatto

Ostatnia aktualizacja: 27 maja, 2022

Densytometria kości to badanie o bardzo szerokim zastosowaniu. Jest to badanie obrazowe, które pozwala określić gęstość mineralną kości w celu sprawdzenia, czy uległa ona pogorszeniu.

Densytometria kości nosi również nazwę absorpcjometrii promieniowania rentgenowskiego o podwójnej energii. Nazwa ta wiąże się z tym, że badanie przypomina do zwykłe zastosowanie fal rentgenowskich, podobnie jak w rentgenie. Densytometria jest szczególnie przydatna w diagnostyce i kontroli rozwoju osteoporozy.

To proste badanie, który przepisuje się głownie starszym kobietom. Jednak to nie jedyne wskazanie. W tym artykule wyjaśniamy wszystko, co musisz wiedzieć o densytometrii kości, jak się ją wykonuje i jak należy interpretować jej wyniki.

Na czym polega densytometria kości?

Densytometria kości (znana pod akronimem DEXA lub DXA) to badanie określające gęstość mineralną kości. Określa, czy w tkance kostnej doszło do utraty integralności lub mineralizacji.

Jak wyjaśnia artykuł na RadiologyInfo.org, badanie to wykorzystuje małą dawkę promieniowania jonizującego. W ten sposób umożliwia uzyskanie obrazów kości. To szybki, prosty i nieinwazyjny test.

Zwykle koncentruje się na kościach biodra, kręgosłupa i przedramienia. Jednak można również zbadać inne części, takie jak pięta, palce lub nadgarstek.

Densytometrię kości wykonuje technik diagnostyki obrazowej. Następnie, wyniki interpretuje lekarz specjalista. Jej główna przydatność polega na ocenie ryzyka wystąpienia złamań związanych z osteoporozą.

Dzięki densytometrii można określić, czy pacjent wymaga leczenia z powodu tej choroby. Ponadto badanie służy też do monitorowania efektów przyjętego już podejścia terapeutycznego. Jeśli leczenie działa, wyniki densytometrii kości powinny poprawić się z upływem miesięcy.

Ponadto ma tę zaletę, że nie pozostawia śladów promieniowania na pacjencie. Nie powoduje żadnych skutków ubocznych. Jednak nie zawsze można wykonać to badanie. Na przykład istnieją pewne przeciwwskazania w przypadku kobiet w ciąży.

Dlaczego wykonuje się to badanie?

Densytometria kości służy do określenia, czy występuje utrata gęstości kości. To może się zdarzyć z powodu wielu czynników. Problem polega na tym, że ta utrata gęstości zwiększa ryzyko złamania.

Dlatego badanie jest bardzo przydatne do oszacowania ryzyka takiego zdarzenia. Zgodnie z artykułem opublikowanym w Granada Diagnostic Center badanie to zwykle wykonuje się u kobiet po menopauzie. Zwłaszcza u tych, którzy mają poważne objawy i nie stosują żadnego leczenia hormonalnego.

Wiąże się to z faktem, że menopauza jest jednym z głównych czynników ryzyka osteoporozy. W rzeczywistości, jeśli kobieta paliła lub pali papierosy, densytometria kości jest jeszcze bardziej wskazana.

Ten test jest również wykonywany u osób przyjmujących określone leki wpływające na kości. Na przykład kortykosteroidy. Kolejne wskazanie to nadczynność przytarczyc. Jest to patologia polegająca na wydzielaniu większej ilości parathormonu (PTH).

Hormon ten odpowiada za regulację metabolizmu wapnia i fosforu. Chodzi o dwa najważniejsze minerały dla struktury i gęstości kości. Wcześniejsze przypadki złamań biodra lub kręgosłupa, zarówno w historii rodzinnej, jak i osobistej, są kolejnym powodem, dla którego warto wykonać badanie.

Jak przygotować się do densytometrii kości

Densytometria to prosty test, który nie wymaga większych przygotowań. Nie powoduje żadnego dyskomfortu ani nie zajmuje zbyt dużo czasu. Według danych z kliniki Uniwersytetu z Navarry, przybliżony czas trwania to pół godziny.

Na badanie najlepiej zgłosić się w wygodnym ubraniu, bez wielu dodatków lub biżuterii. Przed badaniem należy usunąć wszelkie metalowe przedmioty. Podczas badania pacjent pozostaje nieruchomo w pozycji leżącej.

Dzień wcześniej można spożywać posiłki według zupełnie normalnej diety. Jeśli jednak przyjmowane są suplementy wapnia, należy je odstawić co najmniej 24 godziny wcześniej.

Jak już wskazaliśmy, densytometria kości jest przeciwwskazana u kobiet w ciąży. Dlatego ważne jest, aby poinformować lekarza o prawdopodobieństwie zajścia w ciążę. Powiadom go również, jeśli niedawno miałeś badanie ze środkiem kontrastowym, takim jak tomografia komputerowa.

Na co mogą wskazywać wyniki tego badania?

Interpretacja densytometrii kości należy do kompetencji lekarza specjalisty. W jego trakcie uzyskuje się serię zdigitalizowanych i kolorowych obrazów. Należy je porównać z wartościami ustalonymi jako normalne dla wieku i płci pacjenta.

W ten sposób uzyskuje się dwie wartości lub oceny. Pierwszym jest wynik T, który określa gęstość kości w porównaniu z osobą dorosłą tej samej płci, która ma maksymalną pojemność kostną.

Jeśli wynik T jest poniżej -1,1, uważa się go za niski, to znaczy występuje osteopenia. Aby powiedzieć, że występuje osteoporoza, wynik T musi być niższy niż -2,5.

Drugi wynik, jaki można uzyskać, to skala Z. Porównuje pacjenta z grupą osób w tym samym wieku, tej samej płci i podobnych warunkach fizycznych. Pozwala na monitorowanie przebiegu leczenia.

Co jeszcze powinieneś wiedzieć o densytometrii kości?

Przed zabiegiem należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach. To samo dotyczy suplementów diety. Nie ma potrzeby wykonywania badania na pusty żołądek, ale konieczne jest co najmniej jeden dzień wcześniej zrezygnować z przyjmowania wapnia. Oprócz biżuterii i metalowych przedmiotów będziesz musiał zdjąć okulary i protezy.

Musimy pamiętać, że densytometria kości nie może przewidzieć, kto dozna złamania. Zawiera jednak wskazówki dotyczące względnego ryzyka takiego zdarzenia.

Testy wykonywane na kręgosłupie lub biodrze są ponadto przydatne do monitorowania odpowiedzi na leczenie. Nie służy temu jednak densytometria wykonywana na pięcie czy nadgarstku. Ta ostatnia jest jednak przydatna w przewidywaniu ryzyka złamania.

Densytometria kości to proste i bezpieczne badanie

Densytometria kości umożliwia badanie gęstości mineralnej kości. Jest to test wykorzystujący promieniowanie rentgenowskie, pomaga wykryć problem z osteoporozą, a nawet monitorować przebieg leczenia.

Dzięki niej można przewidzieć, jakie ryzyko złamania wykazuje dana osoba. Dlatego densytometria kości, to bezpieczne i proste badanie, które dziś wykonuje się bardzo regularnie.