Tiopental: sposób działania i przeciwwskazania

Tiopental jest lekiem stosowanym jako środek znieczulający. Należy do rodziny barbituranów i jest również znany jako tiopentat sodu.

Przejrzane i zatwierdzone przez: biotechnolog Alejandro Duarte.

Napisany przez Equipo Editorial

Ostatnia aktualizacja: 12 lipca, 2023

Tiopental jest lekiem stosowanym, jako środek znieczulający. W szczególności substancja ta należy do grupy barbituranów, stosowanych jako środki uspokajające i przeciwbólowe ze względu na ich depresyjne działanie na centralny układ nerwowy. Możemy go także znaleźć pod nazwą tiopentanu sodu, ponieważ jest to lek pochodzący z kwasu tiobarbiturowego.

Obecnie stosuje się go stosunkowo rzadko, ponieważ istnieją inne leki, które powodują mniej skutków ubocznych przy niższych dawkach.Przyjmujący go pacjenci komentowali, że po przebudzeniu ze znieczulenia czuli się bardzo powolni i nieco zdezorientowani.

W rzeczywistości prawie wszyscy mówili, że tiopental wywołał stan podobny do kaca po spożyciu alkoholu.

Jeśli chodzi o jego moc, jest to lek o ultra krótkim czasie działania. Z tego właśnie powodu eksperymentowano z nim w celu wywołania u pacjenta stanu hipnozy. W końcu jednak zdemontowano tę hipotezę. Naukowo udowodniono bowiem, że tiopental to nic innego, jak tylko środek znieczulający, którego działanie trwa zaledwie kilka minut.

Jaki jest mechanizm działania tiopentalu?

Tiopental, podobnie jak wszystkie barbiturany, wiąże się z receptorami GABA. Ten mechanizm działania jest taki sam jak w przypadku innych środków zwiotczających, takich jak benzodiazepiny (chociaż różni się, jeśli chodzi o podtyp receptora).

Gdy substancja wiąże się z receptorem, tworzą kompleks wiążący, który moduluje przekazywanie informacji do centralnego układu nerwowego.

Efekt uspokajający i znieczulający występuje jako efekt końcowy interakcji. Jeśli wystąpią napady padaczkowe, zablokuje je również modulowanie neuroprzekaźnika GABA, dlatego tiopental stosuje się również, jako lek przeciwdrgawkowy.

Po przyjęciu tego środka uspokajającego, osoba wchodzi w stan wyciszenia, który zmniejsza metabolizm mózgu. Ponieważ zapotrzebowanie na składniki odżywcze jest bardzo niskie, dopływ krwi również się zmniejsza. Z tego powodu tiopental służy do zmniejszenia przepływu krwi, a tym samym do obniżenia ciśnienia śródczaszkowego.

W jakim celu stosuje się tiopental?

Głównym wskazaniem do stosowania tiopentalu jest intubacja dotchawicza. Jego właściwości jako leku o ultrakrótkim działaniu znieczulającym czyni go idealnym kandydatem do tego celu. Najciekawsze w tym przypadku jest to, że już przy bardzo niskich dawkach pozwala znieść odruch przełykania i tym samym ułatwia intubację.

Jest to szczególnie przydatne w sytuacjach awaryjnych, w których pacjent nie może prawidłowo i samodzielnie oddychać i doznał jakiegoś rodzaju urazu w jamie ustnej. Często zdarza się również, że krew, ciała obce (przedmioty, zęby itp.) utrudniają wizualizację ścieżki do intubacji. W takim przypadku zazwyczaj wybiera się znieczulenie wziewne.

Istnieją bardzo specyficzne sytuacje, w których może to być opcja, którą należy wziąć pod uwagę. Na przykład, w przypadku pacjentów, którzy doznali urazu głowy, i jednocześnie cierpią na oporne na leczenie nadciśnienie śródczaszkowe. Wtedy można wykorzystać tiopental do przygotowania zabiegu neurochirurgicznego.

Można go również zastosować w przypadku pacjentów psychiatrycznych, u których występują napady, które nie reagują na inne metody leczenia.

Jakie są przeciwwskazania, żeby stosować tiopental?

Istnieje kilka przeciwwskazań do zastosowania tiopentalu, które można podsumować w następujących punktach:

• Nadwrażliwość na barbiturany: oznacza to, że przy małej dawce wpływ na pacjenta jest bardzo intensywny i długotrwały. Ponieważ są to środki znieczulające, mogą powodować depresję oddechową.
• Podawanie go razem z innymi środkami działającymi na centralny układ nerwowy: zwłaszcza alkoholem. Nie zaleca się tego, ponieważ działają w bardzo podobny sposób i wzmacniają efekt.
• Ciąża i laktacja: tiopental przechodzi do płodu i dlatego powoduje depresję układu nerwowego dziecka.
• Praca wymagająca obsługi niebezpiecznych substancji lub prowadzenia pojazdów: działanie uspokajające tiopentalu zmniejsza zdolność koncentracji.

W jaki sposób podawany jest tiopental?

Tiopental jest zawsze stosowany dożylnie, z wyjątkiem znieczulenia wziewnego do intubacji. Istnieją różne rodzaje dawkowania, ale normalne jest stosowanie wstrzykiwanych dawek 2-4 mg na kg masy ciała.

Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że ta dawka jest zmienna i że każda osoba ma inną wrażliwość. Zaleca się więc rozpoczynać od najniższej dawki i stopniowo ją zwiększać obserwując reakcje pacjenta.

Maksymalny efekt osiąga się już minutę po podaniu. Efekt, jak już wcześniej komentowaliśmy, trwa zaledwie kilka minut, jeśli nie jest ustabilizowany dawką podtrzymującą.