Tkanka chrzęstna — jak o nią zadbać?
Choć nikt z nas nie poświęca jej większej uwagi, tkanka chrzęstna jest bardzo ważną częścią naszego ciała i jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wraz z tkanką kostną pełnieni ona funkcję podporową w organizmie.
Tkanka chrzęstna jest szczególnie narażona na uszkodzenia u sportowców, osób aktywnych fizycznie i ponadto u ludzi starszych. Czy wiedziałeś, że można zmobilizować ją do regeneracji, uwzględniając w diecie określone składniki? Dziś w artykule dowiesz się jakie to produkty!
Tkanka chrzęstna — to ona najbardziej cierpi
Jedną z głównych funkcji, które pełni tkanka chrzęstna jest funkcja podporowa. Pokrywa ona między innymi powierzchnie, gdzie stykają się kości, zapewnia ich mobilność, ułatwia poślizg, zapobiegając przy tym ich ścieraniu.
Nie jest ona tak zmineralizowana i twarda jak tkanka kostna ani tak elastyczna, jak mięśnie. Warto poświęcić jej chwilę uwagi dlatego, że chrząstka należy do tych materiałów, które po uszkodzeniu jest bardzo trudno odbudować i w pełni zregenerować.
Niejednokrotnie jest to przyczyną wielu chorób jak na przykład zapalenia stawów, a inną konsekwencją są skręcenia dotkniętych obszarów. Do części ciała, które są najbardziej narażone na uszkodzenia, należą:
- kostki
- kolana
- nadgarstki
- łokcie
- barki
Również może dojść do jej uszkodzenia w wyniku poważnych wypadków lub poparzeń. W takich sytuacjach rany są bolesne i mogą ponadto powodować problemy z poruszaniem.
Jakie są przyczyny problemów z tkanką chrzęstną?
- starzenie się organizmu
- choroby zwyrodnieniowe
- nadmierna aktywność fizyczna
- otyłość
- stres
- przenoszenie ciężkich rzeczy
- niedostarczanie odpowiedniej ilości składników odżywczych
To istotne, by zadbać o zdrowie szczególnie tkanki chrzęstnej znajdującej się w kolanie, które odpowiedzialne są za dźwiganie praktycznie całej masy naszego ciała. Najczęstszymi objawami kontuzji i urazów są:
- ból w momencie poruszania stawem
- ograniczony zakres ruchu
- deformacja
- stan zapalny
- ponadto też zaczerwienienie
Odżywianie, a tkanka chrzęstna
Zachowanie właściwej diety pozwoli odpowiednio zatroszczyć się, wzmocnić i pobudzić do regeneracji tę część naszego ciała w sposób naturalny. Codzienne menu, aby w pełni odżywić naszą tkankę chrzęstną, powinno być bogate w następujące składniki:
- witamina A, C i D
- wapń
- lizyna
- fosfor
- fluor
- magnez
- białko
Oprócz tego bardzo ważne jest dostarczanie zalecanej ilości wody, co umożliwi odpowiednie nawilżenie zarówno chrząstki, jak i samych stawów. Nie zapominaj zatem o wypiciu przynajmniej dwóch litrów wody dziennie.
Mówiąc o składnikach odżywczych niezbędnych do utrzymania w zdrowiu chrząstki, a w wypadku jej uszkodzenia wspomagających jej regenerację, można tutaj wymienić ponadto:
Lizyna
Jest to organiczny związek chemiczny, aminokwas, którego niedobór objawia się zmęczeniem i rozdrażnieniem. Lizyna bierze udział w procesach regeneracyjnych organizmu w przypadku wszelkich uszkodzeń.
Należy do grupy tych aminokwasów, które nie mogą być syntetyzowane w ciele człowieka, dlatego muszą być dostarczane wraz z pożywieniem. Zalecana dawka to 12 mg na każdy kilogram masy ciała. Które produkty zawierają jej najwięcej?
- czerwone mięso
- dorsz
- jajka
- soja
- ser
- orzechy
- drożdże piwne
- warzywa strączkowe
Witamina C
Witamina C jest potężnym przeciwutleniaczem, który skutecznie wzmacnia nasz układ odpornościowy, a oprócz tego naturalnie wpływa na biosyntezę kolagenu.
W praktyce oznacza to, że usprawnia ona regenerowanie się tkanki łącznej, poprawia funkcjonowanie naczyń krwionośnych i transportowanie natlenionej krwi, która również jest odpowiedzialna za regenerację uszkodzonych tkanek.
Wśród produktów o największym stężeniu witaminy C możemy wyróżnić:
- pomarańcze
- pomidory
- ananasy
- brzoskwinie
- truskawki
- kiwi
- cebule
- papryka
- sałata
- mandarynki
- winogrona
- jeżyny
Zalecana minimalna dawka dla kobiet wynosi 75 mg, natomiast dla mężczyzn 90 mg.
Przeczytaj również: Odmładzający peeling z witaminą C i winogronami
Witamina D
Ekspozycja na światło słoneczne jest najlepszym sposobem na dostarczenie organizmowi witaminy D. Składnik ten poprawia ruchomość stawów, a także zapobiega chorobom takim jak osteoporoza, artretyzm i występowaniu problemów z tkanką chrzęstna.
Wraz z jedzeniem również możemy dostarczyć ciału tej substancji, a najlepszymi jej źródłami są:
- chleb razowy
- mleko
- płatki pełnoziarniste
- łosoś
- śledź
- ostrygi
Kolagen
Jest to białko o niesamowicie wysokiej odporności na rozciąganie. Jest głównym strukturalnym składnikiem tkanki łącznej, tkanki chrzestnej, ponadto kości i ścięgien. Przeprowadzane badania dowiodły, że ułatwia połączenia pomiędzy tymi strukturami.
Najprostszym sposobem na dostarczenie kolagenu naszemu organizmowi jest spożywanie galaretek. Pamiętajmy jednak, by były one niskokaloryczne, ponieważ cukier redukuje jego właściwości.
Oprócz tego, że galaretki mogą być doskonałym deserem, również można je wykorzystywać jako dodatek do innych nie tylko słodkich potraw. Szczególnie zalecana jest przy kontuzjach stawu biodrowego i kolanowego. Dzienna zalecana dawka to 10 g.
Jeżeli spożywać ją regularnie można całkowicie wyeliminować objawy choroby zwyrodnieniowej stawów.
Zobacz także: Kolagen dla Twojej skóry – 8 produktów
Przyprawy i rośliny przeciwzapalne
Aby usprawnić regenerację tkanki chrzęstnej, warto do diety włączyć pewne zioła i lecznicze rośliny. Do pierwszych, które trzeba wymienić, należą wierzba i czarci pazur, a zaraz za nimi powinny znaleźć się kurkuma i imbir. Regularne dodawanie ich do herbat i posiłków uelastyczni i doda mobilności naszym stawom.
Kwasy omega 3
Aby tkanka chrzęstna została odpowiednio wzmocniona, a zwłaszcza ta, która znajduje się w kolanie, należy ograniczyć spożycie tłuszczów nasyconych (to te, które znajdują się w fast foodach) i zastąpić je chudym białkiem (tofu, fasola) i kwasami omega 3.
Te ostatnie mają zdolność zmniejszania przewlekłych stanów zapalnych w organizmie. Głównym źródłem tego składnika są:
- tuńczyk
- owoce morza
- sardynki
- przegrzebki
- szpinak
- cykoria
- jarmuż
- boćwinka
- nasiona konopi
- chia (szałwia hiszpańska)
- nasiona dyni
- olej lniany
- olej z ryb
- orzeszki Maní Sacha Inchi
Aby tkanka chrzęstna była zdrowa — kilka dobrych rad
Zawsze lepiej jest zapobiegać niż leczyć dlatego warto zaplanować system odpowiedniego odżywiania, aby nasza tkanka chrzęstna nie ulegała niepotrzebnym uszkodzeniom. Nie tylko jednak jedzenie może pomóc nam w jej ochronie.
Również należy zastanowić się nad odpowiednim trybem życia, a poniżej znajdziesz kilka wskazówek:
- wykonywanie ćwiczeń zaczynając od niskiej intensywności i stopniowo ją zwiększając
- codzienne spacery
- rozciąganie nóg, bioder, ramion
- masowanie najbardziej zagrożonych obszarów ciała
- zachowanie ostrożności przy podnoszeniu ciężkich rzeczy
- w momencie zaobserwowania pierwszych objawów, jak najszybciej skonsultować się z lekarzem specjalistą
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Li Y, Wei X, Zhou J, Wei L. The age-related changes in cartilage and osteoarthritis. Biomed Res Int. 2013;2013:916530. doi: 10.1155/2013/916530. Epub 2013 Jul 22. PMID: 23971049; PMCID: PMC3736507.
- de Paz-Lugo P, Lupiáñez JA, Meléndez-Hevia E. High glycine concentration increases collagen synthesis by articular chondrocytes in vitro: acute glycine deficiency could be an important cause of osteoarthritis. Amino Acids. 2018 Oct;50(10):1357-1365. doi: 10.1007/s00726-018-2611-x. Epub 2018 Jul 13. PMID: 30006659; PMCID: PMC6153947.
- Chang, Z., Huo, L., Li, P., Wu, Y., & Zhang, P. (2015). Ascorbic acid provides protection for human chondrocytes against oxidative stress. Molecular Medicine Reports, 12(5), 7086–7092. https://doi.org/10.3892/mmr.2015.4231
- Garfinkel RJ, Dilisio MF, Agrawal DK. Vitamin D and Its Effects on Articular Cartilage and Osteoarthritis. Orthop J Sports Med. 2017 Jun 20;5(6):2325967117711376. doi: 10.1177/2325967117711376. PMID: 28680892; PMCID: PMC5480771.
- Dar QA, Schott EM, Catheline SE, Maynard RD, Liu Z, Kamal F, Farnsworth CW, Ketz JP, Mooney RA, Hilton MJ, Jonason JH, Prawitt J, Zuscik MJ. Daily oral consumption of hydrolyzed type 1 collagen is chondroprotective and anti-inflammatory in murine posttraumatic osteoarthritis. PLoS One. 2017 Apr 6;12(4):e0174705. doi: 10.1371/journal.pone.0174705. PMID: 28384173; PMCID: PMC5383229.
- Rajaei E, Mowla K, Ghorbani A, Bahadoram S, Bahadoram M, Dargahi-Malamir M. The Effect of Omega-3 Fatty Acids in Patients With Active Rheumatoid Arthritis Receiving DMARDs Therapy: Double-Blind Randomized Controlled Trial. Glob J Health Sci. 2015;8(7):18–25. Published 2015 Nov 3. doi:10.5539/gjhs.v8n7p18