Zespół kanału stępu: co to jest i jakie daje objawy?

W 25% przypadków zespołu tunelu stępu nie poznano przyczyny, która by wyjaśniała jego wystąpienie. Ten obraz kliniczny jest bolesny, ale zazwyczaj dobrze reaguje na leczenie. Tylko w niewielu przypadkach występują powikłania, takie jak brak wrażliwości lub utrata swobody ruchu.

Zespół kanału stępu jest rzadkim obrazem klinicznym, którego głównym objawem jest ból podeszwy stopy. Najczęściej dotyka kobiety w wieku od 40 do 45 lat. Częstość występowania wynosi jednak zaledwie około 0,58% na 100 000 osób.

Zespół kanału stępu został opisany po raz pierwszy w 1932 roku przez Pollocka i Davisa. Jednak dopiero w 1960 roku, dzięki badaniom Kopella i Thompsona, opisane zostały mechanizmy charakteryzujące pojawienie się zespołu tunelu stępu.

W 1962 roku Charles Keck przedstawił szczegółowy opis tego problemu i wskazał, że wcześniej często był błędnie diagnozowany z powodu podobieństwa do zapalenia powięzi podeszwy. Następnie, Goodgold, Kopell i Spieldholz szczegółowo opisali skutki, jakie ten zespół powoduje dla nerwu piszczelowego.

Co to jest zespół kanału stępu?

Nazwę zespół kanału stępu stosuje się do zestawu objawów i sygnałów, które wynikają z ucisku nerwu piszczelowego lub nerwów podeszwowych w kanale stępu. Kanał ten znajduje się natomiast pod ścięgnem zginacza, w środkowym obszarze kostki.

Kanał stępu lub tunel stępu jest kanałem osteofibrylowym. Znajduje się po wewnętrznej stronie kostki. Dach tego tunelu jest utworzony przez ścięgno, czy więzadło zginacza, które rozciąga się od wewnętrznej strony kostki do kości piętowej. Jego funkcją jest stabilizowanie ścięgien zginaczy.

Tunel stępu przechodzi również pod mięśniem odwodzącym palec. Pomiędzy ścięgnem, mięśniem i kością piętową przechodzi przez nerw piszczelowy i jego rozgałęzienia. Gdy dochodzi do kompresji tych nerwów, pojawia się zespół kanału stępu. Ta kompresja odbywa się w nierozciągliwym wąwozie osteofibrylowym.

Zespół ten jest również wynikiem zapalenia tkanek otaczających kanał stępu. Gdy tak się stanie, nerwy mogą również ulec stanowi zapalnemu i uciskowi. To natomiast powoduje ból.

Przyczyny

Zespół kanału stępu występuje na skutek różnych przyczyn związanych z różnymi procesami. Są to przede wszystkim:

• Uraz. Jest to najczęstsza przyczyna. Zwykle zespół kanału stępu występuje po zwichnięciu, złamaniu kostki wewnętrznej, kości skokowej lub kości piętowej. Wszystkie z nich generują pogrubienie więzadła pierścieniowego a następnie ściskanie.
• Nadwyrężenie lub nadmierne zużycie. Ma to związek z powtarzającymi się ruchami na poziomie kostki, zarówno w codziennych czynnościach, jak przy uprawianiu sportu.
• Wady stopy. Płasko-koślawe stopy generują anomalie biomechaniczne, które prowadzą do rozciągania struktur wewnętrznych i mogą generować zespół kanału stępu.
• Procesy zapalne. W szczególności zapalenie ścięgien zginaczy lub piszczelowych tylnych.
• Choroby ścięgien lub żył. Żylaki również mogą wywierać nacisk na nerwy. Dotyczy to także czynników takich, jak torbiel na ścięgnie.
• Choroby układowe. Odpowiadają one za około 10% przypadków. Najczęstszymi chorobami powodującymi zespół kanału stepu są: cukrzyca, zapalenie stawów, nadczynność tarczycy i hiperlipidemia.
• Bez znanej przyczyny. Około 25% przypadków zespołu kanału stępu nie ma jednak możliwej do zidentyfikowania przyczyny.

Inne interesujące informacje

Głównym objawem zespołu kanału stępu jest ból. Lokalizuje się on wokół kostki, prawie zawsze w jej wnętrzu. Ten dyskomfort rozciąga się na palce i wyraźnie się zaostrza podczas chodzenia. W zaawansowanych stadiach problemu występuje również ból spoczynkowy.

Ból ma charakter palący i zwykle towarzyszy mu mrowienie, skurcze lub pulsowanie. Na początku czuje się go tylko w pozycji stojącej, podczas chodzenia lub używając pewnego rodzaju obuwia. Najczęściej ból pojawia się wieczorem, po całym dniu. Częściową ulgę przynosi jednak poruszanie kostką, nogą lub stopą.

Bardzo często pojawia się również uczucie drętwienia, a także osłabienie mięśni stopy, palców stóp lub kostek. W najcięższych przypadkach ta słabość staje się tak bardzo zauważalna, że może prowadzić do deformacji struktury stopy.

Całkowite wyleczenie zespołu kanału stepu jest na szczęście możliwe przy zastosowaniu odpowiedniej terapii. Jedynie u niewielkiej grupy osób występują powikłania, takie jak częściowa lub całkowita niewrażliwość lub utrata ruchu. Również u niewielkiego odsetka pacjentów zmiana lubi się nawracać.