Jak mówić szczerze i z empatią? Poznaj kilka wskazówek!

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Elena Sanz.

Ostatnia aktualizacja: 24 sierpnia, 2022

Zbyt wysoki poziom empatii może sprawić, że zaczniesz kłamać, aby uniknąć zranienia drugiej osoby. Z kolei zbyt duża szczerość może sprawić, że będziesz postrzegana jako niegrzeczna. W takim razie jak można zrównoważyć te dwie cechy, aby mówić szczerze i z empatią?

Nie jest łatwo mówić szczerze i z empatią. Szczerość stanowi kluczową wartość w relacjach z innymi ludźmi. Nikt nie chce odkryć, że został oszukany lub zdradzony. To nieuchronnie prowadzi do utraty zaufania wobec osoby, która skłamała.

Jednak w przypadku szczerości nie każde zachowanie jest właściwe, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę fakt, że na szali znajdują się uczucia innych. Właśnie dlatego szczerość i empatia to dwa założenia, które muszą iść ręka w rękę.

W dzisiejszych społeczeństwach znaczącą rolę odgrywa indywidualizm, rywalizacja oraz źle pojmowana koncepcja niezależności. Z tego powodu ludzie czasami zakładają, że szczerość to zawsze najlepszy wybór. Jednak zapominają, że ich słowa mogą wpływać na innych. W takim razie jak możesz być szczera, a zarazem empatyczna? Poznaj kilka wskazówek.

Czym jest szczerość?

Szczerość to umiejętność jednoczenia myśli, słów i działań. W ten sposób jesteś w stanie wyrażać to, co uważasz za prawdę, a jednocześnie działać zgodnie z tym, co myślisz i mówisz. Szczerość nie zostawia miejsca na kłamstwa, fałszywość, czy sekrety. Oprócz tego nie zostawia miejsca na puste słowa czy niespełnione obietnice.

Szczera osoba jest prawdziwa oraz wyraża prawdę nawet jeśli może ponieść niekorzystne konsekwencje związane z takim zachowaniem. To wartość, która jest silnie związana z integralnością i szacunkiem zarówno do siebie, jak i do innych.

Czym jest empatia?

Empatia to umiejętność postawienia się na miejscu drugiej osoby, abyś mogła zrozumieć jej proces myślowy i była w stanie zidentyfikować emocje, których doświadcza. Bycie empatycznym oznacza branie pod uwagę wewnętrznego świata emocjonalnego innych i dokładanie starań, aby wyjść na chwilę poza swoje granice i postarać się zrozumieć ich punkty widzenia.

Empatyczna osoba nie ocenia, nie kłamie ani nie poniża, ponieważ rozumie w jaki sposób takie działania mogą wpływać na drugą osobę. Przeznaczając chwilę na odczuwanie bólu innych jak swojego własnego, wybierają ścieżkę zrozumienia, taktu i ludzkiego ciepła.

Co łączy te wartości?

Chociaż, na pierwszy rzut oka, może się wydawać, że szczerość i empatia nie mają ze sobą zbyt dużo wspólnego, to w rzeczywistości obie te cechy odgrywają kluczową rolę w naszym codziennym życiu. Innymi słowy, jedna z nich bez drugiej może wiązać się z negatywnymi konsekwencjami.

Na przykład nadmierna empatia może sprawić, że będziesz kłamać, aby uniknąć zranienia innych, uciekając się do tak zwanych “białych kłamstw“. Chociaż krótkoterminowo może to prowadzić do uniknięcia konfliktów, to może również wywołać poczucie winy oraz wrażenie zdrady w drugiej osobie, gdy dowie się ona o braku szczerości.

Szczerość bez empatii również nie działa. Jeśli jesteś bezpośrednia i szczera, nie zwracając uwagi na aspekt emocjonalny, to inne osoby mogą postrzegać Cię jako obcesową, niegrzeczną lub nietaktowną. W związku z tym możesz doświadczyć odrzucenia społecznego lub konfliktów interpersonalnych.

4 podpowiedzi, by mówić mówić szczerze i z empatią

Jeśli chcesz zadbać o zdrowie swoich relacji z innymi osobami, musisz zadbać o to połączenie szczerości z empatią. Ale jednoczesne zastosowanie obu tych konceptów nie zawsze jest łatwe. Na szczęście mamy kilka wskazówek, które mogą okazać się pomocne.

1. Szanuj innych

Porozumiewając się z innymi musisz pamiętać, że kluczową rolę odgrywa szacunek. Szanowanie innych oznacza wiarę w to, że zasługują oni na poznanie prawdy i że to sprawia, że powinnaś być z nimi szczera. Jednak oznacza to również branie pod uwagę ich uczuć, ponieważ nikt nie rani umyślnie osób, które szanuje.

2. Pracuj nad swoją asertywnością

Asertywna komunikacja odgrywa kluczową rolę. Czasami lęk przed odrzuceniem Ciebie lub Twoich opinii może sprawić, że będziesz kłamać, aby postarać się zadowolić innych. Z tego powodu musisz pracować nad swoją pewnością siebie i uczyć się wyrażać siebie w asertywny sposób.

Na tej samej zasadzie, jeśli pozwolisz, by władzę nad Tobą przejęła agresja i nie będziesz w stanie kontrolować swoich impulsów, możesz z łatwością zranić innych swoimi słowami. Pamiętaj, że nie musisz umniejszać punktu widzenia innej osoby, aby wyrazić swój własny,

3. Używaj konstruktywnego języka

Jeśli musisz przekazać komuś nieprzyjemne informacje, najlepiej jest wykorzystać w tym celu konstruktywny język. Co to oznacza? Dobranie właściwych słów i sugerowanie rozwiązań zamiast krytykowania czy oceniania.

4. Miej świadomość swojej komunikacji niewerbalnej

W przypadku przekazywania wiadomości, komunikacja niewerbalna jest ważniejsza od słów. Takie aspekty jak Twój ton głosu, język ciała, czy czas i miejsce, w których zdecydujesz się przekazać dany pomysł, mogą zaważyć o sukcesie lub porażce komunikacji. Pamiętaj, aby zwracać uwagę na te kwestie, aby Twój rozmówca nie poczuł się atakowany czy zagrożony.

Mówienie ze szczerością i empatią poprawi Twoje samopoczucie

Nasze wartości definiują nas jako osoby i pokazujemy je poprzez nasze działania oraz interakcje z innymi. Na początku możesz mieć sporo problemów, by mówić ze szczerością i empatią w swoim codziennym życiu. Jednak koniec końców takie zachowanie poprawi Twoje samopoczucie osobiste i społeczne.