Zawał mięśnia sercowego- jak go rozpoznać?

Zawał mięśnia sercowego to śmierć włókien mięśniowych serca. Martwica mięśnia sercowego spowodowana jest niedokrwieniem na skutek zamknięcia tętnicy wieńcowej, doprowadzającej krew do serca. Ten nadzwyczajny stan cechuje się wysoką śmiertelnością i należy do głównych przyczyn zgonów w krajach rozwiniętych prawie na równi z nowotworami.

W poniższym artykule umieściliśmy najważniejsze informacje, mogące pomóc rozpoznać zawał mięśnia sercowego.

Śmierć włókien mięśniowych serca znany jest również pod inna nazwą, czyli zawałem mięśnia sercowego.

Na podstawie wyników elektrokardiogramu atak serca można podzielić na:

• Zawał mięśnia sercowego z uniesieniem odcinka ST (STEMI),
• Zawał mięśnia sercowego bez uniesienia odcinka ST (NSTEMI).

Naturalnie klasyfikacja ta jest bardzo przydatna, ponieważ określa początkowe, krytyczne podejście terapeutyczne, które pacjent powinien otrzymać od wykwalifikowanego personelu medycznego.

Epidemiologia zawału mięśnia sercowego

Zawały mięśnia sercowego powodują około 13 milionów zgonów rocznie, a ogólnie rzecz biorąc mogą pojawiać się nieco częściej u mężczyzn niż u kobiet.

Szacuje się, że 1/6 mężczyzn w porównaniu z 1/7 kobiet w Europie umrze na atak serca.

Czynniki ryzyka

Przede wszystkim istnieje wiele czynników, które zwiększają ryzyko zawału serca. Niektóre z nich można łatwo naprawić, na przykład szkodliwe nawyki.

Najważniejsze czynniki zwiększające ryzyko zawału serca to:

• Wiek> 65 lat
• Płeć męska
• Cukrzyca
• Wysokie nadciśnienie tętnicze, brak odpowiedniego leczenia
• Zbyt wysoki cholesterol
• Otyłość, palenie tytoniu, zażywanie narkotyków, siedzący tryb życia (między innymi)
• Obecność innych przewlekłych chorób serca

Jak powstaje zawał serca?

W większości przypadków najczęstszą przyczyną jest zamknięcie czy zablokowanie tętnicy wieńcowej z powodu skrzepliny tłuszczowej. W większości przypadków skrzepliny te są spowodowane nagromadzeniem się tłuszczu w tętnicach.

Po pierwsze, następuje nagromadzenie niewłaściwego materiału (blaszki miażdżycowe), który odrywa się i przepływa przez układ krwionośny. Następnie skrzep dociera do tętnic wieńcowych, gdzie w konsekwencji blokuje przepływ krwi.

Chociaż jest to rzadsza sytuacja, w niektórych przypadkach skrzeplina może być spowodowana nadmierną krzepliwością krwi.

Inne rzadkie przyczyny to: rozwarstwienie aorty, wrodzone anomalie i uraz.

Skąd możemy wiedzieć, że mamy zawał serca?

Symptomy ataku serca są dość dobrze znane wszystkim. Mimo to, aby ustalić  zawał serca z pewnością, należy określić szereg objawów klinicznych.

Objawy zawału serca to:

• Objawy fizyczne: ból, fizyczny dyskomfort, uczucie ścisku w klatce piersiowej
• Dowody elektrokardiograficzne (EKG)
• Skrzeplina w tętnicach wieńcowych
• Dowody na uszkodzenie serca w testach biochemicznych

Jakie są dokładnie objawy i oznaki zawału serca?

• Ból w klatce piersiowej; ból jest nagły i długotrwały (zwykle ponad 30 minut). Jest odczuwalny w środku klatki piersiowej jako bardzo silny ucisk. Zwykle rozciąga się na lewe ramię i ramię, a nawet na szyję i szczękę.
• Obfite pocenie się
• Bladość
• Skrócenie oddechu, trudności w oddychaniu
• Uczucie niepokoju
• Poczucie ciężkości ciała, chory koniecznie chce się położyć

Nietypowe objawy zawału serca

Atak serca nie zawsze objawia się tylko jako ból w klatce piersiowej. To może być najczęstszy objaw, ale czasami obraz kliniczny jest inny, szczególnie u osób starszych i chorych na cukrzycę.

• Bezbolesny zawał mięśnia sercowego (30% przypadków). To może objawiać się niewyjaśnionym osłabieniem, poceniem się, nudnościami i wymiotami, bladością, zadyszką – ale bez bólu.
• Zawał z bólem, ale z nietypowymi cechami. Niektórzy pacjenci odczuwają ból w jamie brzusznej, szyi i szczęce. W rzeczywistości, chociaż jest to stosunkowo rzadkie, pacjent z ostrym bólem brzucha może być zmuszony do wykonania EKG (elektrokardiogramu).

Co zobaczymy w elektrokardiogramie osoby, która ma atak serca?

Niewłaściwy obraz EKG może jednakowoż ulec fluktuacji, zależy bowiem od momentu wykonania. Innymi słowy – elektrokardiogram zmienia się w miarę rozwoju ataku serca.

Jednak najbardziej charakterystycznymi elementami są:

• Zmiany załamka T, które stają się bardzo spiczaste i wysokie. Wskazuje to na niedokrwienie podwsierdziowe.
  W zawale mięśnia sercowego z uniesieniem odcinka ST wzrost ten przekracza 1 mm.
• W zawale mięśnia sercowego bez uniesienia odcinka ST pojawiają się pozostałe patologiczne zmiany.
• Wreszcie można znaleźć fale Q, wskazujące na martwicę.

Jednak możliwe jest znalezienie pacjentów z objawami zawału serca, ale prawidłowym obrazem EKG. Dlatego EKG nie powinno być jedynym powodem do wykluczenia możliwego zawału serca.

Jakie są znaczniki biochemiczne?

Markery biochemiczne to cząsteczki, które można wykryć we krwi. Ich stężenia zwiększają się lub zmniejszają stopniowo w pewnych sytuacjach. Następnie wyniki i oznaczenia wykorzystywane są do celów diagnostycznych.

W przypadku zawału mięśnia sercowego stosowane markery to białka, które uwalniają włókna mięśniowe po swojej śmierci.

Markery zawału mięśnia sercowego to:

• Mioglobina
• CPK-MB.
• Troponiny

Jak się diagnozuje zawał mięśnia sercowego?

Zawał mięśnia sercowego jest diagnozowany przy użyciu bardzo szczegółowej historii medycznej i pełnego badania fizykalnego. Wraz z historią kliniczną jest to najcenniejsze narzędzie diagnostyczne. W przypadku pacjenta, który może cierpieć na atak serca, EKG należy wykonać natychmiast.

Ponadto lekarze mogą stosować analizy biochemiczne, zarówno inwazyjne, jak i nieinwazyjne.

USG serca jest najcenniejszą techniką, ponieważ jest nieinwazyjna, a także stosunkowo szybka. Jednak podobnie jak w przypadku badań inwazyjnych, techniką, która oferuje lepsze wyniki, jest angiografia wieńcowa.

Leczenie zawału mięśnia sercowego

Celem leczenia jest zmniejszenie wielkości obszaru objętego zawałem oraz wczesne rozpoznanie i leczenie możliwych powikłań. Leczenie zawału mięśnia sercowego powinno być natychmiastowe. Ogólnie 30% pacjentów umiera w ciągu pierwszej godziny, a najczęstszą przyczyną jest migotanie komór.

Natychmiastowa opieka i medykamenty

• Przede wszystkim monitorowanie czynności życiowych: częstość pracy serca, częstość oddechów, nasycenie tlenem i ciśnienie krwi.
• Odpoczynek i podawanie płynów
• Podawanie tlenu przez kaniulę nosową, jeśli nasycenie wynosi poniżej 95%
• Zarządzanie bólem i lękiem za pomocą opiatów i anksjolityków. Niepokój i ból zwiększają obciążenie pracy serca, co może ostatecznie prowadzić do zwiększenia wielkości zawału.
• Środki przeciwagregacyjne: kwas acetylosalicylowy (250 mg) z inhibitorem P2Y12.
• Beta-blokery do kontroli ciśnienia krwi
• Atropina do kontrolowania częstotliwości serca.
• Terapia reperfuzyjna: ogólnie rzecz biorąc, ten rodzaj terapii opiera się na rekanalizacji zablokowanej tętnicy. Pacjent może w najlepszy sposób skorzystać z tej terapii w ciągu pierwszych 12 godzin.

Można to zrobić na dwa sposoby:

–Podawanie leków fibrynolitycznych. Są one wskazane, gdy angioplastyka nie jest możliwa w ciągu pierwszych 2 godzin po rozpoznaniu. Po podaniu leków pacjent musi zostać przewieziony do wykwalifikowanego ośrodka, aby uzyskać angioplastykę.
–Pilna angioplastyka. Jest to technika z wyboru, jeśli można ją wykonać w ciągu pierwszych dwóch godzin diagnozy.