Jak choroba COVID-19 wpływa na mózg?

Nowe dowody sugerują, że choroba COVID-19 może uszkadzać także narządy inne niż płuca. Niektórzy neurolodzy wyjaśnili, jak wpływa on na mózg. A my powiemy Ci o tym nieco więcej w tym artykule.
Jak choroba COVID-19 wpływa na mózg?

Ostatnia aktualizacja: 20 maja, 2020

Jak choroba COVID-19 wpływa na mózg? Obecnie znajomość najnowszych informacji jest powodem do poważnych obaw wielu lekarzy i naukowców.

Istnieją bowiem już twarde dowody wskazujące na to, że COVID-19 atakuje także nerki i serce. A zatem można śmiało twierdzić, że jest to choroba wieloukładowa.

Jest to istotna różnica w porównaniu z innymi patologiami wirusowymi, takimi jak grypa. Powodują one jedynie objawy oddechowe, a co najwyżej gorączkę. Powikłania pogrypowe występują naprawdę rzadko.

Jednak badania nad koronawirusem wskazują na receptory komórek ACE2 jako klucze do wejścia wirusa do różnych komórek w ciele. Receptor ACE2, jak wyjaśnimy w dalszej części naszego artykułu, jest obecny w wielu różnych miejscach naszego ciała.

W ten sposób choroba COVID-19 wpływa na mózg, wykorzystując to białko. Należy podkreślić, że normalne, dobrze znane objawy infekcji pozostają takie same. Są to gorączka, kaszel, zmęczenie i zaburzenia oddechowe.

Jednak coraz więcej osób wykazuje objawy wtórne, które mogą pomóc wcześniej wykryć „złapanie” infekcji i zyskać tym samym niezbędny czas. Wspominaliśmy już o problemach ze wzrokiem i utracie węchu w innych artykułach opublikowanych wcześniej na łamach naszego serwisu.

Musimy jednak również dodać teraz do tej listy wyniki nowych badań dotyczących czynników neurologicznych. Nowe dowody sugerują bowiem, że choroba COVID-19 może uszkadzać także narządy inne niż płuca.

Niektórzy neurolodzy wyjaśnili też, jak koronawirus SARS-CoV-2 wpływa na ludzki mózg. A my powiemy Ci o tym nieco więcej w naszym dzisiejszym artykule. Zapraszamy zatem do poświęcenia kilku minut na jego lekturę!

Receptor ACE2 wyjaśnia, w jaki sposób choroba COVID-19 wpływa na mózg

Koronawirusy mają kształt z zewnątrz przypominający nieco kształtem koronę. Stąd właśnie pochodzi ich nazwa. Ta korona składa się ze „szpikulców”, które zawierają białka potrzebne do uzyskania dostępu do komórek ludzkich. Ludzkim receptorem koronawirusa jest białko ACE2.

Receptor ten istnieje w ludzkim ciele, aby oddziaływać w systemie zwanym układem hormonalno-enzymatycznym renina-angiotensyna-aldosteron. Ten system hormonów i substancji wewnętrznych bierze czynny udział w regulacji ciśnienia krwi. Dlatego dotyczy to nawet naszych nerek.

Ludzki mózg

Choroba COVID-19 wywoływana przez koronawirusa wpływa na mózg, ponieważ mamy również receptory ACE2 w niektórych naszych neuronach. Chociaż nie ma jeszcze pełnego potwierdzenia zjawiska neurotropizmu – ani też powinowactwa do neuronów przez SARS-CoV-2 – istnieje kilka uzasadnionych podejrzeń co do tego stanu rzeczy.

Znaczenie receptora ACE2 jest kluczem do zrozumienia poziomu śmiertelności koronawirusa. Różne badania wykazały, że osoby z zaburzeniami nadciśnieniowymi to grupa o wysokiej śmiertelności, co można wyjaśnić wpływem układu renina-angiotensyna-aldosteron.

Koronawirus SARS-CoV-2 może bowiem dostać się do mózgu właśnie przez receptor neuronów ACE2.

Objawy ujawniające wpływ choroby COVID-19 na mózg

Utrata węchu była jednym z wczesnych objawów infekcji koronawirusem, na który zwracają uwagę stowarzyszenia medyczne na całym świecie. Naukowcy przypisują to zjawisko neurologicznemu tropizmowi SARS-CoV-2.

Nazwą tego stanu jest anosmia, a neurologowie zgadzają się, że tak może się dziać z powodu problemów w neuronach należących do układu węchowego.

Opisano również przypadki osób zakażonych koronawirusami, u których wystąpiło ogólnoukładowe zapalenie mięśni (myositis), zespół Guillaina-Barrégo i zapalenie opon mózgowych. Wszystko to może mieć również związek z centralnym i obwodowym układem nerwowym.

Istotne ryzyko wpływu choroby COVID-19 na mózg dotyczy też naczyń krwionośnych mózgu. Oprócz możliwego tropizmu SARS-CoV-2 w neuronach, wewnętrzne warstwy tętnic mózgu mogą również ulec uszkodzeniu.

Mikroskopijne uszkodzenie śródbłonka znamy jako mikroangiopatię. W najgorszym przypadku może to również prowadzić do krwotoku śródmózgowego i udaru mózgu.

Być może uznasz także ten artykuł za interesujący: Udar niedokrwienny mózgu – 6 wskazówek

Dwie drogi uszkodzenia mózgu przez koronawirusa

Jak wiadomo, koronawirus SARS-CoV-2 jest chorobą ogólnoustrojową, a na płuca mogą mieć też wpływ inne narządy. Istnieją dwa możliwe szlaki, po których choroba COVID-19 wpływa na mózg. Jeden z tych szlaków jest bardziej bezpośredni i opiera się na hipotezie neuronalnego tropizmu wirusa.

Druga ścieżka jest pośrednia i wynika z wielu narządów, których funkcjonowanie ulega zakłóceniu, gdy organizm pacjent jest w stanie silnego „szoku”, wskutek czego trafił on na oddział intensywnej terapii.

Bezpośrednia trasa nie została w pełni udowodniona, jak już powiedzieliśmy. Wirs SARS-CoV-2 dostałby się do neuronów poprzez receptor ACE2 w taki sam sposób, jak dostałby się do płuc i nerek.

Kobieta w masce

Z drugiej jednak strony, droga pośrednia to ta, która wpływa na ewolucję koronawirusa w ciele. Po pierwsze mamy problemy z oddychaniem. Po drugie u zainfekowanej osoby pojawia się następnie zapalenie płuc.

Kolejnym etapem jest niewydolność wielu narządów i zmniejszony przepływ krwi do mózgu, a w konsekwencji śmierć neuronów, które nie otrzymują wystarczającej ilości tlenu.

Zapewne zaciekawi Cię także nasz inny artykuł: Wykrywanie koronawirusa: czym jest test PCR?

Czy choroba COVID-19 wpływa bezpośrednio na mózg?

Ogólnie wiemy już teraz, że choroba COVID-19 wpływa na mózg, bezpośrednio lub pośrednio. Tymczasem naukowcy prowadzący badania naukowe nad tym tematem będą nas nadal informować na bieżąco o swoich odkryciach. A także ujawnią nowe aspekty tej pandemii.

Ta wiedza jest niezbędna dla pracowników służby zdrowia na oddziałach intensywnej terapii, którzy mogą dostosować dzięki temu stosowaną terapię na podstawie uzyskanych wyników. Takie cenne informacje poprawiają wskaźnik przeżywalności pacjentów, dodając promyk nadziei wśród niepewności związanej z globalnym wybuchem koronawirusa SARS-CoV-2.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Hoffmann, Markus, et al. “The novel coronavirus 2019 (2019-nCoV) uses the SARS-coronavirus receptor ACE2 and the cellular protease TMPRSS2 for entry into target cells.” BioRxiv (2020).
  • Bonow, Robert O., et al. “Association of coronavirus disease 2019 (covid-19) with myocardial injury and mortality.” JAMA cardiology (2020).
  • Sedaghat, Zahra, and Narges Karimi. “Guillain Barre syndrome associated with COVID-19 infection: a case report.” Journal of Clinical Neuroscience (2020).
  • Castellón, Roberto León, Juan Enrique Bender del Busto, and Luis C. Velázquez Pérez. “Afectación del sistema nervioso por la COVID-19.” Anales de la Academia de Ciencias de Cuba 10.2 (2020).

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.