Afty w jamie ustnej u dzieci: jak je leczyć?

Afty w jamie ustnej to często nawracające zmiany u dzieci. Chociaż nie są poważne, mogą powodować ból i dyskomfort. Jak z nimi walczyć? W tym artykule dzielimy się informacjami na temat leczenia farmakologicznego i naturalnego.
Afty w jamie ustnej u dzieci: jak je leczyć?

Ostatnia aktualizacja: 07 listopada, 2020

Jeśli u dziecka pojawią się afty w jamie ustnej, na początku może to być niepokojące. Jednak, jak szczegółowo opisano w artykule opublikowanym w National Center for Biotechnology Information, zmiany te mają charakter łagodny i zwykle ustępują samoistnie w krótkim czasie.

Niektóre osoby mają szczególną podatność na różne zmiany skórne w w okolicy ust. Wśród nich do najczęstszych należą własnie afty w jamie ustnej czyli rodzaj owrzodzeń jamy ustnej. W rzeczywistości szacuje się, że dotykają one aż 85% ludzi. Jak jednak należy je leczyć, gdy występują u dzieci? Powiemy ci o tym w dalszej części artykułu.

Afty lub owrzodzenia w jamie ustnej u dzieci

Afty w jamie ustnej czasami nazywa się też potocznie otwartymi owrzodzeniami, które pojawiają na wewnętrznej stronie policzka. Ich powstawanie wiąże się z kilkoma czynnikami. Jednak w przypadku dzieci najczęściej przypisuje się je zwyczajowi wkładania wielu przedmiotów do ust. Pojawiające się zmiany mają charakter zapalny i powodują ból.

Afty w jamie ustnej na początku przypominają lekką i płytką nadżerkę błony śluzowej jamy ustnej, koloru białego, która może przekształcić się w owalne lub okrągłe owrzodzenie. I chociaż mają płytkie i czyste krawędzie, w środku proces nekrotyczny może obejmować obszar tkanki o zmiennej średnicy.

Na ogół afty u dzieci pojawiają się na błonie śluzowej policzków; jednak mogą również wystąpić na ustach, języku i dziąsłach. Z jakiegoś nieznanego powodu ten stan występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn.

Ponadto w niektórych przypadkach zmiany te mogą regularnie powracać przez dłuższym czasie. W tym przypadku może chodzić o „nawracające aftowe zapalenie jamy ustnej”, które objawia się pojedynczymi lub wielokrotnymi zmianami o różnej wielkości.

Afta na wardze
Chociaż owrzodzenia zwykle nie są poważne, powodują ból i ogólny dyskomfort. Dlatego nie należy ich pozostawiać bez leczenia.

Jak się leczy afty w jamie ustnej u dzieci?

Niezależnie od tego, czy jest to zmiana izolowana, czy „nawracające aftowe zapalenie jamy ustnej”, owrzodzenia zwykle ustępują samoistnie w ciągu około 7 dni. Jednak owrzodzenia u dzieci mogą być bardzo bolesne i czasami utrudniają przyjmowanie pokarmu.

Dlatego wiele osób zastanawia się, co zrobić, aby przyspieszyć ich gojenie się. W tym celu mamy do wyboru dwie opcje terapeutyczne: jedna farmakologiczna, a druga poprzez naturalne środki. Obie opcje są przydatne w celu złagodzenia objawów i uniknięcia możliwych powikłań.

Leczenie farmakologiczne

Ponieważ objaw ten występuje tak powszechnie, ni dziwi fakt, że istnieje szeroka gama leków wspomagających gojenie. Większość z nich jest przeznaczona do użytku miejscowego, to znaczy działają bezpośrednio na dotknięty obszar. Do wyboru mamy następujące opcje:

  • Środki antyseptyczne, takie jak chlorheksydyna w żelu lub płyny do płukania ust, które można stosować do zwalczania mikroorganizmów powodujących owrzodzenia.
  • Miejscowe leki przeciwzapalne i kortykosteroidy, które wzmacniają działanie antyseptyczne.
  • Jeśli infekcja jamy ustnej jest spowodowana przez bakterie, może być konieczne podanie antybiotyków.

Z drugiej strony, w szczególnie ciężkich przypadkach, sugeruje się leczenie ogólnoustrojowe doustnymi kortykosteroidami. Tego typu terapia powinno być zawsze wykonywana pod nadzorem lekarza i tylko wtedy, gdy afty nawracają bardzo często lub powodują zbyt uciążliwe objawy.

Warto również przeczytać ten ciekawy artykuł: Opryszczka u dzieci – zwalcz ją na 6 sposobów!

Leczenie środkami naturalnymi

Jako środki pomocnicze w leczeniu owrzodzeń u jamie ustnej dzieci można również stosować pewne naturalne metody. Chociaż nie stosuje się ich jako opcji pierwszego wyboru, mogą być pomocne w zmniejszaniu stanu zapalnego i zwalczaniu istniejącej infekcji.

Oczywiście najlepiej szukać środków o właściwościach przeciwzapalnych i antyseptycznych.

  • Jedną z najczęściej stosowanych metod jest wykonywanie płukanek z ciepłej wody z dodatkiem soli lub sody oczyszczonej. Zabieg wykonuje się od 2 do 3 razy dziennie, aż do zauważenia poprawy. Mieszankę należy przygotować rozpuszczając szczyptę soli lub sody oczyszczonej w pół szklanki ciepłej wody. Nie należy spożywać tego płynu.
  • Kolejnym często używanym w tym celu składnikiem jest aloes. Żel zawarty w liściach aloesu ma właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, które sprzyjają łagodzeniu tego typu owrzodzeń. Wystarczy wziąć niewielką ilość żelu i delikatnie wetrzeć w ranę.
Żel z aloesu
W popularnej literaturze sugeruje się, że stosowanie aloesu wspomaga gojenie się aft w jamie ustnej u dzieci.

Przeczytaj również ten ciekawy artykuł: Afty i owrzodzenia w jamie ustnej – jak je leczyć?

Jak zapobiegać pojawianiu się aft w jamie ustnej u dzieci?

W tym miejscu należy zauważyć, że w większości przypadków afty i „nawracające aftowe zapalenie jamy ustnej” nie mają określonej przyczyny. Zmiany te mogą pojawić się z powodu predyspozycji genetycznych lub w jednej z następujących sytuacji:

Profilaktyka owrzodzeń w jamie ustnej u dzieci będzie ukierunkowana na zwalczanie wszystkich wyżej wymienionych sytuacji. W pierwszej kolejności należy zadbać o to, aby maluchy miały odpowiednią higienę jamy ustnej. Dlatego powinny myć zęby 3 razy dziennie, i używać płynu do płukania ust przynajmniej 1 raz dziennie.

W przypadku urazu związanego z leczeniem ortodontycznym należy skonsultować się ze specjalistą, choć w takich przypadkach objawy zwykle ustępują w krótkim czasie. Zaleca się również, aby młodzi pacjenci przyjmowali suplementy witaminowe, a także pokarmy bogate w witaminy z grupy B.

Niektóre zalecane pokarmy w takim przypadku to:

Uwagi ogólne

Chociaż afty nie są niebezpieczne, mogą być bardzo irytujące, szczególnie dla dzieci. W ich przypadku afty w jamie ustnej mogą doprowadzić do ograniczenia dziennego spożycia pokarmów i prowokować ogólny dyskomfort.

Dlatego różne dostępne metody leczenia powinny koncentrować się na zmniejszaniu stanu zapalnego, eliminowaniu bólu i wspomaganiu gojenia. Ponadto zmianom w jamie ustnej można zapobiec, dbając o odpowiednią higienę jamy ustnej i częste mycie zębów.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • InformedHealth.org [Internet]. Cologne, Germany: Institute for Quality and Efficiency in Health Care (IQWiG); 2006-. Canker sores (mouth ulcers): Overview. 2019 Aug 15. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK546250/
  • Babaee N, Zabihi E, Mohseni S, Moghadamnia AA. Evaluation of the therapeutic effects of Aloe vera gel on minor recurrent aphthous stomatitis. Dent Res J (Isfahan). 2012;9(4):381-385.
  • Córdoba M. Aftas recurrentes en niños y adolescentes. Revista de la Sociedad Odontológica de La Plata. 2018;20(56):19-22.
  • Schemel Suárez M, López López J, Chimenos Küstner E. Úlceras orales: diagnóstico diferencial y tratamiento. Medicina Clínica. 2015;145(11):499-503.
  • Pérez A, Rodríguez P. Tratamiento de la estomatitis aftosa recurrente. Medicentro. 2012;16(1):1-10.
  • Marinovic M. Aftas orales recurrentes: diagnóstico diferencial y manejo. Medwave. 2009;9(2):e3773.
  • Falgás Franco J. Patología bucal. Pediatriaintegral.es. 2015. Available from: https://www.pediatriaintegral.es/publicacion-2015-01/patologia-bucal/
  • Bonet R, Garrote A. Aftas bucales. Farmacia Profesional. 2015;29(1):27-31.
  • MacDonald J. Canker sore remedies: baking soda. CMAJ. 2002;166(7):884.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.