Hipochondria: wszystko, co musisz o niej wiedzieć

Przez hipochondrię ludzie cały czas czują się chorzy. W tym artykule wyjaśnimy, czym jest to zaburzenie i niektóre możliwości jego leczenia.

Hipochondria lub nerwica hipochondryczna jest również znana jako zaburzenie somatoformiczne. Jest to kliniczny stan psychologiczny, w którym osoba myśli, że ma bardzo poważne problemy zdrowotne. Ponadto nadmiernie martwi się o swoje zdrowie, obawiając się, że zachoruje na poważną chorobę.

Te obawy o zdrowie sprawiają, że osoba, którą dotknęła hipochondria, myśli, że jakikolwiek znak lub objaw, prawdziwy lub wyobrażony, zwiastuje poważny problem zdrowotny. W rezultacie stan zdrowia staje się dla takiej osoby prawdziwą obsesją.

Hipochondria dotyka w różnym stopniu do dziesięciu procent populacji. Ponadto występuje częściej w środowiskach rodzinnych, w których cierpi na nią jeden lub więcej członków. Chociaż hipochondria nie jest genetyczna, niektóre rodziny są bardziej świadome tego zaburzenia niż inne.

Z historycznego punktu widzenia, definicja hipochondrii sięga starożytnej Grecji. Już uczniowie Hipokratesa, uważanego za pierwszego lekarza, opisali to w swoich traktatach. Często wiązali hipochondrię ze stanami melancholii i smutku.

Nie mylili się. Hipochondria rzeczywiście ma związek z depresją. Ponadto wiąże się również ze stanami niepokoju i udręki. Chociaż nie są one tym samym, objawy te często pojawiają się razem.

Warto również umieć odróżnić hipochondrię od patofobii. W patofobii ludzie boją się poważnej choroby, więc za wszelką cenę unikają konsultacji lekarskich. Dzieje się tak, ponieważ uważają, że skutki konsultacji będą tragiczne.

Z drugiej strony hipochondrycy częściej chodzą do lekarza, aby zrobić więcej badań, ponieważ są przekonani, że cierpią na chorobę, którą lekarze muszą wykryć. Odwiedzają różnych specjalistów, aby otrzymać diagnozę. Jednak na ogół nie otrzymują oczekiwanej diagnozy.

Czym charakteryzuje się hipochondria

Osoby cierpiące na hipochondrię mają pewne wspólne cechy:

• Obsesja na punkcie ciała: Hipochondrycy nieustannie sprawdzają swoje ciała pod kątem oznak poważnej choroby.
• Przywiązywanie dużej wagi do wiadomości zdrowotnych: osoby te sprawdzają wiadomości związane z problemami zdrowotnymi, szukając związku między tymi wiadomościami a ich własną sytuacją. Wyobrażają sobie również, że dotknie ich każda epidemia, lub że na pewno nie ominie ich możliwe nasilenie się choroby.
• Werbalizacja fikcyjnych objawów: Hipochondria zawsze podsuwa tematy do rozmowy związane z chorobami, potrzebnymi badaniami, możliwościami zachorowania i konsekwencjami medycznymi.
• Niepokój: chociaż hipochondria nie jest formą zaburzenia lękowego, występuje często u osób doświadczających stanów lękowych. Żyją w stanie wyczekiwania na poważne nasilenie choroby, na którą mogą cierpieć.
• Zbyt częste wizyty lekarskie: Hipochondrycy często umawiają się na wizyty u lekarza i często zmieniają lekarzy. Zwykle szukają kogoś, kto zdiagnozuje to, co już sami sobie „zdiagnozowali”, usiłując zdobyć dowód na słuszność ich przeczuć.
• Utrata życia społecznego: Przez nadmierne skupianie się na chorobach osoby hipochondryczne oddalają się od zajęć towarzyskich oraz od kręgów rodzinnych i przyjaciół. Ma to negatywny wpływ na ich stan, ponieważ budują mury, aby nadal monitorować swoją obsesję.

Czynniki ryzyka sprzyjające hipochondrii

Jak każda choroba, także w przypadku hipochondrii istnieją czynniki, które powodują, że ktoś jest bardziej na nią narażony. Są to tak zwane czynniki ryzyka. Nie oznacza to jednak, że te czynniki czynią kogoś hipochondrykiem, a jedynie mogą się przyczyniać do wystąpienia tego zaburzenia.

Jednym z czynników ryzyka jest sytuacja, kiedy bliski krewny doświadczy poważnych błędów medycznych. Wtedy pojawia się silna wątpliwość w kompetencje lekarzy, przekonanie, że mogą oni popełniać błędy w najmniej oczekiwanym momencie i tym samym przegapić poważne choroby.

Jak już wspomnieliśmy, środowisko rodzinne jest również czynnikiem ryzyka. Istnieją rodziny hipochondryków, w których od dzieciństwa ludzie słyszą informacje o nasileniu chorób i objawach. Są też rodziny, które nadmiernie reagują na pewne oznaki powszechnych chorób.

Zarówno środowisko rodzinne, jak i otaczające społeczeństwo mogą sprawić, że dana osoba będzie wierzyć w te złe rzeczy dotyczące jej zdrowia. Przez to może często myśleć, że podrzędne problemy są w rzeczywistości bardzo poważne.

Leczenie hipochondrii

W przypadku hipochondrii najbardziej skutecznymi terapiami są terapie psychologii poznawczo-behawioralnej. Oczywiście takie leczenie będzie miało szansę przynieść pozytywne rezultaty, o ile będzie przeprowadzane przez profesjonalistów przeszkolonych w tej dziedzinie.

Celem terapii jest uwolnienie osoby od cierpienia wywołanego obsesją na punkcie choroby. Drugim celem jest pozbycie się obsesyjnych praktyk. Terapeuta pracuje z klientem nad osiągnięciem codziennej rutyny, w której nie wszystko kręci się wokół możliwości zachorowania.

Ogólnie terapie poznawczo-behawioralne oferują pacjentowi zadania do wykonania. Obejmuje to na przykład ograniczenie konsultacji lekarskich i rzadsze rozmawianie tak dużo o chorobach.

Leczenie może przynieść efekty, jeśli istnieje wsparcie ze strony wewnętrznego kręgu danej osoby. W przeciwnym razie bardzo trudno jest zaradzić na problem hipochondrii. Można powiedzieć, że wsparcie bliskiej rodziny i przyjaciół jest kluczem do skutecznego leczenia hipochondrii.