Sygnały przemocy słownej – sprawdź, czy jesteś ofiarą

Przemoc słowna nie zawsze charakteryzuje się agresywnym językiem lub donośnym tonem głosu. Równie dobrze może ukrywać się za subtelnymi formami, które odbierają nam pewność siebie, obniżają poczucie wartości oraz sprawiają, że czujemy się gorsi od swojego rozmówcy.

Zwykle słowo „przemoc” kojarzy się nam z nadużyciami na tle fizycznym oraz mocnym, nierzadko wulgarnym językiem. Niestety coraz częściej padamy ofiarami znacznie subtelnych form zniewolenie, z których nie zawsze zdajemy sobie sprawę. Taki „kamuflaż” może również dotyczyć przemocy słownej.

Przejawem przemocy słownej nie muszą mocne czy obrażające słowa, często są to zwykłe stwierdzenia, które jednak są w stanie wyrządzić nam wielką krzywdę oraz bardzo negatywnie wpływają na poczucie własnej wartości.

Sprawdź, czy jesteś ofiarą przemocy słownej

Problem przemocy słownej jest często bardzo trudny do wykrycia. Warto więc zwrócić uwagę na kilka subtelnych oznak, które mogą sygnalizować poważny problem. Przeanalizuj poniższe przykłady i sprawdź, czy przypadkiem i ty nie padłaś ofiarą przemocy słownej.

1. Czujesz się poniżana nawet wtedy, gdy rozmówca na ciebie nie krzyczy

Jak wspomnieliśmy powyżej, przemoc słowna nie musi wiązać się z krzykami i obraźliwym językiem. W rzeczywistości ten typ przemocy, podobnie jak przemoc psychologiczna, polega na subtelnej manipulacji, a zatem ofiara nie zawsze zdaje sobie sprawę z problemu.

W przypadku przemocy słownej oprawca może stosować przyjemny, a często nawet pieszczotliwy ton. Stąd też tak trudno jest wykryć tę formę przemocy, gdyż nie zawsze bywa ona powiązana z tradycyjnym postrzeganiem wszelkiego rodzaju nadużyć względem innych.

W tym przypadku brak agresywnego zachowania, a przemoc bywa ukryta pod woalką zwyczajnych słów.

Istnieją jednak objawy, które powinny cię zaalarmować. Zadaj sobie kilka pytań i ustal, czy padłaś ofiarą trudnej do zauważenia przemocy.

• Czy niepokoisz się, jak zareaguje dana osoba, jeśli zrobisz coś nie tak lub nie spełnisz czyichś oczekiwań?
• Panicznie przejmujesz się tym, co dana osoba o tobie myśli lub obawiasz się jej komentarzy?
• Starannie dobierasz słowa, aby nie urazić albo wprowadzić w zakłopotanie danej osoby?

Jeśli twoja odpowiedź na powyższe pytania jest pozytywna, prawdopodobnie stałaś się ofiarą przemocy słownej. Pamiętaj, że pierwszym krokiem do zwalczenia problemu jest jego zidentyfikowanie.

2. Nieustannie jesteś porównywana z innymi lub obwiniana o wszystko

Wszyscy lubimy, gdy inni szanują naszą indywidualność i akceptują nas takimi, jakimi naprawdę jesteśmy. Pod wpływem ataków werbalnych i innych zachowań powiązanych z ogólnie rozumianą przemocą następuje obniżenie poczucia własnej wartości.

Zwłaszcza gdy nieustannie jesteśmy porównywani z innymi lub obwiniani o wszystko, co dzieje się w życiu najbliższej rodziny.

Przecież nikt z nas nie czuje się komfortowo, gdy wytyka się mu, że jego koledzy są inteligentniejsi, ładniejsi, zaradniejsi czy lepiej im się powodzi. Zwróć uwagę na tego typu zarzuty, zwłaszcza gdy twój rozmówca wypowiada je pełnym ironii lub okrutnym tonem.

Wysłuchiwanie tego typu zarzutów każdego dnia stanowi potężny cios dla naszej pewności siebie i poczucia własnej wartości.

• Gdy tylko zauważysz, że bliska ci osoba nieustannie cię krytykuje, porównuje do innych i poniża, jak najszybciej powinnaś położyć kres tej sytuacji. W przeciwnym razie problem będzie się pogłębiał, a ty coraz bardziej będziesz się pogrążać w poczuciu winy za niepowodzenia wszystkich wokoło.
• Pamiętaj, że nikt nie ma prawa cię obrażać ani poniżać, bez względu na to w jakich okolicznościach ma miejsce całe zajście. Wszyscy zasługujemy na szacunek oraz kulturalną wymianę zdań i opinii.
• Jeśli bliska ci osoba nieustannie porównuje cię z innymi, prędzej czy później ucierpi na tym twoja pewność siebie. Celem oprawcy jest wywołanie w tobie poczucia winy za wszystko, nawet za najdrobniejsze i nic nie znaczące szczegóły.

3. Czujesz się onieśmielona w towarzystwie swojego oprawcy

Stosunkowo łatwo jest wykryć problem przemocy słownej, gdy w towarzystwie osoby, która „maltretuje cię werbalnie”, czujesz się onieśmielony i obawiasz się jej reakcji na twoje komentarze.

Czasem tego typu zachowanie ze strony oprawcy może prowadzić cię do działań, których w rzeczywistości nie chcesz realizować. Taka sytuacja bez wątpienia jest dla ciebie niekomfortowa, a nierzadko nawet poniżająca.

4. W trakcie rozmowy czujesz się, jakbyś była na przesłuchaniu

Innym objawem przemocy słownej są bez wątpienia bezpośrednie ataki rozmówcy na naszą pewność siebie. Brak zaufania do własnej osoby jest tu wynikiem obniżonego poczucia własnej wartości, dlatego też z łatwością ulegamy manipulacjom i nie potrafimy się obronić przed bombardującymi nas z ust oprawcy zarzutami.

Jeśli rozmowa z bliską ci osobą zwyczajowo przebiega w sposób podobny do przesłuchania, koniecznie przeanalizuj wasze relacje i zastanów się nad tym, czy aby nie padłaś ofiarą molestowania.

• Często zarzuty i oskarżenia padają z ust oprawcy stopniowo zwiększając emocjonalne nasilenie, stąd też trudno jest wykryć pierwsze objawy tego typu przemocy.
• Najczęstszym błędem ofiary jest przyjęcie pozycji obronnej, czyli usprawiedliwiania się i dawania wyjaśnień, których celem jest uspokojenie się i wyzbycie strachu. Z czasem jednak zdasz sobie sprawę z tego, że tłumaczenie się ze swoich działań jeszcze bardziej zaognia sytuację.
• Pamiętaj, że nie musisz się przed nikim tłumaczyć z podejmowanych decyzji czy zwykłych codziennych działań.

5. Cierpisz na częste zmiany nastroju

Co do jednego nie ma wątpliwości – na istoty ludzkie ma wpływ wszystko, co znajduje się w ich otoczeniu. Dlatego też tak trudno wykryć nam oznaki rozmaitych nadużyć względem naszej osoby. Co więcej, mogą mieć one negatywny wpływ na nasze samopoczucie, a my i tak nie zdajemy sobie sprawy z istoty problemu.

• Staraj się kontrolować swój nastrój, zwłaszcza gdy znajdujesz się w pobliżu bliskich ci osób, które bezpośrednio wpływają na twoje codzienne samopoczucie. Naucz się odróżniać ludzi, w których towarzystwie czujesz się dobrze, od tych, którzy „wysysają” z ciebie całą pozytywną energię.
• Odkryj, które osoby działają na ciebie toksycznie i sprawiają, że tracisz dobry nastrój. Postaraj się unikać ich towarzystwa. Jeśli to niemożliwe, ogranicz wspólne kontakty do minimum.
• Często trudno jest odciąć się od osób, które stosują wobec nas przemoc słowną, gdyż są one najbliższymi członkami naszych rodzin. Warto jednak pomyśleć o swoim zdrowiu psychicznym i ograniczyć kontakty. Pamiętaj, że nikt nie ma prawa cię poniżać ani obrażać.
• Naucz się docierać do swoich emocji oraz konkretnie ustal granice swoich oczekiwań. Należy zdać sobie sprawę z tego, że twój oprawca może stosować bardzo subtelne metody kontroli i poniżania, których nie będziesz w stanie szybko zauważyć.

6. Ty sama stosujesz przemoc słowną wobec innych

Człowiek jest istotą społeczną, która uczy się na podstawie widzianych zachowań. W przypadku przemocy słownej bardzo często zdarza się, że sama ofiara staje się również oprawcą.

Wyobraźmy sobie dziecko, które dorasta pod opieką rodziców, którzy nie potrafią kontrolować swoich emocji i wyrażają je pod postacią przemocy słownej. Jest wielce prawdopodobne, że takie dziecko również będzie odnosić się do innych kpiącym i poniżającym tonem, gdyż nie zostało ono nauczone kontrolowania swoich emocji.

Oczywiście istnieją sposoby na przerwanie ciągu tego błędnego koła. Niestety w tym przypadku pomoc specjalisty okazuje się niezbędna. Pomoże ci on dotrzeć do źródeł problemu oraz poradzi, w jaki sposób należy budować relacje z bliskimi, aby te były trwałe i oparte na wzajemnym szacunku.

Nie bądź bierna, reaguj na przemoc słowną

Pierwszym krokiem do zwalczenia problemu jest zaakceptowanie faktu, że ktoś bliski stosuje wobec ciebie przemoc słowną. Nie jest to zadanie proste, ale trzeba przez nie przebrnąć. Pamiętaj, że twoje samopoczucie zależy tylko i wyłącznie od ciebie. Nie pozwól, by ktokolwiek zatruwał twoje otoczenie swoimi ironicznymi i poniżającymi komentarzami.