Jad kiełbasiany - zabójcza trucizna

Toksyczność tej substancji jest 600 milionów razy większa niż toksyczność cyjanku, jednak lekarze uznali go za przydatny terapeutycznie

Jad kiełbasiany (nazywany też toksyną botulinową) jest egzotoksyną wytwarzaną przez beztlenowe bakterie zwane Clostridium botulinum. Egzotoksyny są cząsteczkami wydzielanymi zewnątrzkomórkowo przez mikroorganizmy, które są w stanie wyrządzić duże szkody w organizmie.

Istnieje wiele różnych klasyfikacji dla tych cząsteczek. Na przykład, jeśli chodzi o tkanki, na które wpływają, mogą to być między innymi neurotoksyny, kardiotoksyny, neotoksyny.

Egzotoksyny są rozpoznawane jako antygeny przez układ odpornościowy organizmu. Wiele z nich jest jednak bardzo toksyczne (np. w przypadku niektórych patogennych clostridiów). Mogą być nawet śmiertelne, jeżeli układ odpornościowy nie zdąży odpowiedzieć.

Jad kiełbasiany jest wytwarzany przez odrębne szczepy Clostridium botulinum.

Jad kiełbasiany – zagrożenia

Z powodu ogromnej toksyczności została uznana za broń masowego rażenia. Została zakazana przez Konwencję Genewską i Konwencję o broni chemicznej. Jest to międzynarodowy traktat o broni, który zakazuje produkcji, przechowywania i używania broni chemicznej, na który zgodziła się większość krajów świata (192 z 195), wyjątkami są Korea Północna, Egipt i Sudan Południowy.

Istnieje siedem rodzajów szczepów C. botulinum. Ogólnie rzecz biorąc, wszystkie są serologicznie różne i wytwarzają różne typy botuliny: A, B, C, D, E, F i G. Szczepy C i D są jedynymi, które wytwarzają więcej niż jeden rodzaj toksyny. Najbardziej patogennymi toksynami są A, B i E.

Tylko szczepy wytwarzające te egzotoksyny mogą wywoływać zatrucie jadem kiełbasianym u ludzi. Jest to bardzo nietypowa choroba przenoszona przez żywność, która pochodzi z jedzenia zatrutych tymi substancjami.

Polega ona na progresywnej utracie funkcji mięśniowych z powodu neurotoksycznego działania botuliny. Naturalnie może to prowadzić do śmierci, jeśli wpływa na mięśnie, które biorą udział w czynnościach oddechowych.

Mechanizm działania

Botulina ma działanie neurotoksyczne. Oznacza to, że atakuje system nerwowy dotkniętej osoby. Aby nadać temu szerszy kontekst, przypomnij sobie, jak działa neuron i jak przebiega przekazywanie impulsów nerwowych.

Neurony mają dwie funkcje: propagację potencjału czynnościowego, który znany jest jako impuls nerwowy i jego przekazywanie do innych neuronów lub komórek efektorowych.

Rozchodzenie się potencjału czynnościowego wzdłuż aksonu neuronalnego jest zjawiskiem elektrycznym. Z drugiej strony, przekazywanie impulsów nerwowych z jednego neuronu do drugiego lub do komórki efektorowej zależy od uwolnienia określonych neurotransmiterów, które oddziałują z określonymi receptorami.

Niektóre leki mogą modyfikować ilość neuroprzekaźników uwalnianych w transmisji impulsów nerwowych. Jest to również zjawisko, które pojawia się na przykład wtedy, gdy jesteśmy zakochani. Przyczyną jest jad kiełbasiany.

Neurony efektorowe – odpowiedzialne za przekazywanie impulsów nerwowych do mięśni – są pierwszymi, które są dotykane tą toksyną.

Jad kiełbasiany działa w zakończeniach nerwów cholinergicznych. W związku z tym hamuje uwalnianie acetylocholiny, ważnego przekaźnika, który pośredniczy w skurczu mięśni. Z tego powodu dotknięte mięśnie stają się całkowicie bezużyteczne.

Znaczenie toksyny botulinowej w medycynie

Ta toksyna może wyrządzić człowiekowi wiele szkód. Jednak kilka dekad temu naukowcy odkryli, że bardzo mała ilość toksyny botulinowej stanowi potężną siłę terapeutyczną. Jest ona bardzo przydatna, jeśli chodzi o leczenie spastyczności, choroby charakteryzującej się przewlekłymi i mimowolnymi skurczami mięśni.

Jeśli zlokalizujesz mięsień, który jest dotknięty i zastosujesz na nim niewielką ilość toksyny botulinowej, problem można prawie całkowicie wyleczyć. Nie jest to jednak jedyna choroba, do której może być stosowana. Bardziej awangardowi lekarze stwierdzili, że jest ona użyteczna w leczeniu zeza, nadaktywnego pęcherza, a nawet migren.

W rzeczywistości substancja ta stała się niezwykle popularna w dziedzinie estetyki. Znane słowo “botox” nie jest niczym więcej jak nazwą handlową toksyny botulinowej typu A.

Jej popularność wynika ze zdolności do zmniejszania zmarszczek i linii ekspresyjnych przez wiele miesięcy, nakładając tylko minimalną ilość botuliny na mięśnie, które są odpowiedzialne za zmarszczki.