Czy sieci społecznościowe zwiększają ryzyko bulimii i anoreksji?

Najczęstsze zaburzenia odżywiania to bulimia i jadłowstręt psychiczny. Choroby te dotykają szczególnie nastolatków i młodych dorosłych, ponieważ są oni populacją bardziej podatną na wzorce zewnętrzne.

Napisane i zweryfikowane przez lekarz Maryel Alvarado Nieto.

Ostatnia aktualizacja: 05 marca, 2023

Niektórzy badacze próbują ustalić, czy korzystanie z portali społecznościowych zwiększa ryzyko bulimii i anoreksji.

Ogólnie rzecz biorąc, osoby z jadłowstrętem psychicznym ograniczają dietę, aby zachować szczupłą sylwetkę. Z drugiej strony w bulimii pacjenci uciekają się do zachowań, które próbują zrekompensować napady objadania się.

Chociaż istnieją różnice w zachowaniach obu zaburzeń, wzorzec obraca się wokół nieustannego strachu przed przybraniem na wadze. Czy zatem modele ciała pokazywane w sieciach społecznościowych są w stanie nasilać ryzyko bulimii i anoreksji? Analizujemy to.

Czym są zaburzenia odżywiania?

Zaburzenia odżywiania to zespół zaburzeń zachowania związanych z jedzeniem, powodujących pogorszenie stanu zdrowia zarówno pacjenta, i wywołujących wpływ na jego otoczenie. Anoreksja i bulimia to choroby i nie należy ich traktować jako stylu życia.

Wiadomo jednak, że istnieją przestrzenie wirtualne, które promują zachowania osób z tymi zaburzeniami jako akceptowalny sposób życia. Tak zwani influencerzy często proponują swoim fanom szkodliwe praktyki, które zagrażają ich dobru.

Czynniki wpływające na ryzyko anoreksji i bulimii

Większość osób, u których rozwija się anoreksja i bulimia, to młode kobiety. Zwykle należą do społeczeństw uprzemysłowionych.

Uproszczone spojrzenie na tę sytuację winą obarczyłoby kulturowe przekonanie, że szczupłe ciało jest ideałem piękna. Jednak zarówno anoreksja, jak i bulimia są zaburzeniami o wieloczynnikowym pochodzeniu, które może obejmować zaangażowanie sieci społecznościowych.

Istnieją indywidualne czynniki, które zwiększają szanse osoby na rozwój pewnego rodzaju zaburzeń odżywiania. I chociaż interakcja z otoczeniem ma istotny wpływ, podatność tych pacjentów zależy od cech charakterystycznych ich osobowości.

Czynniki ryzyka związanych z zaburzeniami relacji z jedzeniem to między innymi:

• Depresja.
• Strach przed odrzuceniem.
• Niska samoocena i niepewność.
• Perfekcjonizm i cechy obsesyjne.
• Niezadowolenie z wyglądu ciała.
• Potrzeba akceptacji przez innych.
• Tęsknota za przynależnością do grupy społecznej.
• Brak zdrowych nawyków żywieniowych.

„Ana” i „Mía” zwiększają ryzyko bulimii i anoreksji w sieciach społecznościowych

Istnieje rodzaj portali internetowych, które często używają fikcyjnych imion Ana i Mía w odniesieniu odpowiednio do anoreksji i bulimii. Te przestrzenie próbują promować zaburzone wzorce żywieniowe i praktyki z nimi związane jako sposób na życie.

Podobnie sugerują, że patologiczna smukłość jest synonimem piękna. Dlatego głównym celem jest utrata masy ciała.

Zatem przestrzenie promujące te zachowania mogą służyć jako czynnik predysponujący u osób podatnych na rozwój zaburzeń odżywiania. Ponadto witryny te często przekonują użytkowników do ukrywania zachowań samookaleczających, aby uniknąć wykrycia, które wymagałoby udzielenia pomocy przez ich otoczenie z “realu”.

Odkrycie tego typu stron spowodowało zakaz, potępienie i ich zamknięcie w niektórych krajach. Zwłaszcza, że większość osób uzyskujących do nich dostęp to osoby niepełnoletnie.

Jednak próby cenzurowania szkodliwych treści oferowanych przez członków samozwańczej grupy Anorexic Nation nie doprowadziły do jej zniknięcia. Istotny wpływ miało na to pojawienie się i rozwój sieci społecznościowych.

Promotorzy ryzyka w Internecie

Obecna konfiguracja różnych sieci społecznościowych próbuje blokować treści nakłaniające do przyjmowania nawyków związanych z bulimią i anoreksją. Podobnie, niektóre portale wyświetlają nawet komunikaty ostrzegawcze dla osób poszukujących tego typu informacji, zapraszając ich do odwiedzenia stron poświęconych zapobieganiu zaburzeniom odżywiania.

Obecność „Any” i „Míi” była jednak w stanie obejść te zasady.

Warto wyjaśnić, że te same sieci społecznościowe opracowują technologie, które pozwalają użytkownikom modyfikować obrazy, które zamierzają udostępnić. Celem tych narzędzi jest eliminacja niedoskonałości ciała, tworzenie fotografii, które mieszczą się w kulturowych parametrach tego, co uważa się za estetyczne.

Tak więc próbę ochrony wrażliwych ludzi przed ryzykiem tłumi wszechobecne wzmacnianie ideału piękna. To paradoks oparty na reklamie.

Co sądzą eksperci?

Kilka grup naukowców próbowało dowiedzieć się, czy korzystanie z sieci społecznościowych przez osoby podatne na zagrożenia może wywołać zaburzenia odżywiania. Tym bardziej, że niektórzy autorzy i towarzystwa naukowe potwierdzają, że częstość występowania anoreksji i bulimii wzrosła w ostatnich latach.

Z drugiej strony cenzura stron promujących te zaburzenia nie wykazała efektu ochronnego. W rzeczywistości, pomimo masowego usuwania takich wirtualnych przestrzeni, rozpowszechnienie i ryzyko anoreksji i bulimii nadal rosło.

Zatem kontrola treści internetowych nie wydaje się być użyteczną metodą zapobiegania pojawianiu się tych chorób. Z drugiej strony jasne jest, że takie grupy nadal utrzymują się w sieciach społecznościowych.

Jaki związek ma ryzyko anoreksji i bulimii z sieciami społecznościowymi? To mit czy rzeczywistość?

Od końca ubiegłego wieku wskazuje się na media jako czynnik ryzyka rozwoju zaburzeń odżywiania, ponieważ promują ideę, że ekstremalna szczupłość jest synonimem piękna i sukcesu społecznego. Niewiele jednak zmienił się przekaz nadawanych reklam, mimo że często są retuszowane.

Wiele modelek wyidealizowanych w reklamach przyznało się do zaburzeń odżywiania.

Portale społecznościowe to nowa forma komunikacji, która dodatkowo umożliwia interakcję użytkowników. Z tego powodu eksperci uważają, że treści udostępniane w sieciach społecznościowych mogą służyć jako źródło negatywnych porównań.

U wrażliwej osoby tworzy to pętlę sprzężenia zwrotnego niezadowolenia z ciała i niskiej samooceny. W ten sposób nadmierne korzystanie z sieci społecznościowych staje się czynnikiem zwiększającym ryzyko bulimii i anoreksji.

Jak zapobiegać bulimii i anoreksji na portalach społecznościowych?

Pojawiło się mnóstwo zaleceń i regulacji, aby uniknąć ciągłego narażania osób podatnych na tego typu treści. Jednak nawet wśród specjalistów zajmujących się zdrowiem psychicznym nie ma co do tego powszechnego konsensusu.

Zgadzają się co do tego, że wpływ środowiska jest jedynie czynnikiem warunkującym. Nie powinno się go posztregać jako głównego elementu profilaktyki.

Dlatego mądrzej jest kłaść nacisk na potrzebę budowania u młodzieży poczucia własnej wartości, zapewnienia im bezpieczeństwa i akceptacji ich indywidualnych cech podczas rozwoju. Będzie to o wiele skuteczniejsze niż próba kontrolowania treści dostępnych w olbrzymim (i niemal nieskończonym) świecie sieci społecznościowych.