Olej z krokosza barwierskiego: zastosowania, właściwości i zalety
Krokosz barwierski charakteryzuje się tym, że jest rośliną oleistą, czyli posiada nasiona lub owoce, z których pozyskuje się olej, których zastosowanie może mieć charakter kulinarny lub przemysłowy. Olej z krokosza barwierskiego jest bardzo przydatnym lecz często niedocenianym składnikiem.
Choć początkowo uprawiano tę roślinę jako barwnik, przyprawę lub substytut aniliny, od lat 50. XX wieku zaczęto ją uprawiać raczej w celu ekstrakcji oleju z nasion.
Zarówno olejek jadalny, jak i olejek eteryczny mają interesujące zalety. Podczas gdy ta pierwsza jest źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych, druga jest w stanie pomóc w leczeniu chorób skóry, takich jak trądzik i egzema. Dlatego właśnie olej z krokosza barwierskiego uczynimy tematem naszego dzisiejszego artykułu.
Olej z krokosza barwierskiego i jego właściwości odżywcze
Istnieją dwa rodzaje olejku z krokosza barwierskiego: jednonienasycony i wielonienasycony. Każdy z nich zawiera związki aktywne, które przypisują mu określone właściwości odżywcze. Przyjrzyjmy się temu szczegółowo.
Olej z krokosza barwierskiego jednonienasycony
Wiadomo, że jest bogaty w kwas oleinowy, jednonienasycony kwas tłuszczowy z serii omega 9, który jest odporny na wysokie temperatury bez utraty cennych składników odżywczych.
Punkt dymienia jednonienasyconego oleju szafranowego wyróżnia się spośród innych, bardziej popularnych olejów, takich jak kukurydziany, oliwa z oliwek czy rzepakowy, dzięki czemu jest ich zdrowym zamiennikiem.
Zdaniem niektórych olej ten nadaje się lepiej do gotowania ponieważ jego smak, zapach oraz kolor są bardziej neutralne.
Olej z krokosza barwierskiego wielonienasycony
Olej ten ze swej strony jest bogaty w kwas linolowy, niezbędny kwas tłuszczowy z serii omega 6, który jest bardziej delikatny niż poprzedni i dlatego nie powinien być wystawiany na działanie wysokich temperatur.
Zamiast tego, jeśli chcesz uniknąć utleniania, musisz przechowywać go w zimnych miejscach, takich jak lodówka i unikać wystawiania go na działanie światła. Ten wielonienasycony olej jest zwykle sprzedawany jako suplement diety, ponieważ zawiera wysoki poziom kwasu linolowego.
Należy pamiętać, że chociaż kwasy omega 6 są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, to ze względu na naszą niezdolność do ich wytwarzania konieczne jest ich pozyskiwanie z pożywienia.
Przeczytaj także: Kwasy Omega – co musisz o nich wiedzieć?
Olej z krokosza barwierskiego – zastosowanie
Olej ten można wykorzystać do wykonania farb olejnych w białych i innych jasnych odcieniach. Ale zastosowań jest o wiele więcej, nawet tych związanych z medycyną. Dowiedz się więcej o tej niezwykle wartościowej substancji.
Pielęgnacja skóry
Ponieważ przypisuje się mu potencjalne korzyści zdrowotne dla skóry, olej ten często znajduje się na listach składników różnych kosmetyków. Jeśli zamierzasz ich używać, wystarczy postępować zgodnie z instrukcjami.
Okazuje się, że w czystej, jadalnej i nieprzetworzonej wersji, można go nakładać bezpośrednio na skórę. Jeśli jest to olejek eteryczny, przed użyciem należy go rozcieńczyć. Jak można to zrobić? Poprzez dodanie kilku kropel do oleju nośnego.
Jojoba i olej z pestek winogron to oleje zalecane ze względu na ich skuteczność w pielęgnacji zwłaszcza skóry tłustej.
Co ciekawe, ponieważ olej z krokosza barwierskiego uważany jest za bezpieczny olejek, można go stosować codziennie. Pamiętaj jednak, że olejki eteryczne są silniejsze, więc ich zalecane stosowanie jest krótkotrwałe.
Zastosowanie w kuchni
Jednonienasycony olej z krokosza barwierskiego ma temperaturę dymienia około 232 stopni Celsjusza, dzięki czemu jest odporny na utlenianie. Dlatego jest doskonałą opcją do gotowania w wysokich temperaturach, niezależnie od tego, czy jest to smażenie, pieczenie czy duszenie.
Co ciekawe wyróżnia się tym, że nie zmienia smaku i aromatu potraw. Przeciwdziała też powstawaniu wolnych rodników.
Z kolei wielonienasycony olej z krokosza barwierskiego jest często używany do przyrządzania sałatek i innych surowych potraw, a także do gotowania na małym ogniu. W tym drugim przypadku należy zachować ostrożność, ponieważ ma tendencję do szybkiego utleniania się.
Olej z krokosza barwierskiego – korzyści zdrowotne
Jak dotąd wyeksponowaliśmy zaledwie niektóre zalety tego niezwykłego oleju. Oto więcej potwierdzonych naukowo korzyści:
1. Jest źródłem kwasów tłuszczowych
Olej z krokosza barwierskiego to źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych (jednonienasyconych i wielonienasyconych), które odgrywają fundamentalną rolę w funkcjonowaniu organizmu.
Te rodzaje dobrych tłuszczów biorą udział w regulacji hormonalnej, w procesach pamięci oraz we wchłanianiu witamin A, D, E i K. Ponadto są w stanie wywołać u nas większe uczucie sytości.
Z drugiej strony olej ten zawiera również tłuszcze nasycone, często uważane za niezdrowe lub złe. Jednak jego poziom jest znacznie niższy niż w przypadku innych popularnych olejów, takich jak oliwa z oliwek, olej z awokado i olej słonecznikowy.
Jak z całą pewnością wiesz, dieta bogata w dobre i uboga w złe tłuszcze jest kluczem do wielu korzyści zdrowotnych. Należy do nich między innymi zmniejszenie stanów zapalnych i ogólna poprawa zdrowia serca.
2. Stabilizuje poziom cukru we krwi
Badania opublikowane w czasopiśmie PLoS Medicine wykazały, że dieta bogata w jednonienasycone kwasy tłuszczowe ułatwia kontrolowanie poziomu glukozy we krwi.
Według badań zastąpienie tłuszczów nasyconych nienasyconymi (zwłaszcza wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi) znacznie poprawiło poziom cukru we krwi, równoważąc wydzielanie insuliny i insulinooporność.
Podobnie badanie opublikowane w Clinical Nutrition wykazało, że spożywanie 8 gramów omawianego oleju dziennie przez 4 miesiące może zmniejszyć stan zapalny i poprawić poziom glukozy u pacjentów z cukrzycą typu 2.
Z tego powodu naukowcy doszli do wniosku, że połączenie diety bogatej w dobre tłuszcze z leczeniem cukrzycy skutecznie zmniejsza powikłania wynikające z tej choroby.
3. Obniża poziom cholesterolu i wspomaga zdrowie serca
To samo badanie opublikowane w Clinical Nutrition wykazało, że stosowanie oleju przez 4 miesiące było w stanie obniżyć poziom cholesterolu. To z kolei dowodzi, że tłuszcze nienasycone mogą obniżać LDL lub zły cholesterol.
Jednak nie jest to jedyny sposób, w jaki ta substancja może wspierać zdrowie serca. Nienasycone kwasy tłuszczowe zawarte w oleju szafranowym powodują mniejsze zlepianie się płytek krwi, zapobiegając powstawaniu zakrzepów związanych ze zwiększonym ryzykiem zawału serca lub udaru mózgu.
4. Jest naturalnym środkiem przeciwzapalnym
Przewlekłe stany zapalne mogą powodować choroby serca, choroby autoimmunologiczne, a nawet raka. Na szczęście istnieją naukowe dowody na to, że olej z krokosza barwierskiego ma właściwości przeciwzapalne, które redukują ważne markery związane z hiperaktywnymi reakcjami komórkowymi.
5. Poprawia zdrowie skóry
Ponieważ środek ten może nawilżać i łagodzić swędzenie, a także inne objawy suchej skóry, jest popularnym składnikiem produktów do pielęgnacji dermatologicznej.
Ma właściwości przeciwzapalne i jest źródłem witaminy E. Składnik odżywczy, który według badań opublikowanych w Indian Dermatology Online Journal może pomóc w leczeniu licznych chorób skóry. Należy do nich trądzik, łuszczyca i egzema. Co ciekawe, olej może także usprawnić gojenie się ran.
Może zainteresuje cię również artykuł: Olejek arganowy – 7 sposobów na lepszą skórę
Olej z krokosza barwierskiego – możliwe skutki uboczne
Olej z krokosza barwierskiego jest bezpieczny, o ile nie zostaną przekroczone zalecane dawki. U dorosłych są to:
- Kobiety w wieku od 19 do 30 lat: 6 łyżeczek.
- Kobiety powyżej 30 lat: 5 łyżeczek.
- Mężczyźni w wieku od 19 do 30 lat: 7 łyżeczek.
- Mężczyźni powyżej 30 lat: 6 łyżeczek.
Z drugiej strony osoby z zaburzeniami krzepnięcia i przed operacją powinny unikać spożywania tego oleju. Okazuje się bowiem, że może on wpływać na krzepnięcie i zwiększać ryzyko krwawienia.
Jeśli chodzi o jego stosowanie miejscowe, zaleca się wykonanie testu w celu określenia wrażliwości skóry. Aby to zrobić, niewielką ilość umieszcza się na przedramieniu i odczekuje od 24 do 48 godzin. Jeśli nie pojawi się wysypka lub podrażnienie, możesz kontynuować stosowanie. Substancja jest dla ciebie bezpieczna.
Olej z krokosza barwierskiego: ważne źródło tłuszczów nienasyconych
Tradycyjnie roślina ta była uprawiana jako barwnik. Jednak obecnie produkcja skupia się na jego nasionach. Umożliwiają one bowiem uzyskanie cennego oleju.
Powód? Jest bogaty w nienasycone kwasy tłuszczowe. Występuje w 2 formach. W formie jednonienasyconej jest odporny na wysokie temperatury bez utraty składników odżywczych. Z kolei w formie wielonienasyconej jest olejem z największym źródłem kwasu linolowego dostępnym na rynku.
Te nienasycone tłuszcze, wraz z innymi związkami, są odpowiedzialne za liczne korzyści. Należy do nich kontrolowanie poziomu cukru we krwi, obniżenie poziomu cholesterolu LDL i poprawa zdrowia skóry. Samo zdrowie.
Ze względu na przeciwwskazania jest bezpieczny o ile jest spożywany w zalecanych dawkach, a test wykonywany jest miejscowo. Osoby, które mają problemy z krwawieniem i planują operację, powinny go jednak unikać.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Imamura, F., Micha, R., Wu, J. H., de Oliveira Otto, M. C., Otite, F. O., Abioye, A. I., & Mozaffarian, D. (2016). Effects of Saturated Fat, Polyunsaturated Fat, Monounsaturated Fat, and Carbohydrate on Glucose-Insulin Homeostasis: A Systematic Review and Meta-analysis of Randomised Controlled Feeding Trials. PLoS medicine, 13(7), e1002087. https://doi.org/10.1371/journal.pmed.1002087
- Asp, M. L., Collene, A. L., Norris, L. E., Cole, R. M., Stout, M. B., Tang, S. Y., Hsu, J. C., & Belury, M. A. (2011). Time-dependent effects of safflower oil to improve glycemia, inflammation and blood lipids in obese, post-menopausal women with type 2 diabetes: a randomized, double-masked, crossover study. Clinical nutrition (Edinburgh, Scotland), 30(4), 443–449. https://doi.org/10.1016/j.clnu.2011.01.001
- Keen, M. A., & Hassan, I. (2016). Vitamin E in dermatology. Indian dermatology online journal, 7(4), 311–315. https://doi.org/10.4103/2229-5178.185494
