Jak rozpoznać czy ktoś kłamie? 10 sposobów!
Podczas policyjnych przesłuchań używa się różnych technik wykrywania kłamstw. Aby dowiedzieć się jak rozpoznać czy ktoś kłamie należy zapoznać się z zasadami, na jakich opierają się te metody.
Czy nie byłoby cudownie, gdyby istniał niezawodny, przenośny wykrywacz kłamstw, którego moglibyśmy używać w codziennym życiu?
Niestety, takie urządzenie nie istnieje. Możemy jednak sami nauczyć się jak rozpoznać czy ktoś kłamie. Przede wszystkim możemy polegać na intuicji, która często podpowiada nam wyraźnie, że ktoś nie mówi prawdy. Drugie narzędzie to uważna obserwacja skierowana na odpowiednie aspekty zachowania rozmówcy.
Dowiedz się jak rozpoznać kłamcę zwracając uwagę na dziesięć prostych elementów.
Jak rozpoznać czy ktoś kłamie?
Choć można pomyśleć, że to dziwne, fakty są następujące: kłamstwo jest niesamowicie powszechne w codziennym życiu większości z nas.
Nie zawsze mówimy i słyszymy prawdę. Jednak nawet kiedy ktoś kłamie, niekoniecznie robi to świadomie i z rozmysłem. Oczywiście są osoby, które kłamią tak powszechnie, że często trudno jest nam wychwycić momenty, w których mówią prawdę.
Naukę tego jak rozpoznać czy ktoś kłamie zacznij od przećwiczenia analizy następujących sygnałów, świadczących o tym czy ktoś mówi prawdę:
1. Zbyt wiele słów
Osoby, które często kłamią przede wszystkim mówią szybko i opisują okoliczności z nadmierną szczegółowością. Robią to, aby przekonać osobę z którą rozmawiają że to, co mówią, jest prawdą.
Takie “wyrzucanie z siebie słów” może być też wzbogacone używaniem sformułowań takich jak “szczerze mówiąc” i zwrotów typu “Pozwól, że będę teraz z Tobą całkowicie szczery.”
2. Mikroekspresje
Mikroekspresje to termin opisujący reakcje mimiczne, których najczęściej nie zauważamy – chyba, że zwracamy na nie świadomie szczególną uwagę. Trwają one dosłownie ułamki sekund.
Kiedy ktoś kłamie może unosić brwi, marszczyć czoło albo przygryzać raz po raz wargi.
3. Brak spójności wypowiedzi
Gdy jesteśmy szczerzy, często powtarzamy tę samą wypowiedź nie zmieniając w niej żadnego szczegółu. Natomiast kiedy kłamiemy, mamy tendencję do używania sprzecznych sformułowań.
Jeśli ktoś opowiadając o jakimś zdarzeniu mówi, że tego dnia padało a pod koniec historii wspomina, że było słonecznie, najprawdopodobniej kłamie i wymyśla tę historię. Gdyby opowiadał o prawdziwych zdarzeniach, nie pomyliłby ani nie zapomniał tak wyraźnego aspektu.
Niespójność może też pojawiać się na poziomie słów, wyrazów twarzy i mowy ciała. Jeśli ktoś opowiada o czymś smutnym a przy tym się uśmiecha, możliwe, że nie mówi prawdy.
4. Dotykanie nosa i ust
To jedne z najczęstszych oznak braku szczerości. Obserwacja tych odruchów jest więc kluczem do tego jak rozpoznać czy ktoś kłamie.
Dotykanie nosa i ust to podświadomy odruch, który może pokazywać, że kłamca myśli: “Zakrywam usta z powodu kłamstw, które właśnie wypowiadam” albo “Nie chcę, by mój rozmówca patrzył na moje usta kiedy ukrywam prawdę”.
Kiedy ktoś odruchowo dotyka nosa i gest ten nie ma związku z przeziębieniem czy alergią, być może jest on spowodowany wzrostem poziomu adrenaliny w naczyniach włosowatych znajdujących się w nosie. To z kolei powodowane jest stresem związanym z niemówieniem prawdy.
5. Dziecinne zachowanie
Ponadto mówienie dziecinnym głosem i nadmierne używanie zdrobnień to kolejny sygnał, który powinien zwrócić Twoją uwagę. Choć trudno w to uwierzyć, wiele osób dorastało w domach, w których kłamstwa były akceptowane i wybaczane, jeśli odnosiły się do czegoś “słodkiego i uroczego”.
Małe dzieci mogą wydawać się urocze, kiedy kłamią albo są niegrzeczne. Musimy jednak być bardzo ostrożni kiedy tego samego mechanizmu używa osoba dorosła.
6. Ruchy gałek ocznych
Kolejnym sposobem, który nauczy się jak rozpoznać czy ktoś kłamie jest zwracanie uwagi na twarz rozmówcy.
Z jednej strony, to całkowicie normalne że przenosimy wzrok ze strony na stronę kiedy coś nas rozprasza. Ale uwaga! Kiedy rozglądamy się próbując sobie coś przypomnieć wyglądamy inaczej niż wtedy, kiedy zerkamy szybko na boki. Jeśli ktoś rozgląda się szybko i nerwowo, może to oznaczać że kłamie.
Z drugiej strony, osoba która kłamie często unika kontaktu wzrokowego ze słuchaczem. Zwróć uwagę na to, czy Twój rozmówca skupia wzrok na przedmiocie znajdującym się za Twoimi plecami.
W takich wypadkach musisz przywiązywać szczególną uwagę do swoich obserwacji. Notoryczni kłamcy mają dobrze wyćwiczone umiejętności odwracania uwagi i maskowania zachowania. Potrafią oni utrzymywać kontakt wzrokowy właśnie po to, by sprawić wrażenie osoby szczerej i prawdomównej.
7. Oddech
Stres związany z kłamaniem może zmienić sposób, w jaki oddychamy. Dzieje się tak zwłaszcza jeśli kłamiąc czujemy się winni lub kiedy znajdujemy się pod presją.
Przeczytaj koniecznie: Wpływ stresu na ciało – objawy, które warto znać
Kłamcy mają też nierzadko trudności z przełknięciem śliny czy odchrząknięciem, mogą mieć również zachrypnięty głos. W wyniku stresu błona śluzowa ust i gardła staje się sucha. Obserwuj więc, czy Twój rozmówca nie oblizuje często ust.
Zwróć uwagę na to, czy jego klatka piersiowa nie wnosi się i nie opada gwałtownie. Przyjrzyj się, czy nie oddycha szybko i z wysiłkiem.
8. Głos
Obserwuj uważnie zmiany zachodzące w głosie osoby, z którą rozmawiasz. Głos to często niezawodny wskaźnik i najpewniejsza odpowiedź na pytanie o to jak rozpoznać czy ktoś kłamie.
Być może Twój rozmówca zaczął wypowiedź głosem niższym niż zazwyczaj. Może ton jego wypowiedzi jest ostry. Może trzęsie mu się głos. Dobrym sposobem na rozpoznanie kiedy ktoś nie mówi prawdy jest zwrócenie uwagi na jąkanie się.
9. Potliwość
Kiedy znajdujemy się w niekomfortowej sytuacji, pocimy się intensywniej niż zazwyczaj. To normalne. Być może więc Twój rozmówca powie, że w pomieszczeniu jest dziwnie gorąco – choć oboje wiecie, że klimatyzacja pracuje na wysokich obrotach.
Zwracanie uwagi na to jak bardzo ktoś się poci to jeden z aspektów działania wykrywacza kłamstw, czyli poligrafu zwanego też wariografem. Jeśli na czyimś ubraniu widać plamy potu lub jeśli wyraźnie pocą mu się dłonie, możesz podejrzewać, że osoba ta nie jest z Tobą szczera.
Przeczytaj również: Czy pocenie się podczas snu jest normalne?
10. Reakcje emocjonalna
Reakcja emocjonalna rozmówcy i moment w którym się ona pojawia, podpowie Ci czy dana osoba mówi prawdę. Na przykład jeśli zadajesz pytanie a Twój rozmówca odpowiada natychmiast – istnieje prawdopodobieństwo, że taka odpowiedź nie jest prawdziwa. Może być szybka, ponieważ jest dobrze przemyślana, zaplanowana i przećwiczona.
Co więcej, zwracaj też uwagę na to, czy osoba z którą rozmawiasz wciąż próbuje się bronić. Może rozmówca usiłuje uniknąć odpowiedzi na pytanie, odpowiadając w zamian w sposób, który w ogóle nie ma związku z tym o co pytasz?
Może jego gesty i odruchy zmieniają się kiedy używa określonych zwrotów czy słów? Uważaj też na to, czy taka osoba nie odpowiada na pytanie słowami użytymi przed chwilą przez Ciebie. Kłamca może też próbować odpowiedzieć na Twoje pytanie kolejnym pytaniem.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Ekman, P. (2009). Cómo detectar mentiras. Una Guía Para Utilizar En El Trabajo, La Política y La Pareja.
- Arce Ramón; Fariña Francisca;Novo, M. (2005). Psicología jurídica. Psicología Jurídica. https://doi.org/10.13140/RG.2.1.3397.8962
