Anemia: jak ją rozpoznać?

Anemia daje wyraźne objawy, więc łatwo ją rozpoznać. Jeśli się pojawią, trzeba udać się do laboratorium, by wykluczyć lub zdiagnozować chorobę.

Napisane i zweryfikowane przez lekarz Leonardo Biolatto.

Ostatnia aktualizacja: 27 maja, 2022

Anemia może nam zagrażać w pewnych sytuacjach, na przykład w ciąży. Warto więc przeprowadzić diagnostykę u osób stale odczuwających zmęczenie bez konkretnego powodu.

Podejrzenia pojawiają się z pierwszymi objawami i rosną z czasem. Problem związany z anemią nie leży jednak w samym aspekcie medycznym, a w tym, jak dany organizm reaguje na niedobór hemoglobiny.

Objawy kliniczne anemii różnią się zależnie od pacjenta. Często są niejasne i mieszają się z symptomami innych dolegliwości. W celu przeprowadzenia diagnostyki, specjalista powinien wysłać nas na badania laboratoryjne.

Na czym polega anemia?

Anemia to niedobór czerwonych krwinek i hemoglobiny we krwi. Oba składniki powinny mieścić się w obrębie pewnych parametrów i utrzymywać na stałym poziomie, by organizm optymalnie funkcjonował.

Czerwone krwinki to komórki krwi zawierające białko o nazwie hemoglobina. Komórki te żyją około 3 miesiące. Co 90 dni są wymieniane.

Ich główną funkcją jest dostarczanie tlenu do tkanek. By spełniać tę funkcję, czerwone krwinki zawierają obfitującą w żelazo hemoglobinę. Mikroskopijna forma tego białka łączy się z tlenem i transportuje go oraz dostarcza do komórek, którym niezbędny jest on do przeprowadzania procesów metabolicznych.

Znaczenie mają więc zarówno czerwone krwinki jak i hemoglobina, a pośrednio także żelazo. Anemia pojawia się wskutek następujących okoliczności:

• Krwotoki zmniejszające ilość krążącej krwi.
• Niedobór żelaza w diecie lub zaburzenia wchłaniania go w jelicie.
• Przewlekłe choroby utrudniające powstawanie czerwonych krwinek.

Objawy anemii

Anemia objawia się na różne, niekonkretne sposoby. Trudno po nich jednoznacznie stwierdzić tę chorobę – trzeba udać się do lekarza.

Charakterystyczne są zmęczenie i brak sił. W względu na niedobór tlenu w organizmie, metabolizm komórkowy ulega zwolnieniu, co przekłada się na ogólną mniejszą wydajność – wysiłek fizyczny przychodzi z trudem, a codzienne zadania wydają się męczące.

Układ oddechowy stara się zrekompensować niedobór tlenu i dostarczyć go z zewnątrz. Stąd duszności i przyspieszony oddech.

Podejrzewanie anemii na podstawie bladego koloru skóry jest mało skuteczne, a raczej orientacyjne. Niedobór czerwonych krwinek powoduje ogólną bladość.

Oto inne objawy stanu anemicznego:

• Bóle głowy
• Palpitacje i tachykardia
• Zawroty głowy, nudności i omdlenia
• Zimne stopy

Badanie krwi

Przy podejrzeniu anemii lekarz zaleci wykonanie badań diagnostycznych, w tym pomiaru poziomu hemoglobiny. Próby laboratoryjne wykażą koncentrację tego białka we krwi.

Krew zdrowego dorosłego powinna zawierać od 12 do 18 gramów na decylitr u mężczyzny i 12 do 15 u kobiety. U dzieci wartości te są bardziej rozstrzelone.

Jeśli u kobiety poziom hemoglobiny jest niższy niż 12 gramów na decylitr, a u mężczyzny poniżej 13 gramów, mamy do czynienia ze stanem anemicznym. Kolejnym krokiem jest ustalenie jego przyczyny i stanu czerwonych krwinek, by scharakteryzować chorobę. W tym celu wykonuje się rozmaz krwi.

Anemia: co robić?

Jeśli masz anemię, nie dowiesz się tego magicznym sposobem ani zgadując. Konieczna jest bowiem diagnostyka oraz laboratoryjny pomiar poziomu hemoglobiny we krwi.

Jeśli podejrzewasz, że masz anemię, bo ciągle odczuwasz zmęczenie, twoja skóra jest blada i marzną ci kończyny, skonsultuj się ze specjalistą. Gdy opowiesz mu o symptomach, wyśle cię na odpowiednie badania. 

Prawie wszystkie odmiany anemii są uleczalne, czy to za pomocą suplementacji żelaza, czy poprzez eliminację krwotoku. To więc kolejny powód, by nie ignorować podejrzeń.