Ślepota barw — poznaj trzy rodzaje tej przypadłości

Nie wszyscy daltoniści postrzegają kolory w ten sam sposób, ponieważ schorzenie to ma kilka objawów. Pokażemy Ci, czym one są i jakie są ich cechy.

Ślepota barw to choroba oczu, która charakteryzuje się trudnością w postrzeganiu długości fal kolorów. Większość przypadków rozwija się z przyczyn genetycznych, chociaż możliwa jest również ślepota barw z powodu interakcji środowiskowych. Ponieważ istnieje kilka rodzajów ślepoty barw, warto zdawać sobie sprawę z ich istnienia i różnic.

Rzeczywiście, ten stan objawia się na kilka różnych sposobów. National Eye Institute wyróżnia trzy typy ślepoty barw, a te z kolei mają kilka podtypów. Nie każdy pacjent, u którego zdiagnozowano tę chorobę, postrzega kolory w ten sam sposób i należy to wziąć pod uwagę, aby móc zrozumieć sytuację osób dotkniętych tym problemem. W kolejnych wierszach rozróżnimy ich warianty i cechy.

Ślepota barw — główne rodzaje

Ogólnie rzecz biorąc, istnieją trzy typy ślepoty barw: czerwono-zielona, niebiesko-żółta oraz całkowita lub całkowita ślepota barw. Kategorie te nie są specyficzne i posiadają podkategorie opisujące możliwości manifestacji w ich obrębie.

Ślepota barw spowodowana jest defektem czopków siatkówki (komórek wyspecjalizowanych) w odbieraniu lub interpretowaniu długości fal barwnych. Dzieje się tak dlatego, że nie działają, albo ich brak. Omówimy teraz szczegółowo rodzaje ślepoty barw, aby odróżnić różnice między nimi.

Ślepota barw: Czerwony-zielony

Problem, jakim jest ślepota na czerwono-zielona jest najczęstszą manifestacją tego stanu na całym świecie. Według badań dotyka do 8% mężczyzn pochodzenia europejskiego, w przypadku kobiet odsetek ten spada do 0,4%.

Ci, którzy cierpią na ten wariant, mają trudności z rozróżnieniem odcieni czerwieni i zieleni z powodu nieprawidłowego działania fotoreceptorów. Te geny są zakodowane w chromosomie X, więc wyjaśnia to, dlaczego występuje częściej u mężczyzn.

Rodzaje:

Wyróżnia się następujące podtypy:

• Deuteranomalia: jest to najczęstszy rodzaj ślepoty czerwono-zielonej i wpływa na ludzi, sprawiając, że zielony kolor nabiera słabszego odcienia, chociaż nadal mogą rozróżniać niektóre odcienie. Powoduje to, że zielony jest postrzegany jako bardzo zbliżony do czerwieni, gdy jest dużo światła. Gdy jest mało światła, jest zbliżony do czerni lub brązu (ciemne odcienie zieleni). Jest również znany jako ślepota barw deutan.
• Deuteranopia: Osoby z tym wariantem mają problem z rozróżnieniem czerwonej, żółtej i zielonej długości fal widma. Dzieje się tak, ponieważ brakuje im fotoreceptorów dla koloru zielonego lub w ogóle nie działają. Dlatego nie mogą odróżnić tego koloru od wymienionych powyżej. Spektrum barw przyswojone jest niemal w całości w odcieniach żółci i błękitu.
• Protanomalia: Osoby z tym wariantem mają mutację w fotoreceptorze dla czerwonej długości fali, co oznacza, że czerwona długość fali jest słabiej interpretowana. W jasnym świetle czerwień będzie bliższa odcieniom zieleni, głębokiego różu do szarości, a głębokiego fioletu do niebieskiego.
• Protanopia: w tym przypadku pacjentom brakuje fotoreceptorów dla koloru czerwonego, co powoduje mylenie czerwieni z zielonym, żółtym lub szarym w zależności od odcienia i braku lub obecności światła. Na przykład odcienie fioletu, lawendy i fioletu są nie do odróżnienia od niebieskiego, a czerwień sygnalizacji świetlnej jest postrzegana jako matowa.

Ogólnie można powiedzieć, że deuteranomalia i protanomalia to najłagodniejsze formy ślepoty czerwono-zielonej. Większość ludzi nie ma komplikacji w codziennym życiu, a wielu z nich nawet nie zdaje sobie sprawy, że są ślepi na kolory. Deuteranopia i protanopia są najcięższymi wariantami i mogą powodować umiarkowane komplikacje w postrzeganiu rzeczywistości.

Ślepota barw: Niebieski-żółty

Ślepota barw niebiesko-żółtych jest drugim z najczęstszych rodzajów ślepoty barw. Jest również znany jako ślepota tritanowa, ponieważ dawna nazwa może być myląca. Rzeczywiście, ci, którzy cierpią na ten wariant, mają trudności z dostrzeganiem niebieskich i niebiesko-zielonych odcieni.

Osoby z tym niedoborem mają również problem z rozróżnieniem tonów żółtych i czerwonawych. Chociaż może być dziedziczony, wiele osób rozwija ten typ z powodu chorób oczu lub naturalnego zwyrodnienia związanego z wiekiem. Istnieją dwa podtypy:

• Tritanomalia: Osoby z tym typem mają defekt w fotoreceptorach niebieskiego pigmentu, co powoduje, że jest on widoczny w bladych lub słabych odcieniach. Jest to rzadka forma ślepoty barw, która w równym stopniu dotyka mężczyzn i kobiety. Osoby z tym wariantem mają problem z odróżnieniem koloru niebieskiego od zielonego oraz czerwonego od fioletowego.
• Tritanopia: Pacjenci z tym typem nie mają fotoreceptorów o niebieskiej długości fali, więc w ogóle nie są w stanie odróżnić tego koloru. Obiekt nie będzie w stanie rozróżnić między innymi kombinacji niebiesko-zielonych, fioletowo-czerwonych i żółto-różowych.

Podobnie jak w przypadku poprzednich rodzajów ślepoty barw, różnica polega na nieprawidłowości w odbieraniu długości fali stożka (odbiera go mniej jasno lub jako ciemniejszy lub mniej intensywny ton). Może być również całkowicie nieobecny lub nie działać prawidłowo, co uniemożliwia ocenienie koloru niezależnie od jego odcienia.

Całkowita ślepota barw

Całkowita ślepota barw to niezdolność do rozróżniania kolorów widma długości fal. Nie jest to jednak związane z agnozją kolorów. Jest to stan, w którym pacjent nie może dostrzec ani zinterpretować kolorów, chociaż jest w stanie  rozróżnić je fizjologicznie.

Jest to najrzadziej występujący rodzaj ślepoty barw, gdyż według ekspertów cierpi na nią tylko 1 na 30 000 osób. Podobnie jak w poprzednim przypadku, może rozwijać się w różnym stopniu (łagodnym, umiarkowanym lub ciężkim), ale generalnie wyróżnia się dwa podtypy:

• Monochromatyczność pręcików: jest często nazywana achromatopsją i powoduje ją brak czopków w siatkówce. Oprócz tego, że chorzy nie są w stanie rozróżniać kolorów, mają też problemy z widzeniem przy umiarkowanym i wysokim natężeniu światła.
• Monochromatyczność stożka: Osoby z tym wariantem mają pręciki i stożki. Wykazują również wrażliwość na światło i obniżoną ostrość wzroku, ale to mniej niż w poprzednim przypadku. W zależności od powagi potrafią odróżnić różnice w jasności, ale nie w odcieniach.

Ogólnie rzecz biorąc, osoba z całkowitą ślepotą barw postrzega rzeczywistość w różnych odcieniach szarości. Jest to najcięższa postać schorzenia, choć na szczęście najmniej powszechna. Często towarzyszą mu problemy ze wzrokiem, które jeszcze bardziej utrudniają postrzeganie przedmiotów i rzeczy.

Podsumowanie

To kończy nasze wyjaśnienie różnych rodzajów ślepoty barw. W łagodniejszych postaciach, zwłaszcza dwóch pierwszych wariantach, wielu pacjentów nie będzie świadomych, że cierpi na tę chorobę. Często jest to stan, który jest stabilny przez całe życie i dotyczy w równym stopniu obu oczu. Jeśli uważasz, że masz któryś z wariantów, nie wahaj się skonsultować ze specjalistą.