Hipochlorhydria - co to jest i jak sobie z nią radzić?

Przy hipochlorhydrii produkcja kwasu solnego w żołądku jest zmniejszona. Chociaż wydaje się, że to rozwiązuje problemy takie jak zapalenie żołądka, w rzeczywistości jest to sytuacja patologiczna. W tym artykule dowiemy się, w jaki sposób do niej dochodzi i co można zrobić, aby jej przeciwdziałać.

Przejrzane i zatwierdzone przez: lekarz Leonardo Biolatto.

Napisany przez Leonardo Biolatto

Ostatnia aktualizacja: 27 maja, 2022

Hipochlorhydria to zmniejszone wytwarzanie w organizmie człowieka substancji znanej chemicznie jako kwas solny. Kwas naturalnie znajduje się w żołądku w kontrolowanym środowisku.

Kwas chlorowodorowy, czyli solny (HCl zgodnie z symbolami chemicznymi) spełnia szereg określonych funkcji w żołądku. Funkcje te zasadniczo chronią żołądek przed czynnikami zewnętrznymi. Ponadto kwas solny bierze udział w procesie trawienia. Hipochlorhydria, czyli zbyt niskie stężenie kwasu solnego w żołądku nosi również nazwę niedokwaśności.

Żołądek wytwarza kwas solny przez wyspecjalizowane komórki żołądka. Komórki wytwarzające kwas są stymulowane przez substancję histaminę, która z kolei jest stymulowana przez hormon o nazwie gastryna . I odwrotnie, gdy w żołądku znajduje się wystarczająca lub nadmierna ilość kwasu, sam żołądek sygnalizuje organizmowi, żeby zatrzymał stymulację przez gastrynę.

W normalnych warunkach, jeśli działa system samoregulacji, nie dojdzie do zapalenia błony śluzowej żołądka ani do niedokwaśności. Problem powstaje jednak, jeśli wytwarzanie kwasu solnego spada znacznie poniżej pożądanych poziomów. Wówczas mówi się o hipochlorhydrii, a nawet achlorhydrii, gdy całkowicie ustaje produkcja kwasu.

Wśród właściwości kwasu solnego w żołądku możemy wyróżnić następujące:

• Rozkłada białka, które spożywamy w celu ich przetworzenia.
• Uczestniczy w procesie trawienia węglowodanów.
• Niszczy szkodliwe mikroorganizmy, które mogą dostać się do organizmu wraz z pożywieniem.

Chociaż hipochlorhydria może sprawiać wrażenie łagodnego schorzenia, wcale tak nie jest. Niedokwaśność ma bowiem związek z rakiem żołądka. Pacjenci cierpiący na zaburzenie przez długi czas wykazują większą podatność na ten nowotwór.

Hipochlorhydria – przyczyny problemu

Z biegiem czasu określono różne przyczyny hipochlorhydrii. Najważniejsze z nich wymieniamy poniżej:

• Stany stresu i lęku. To jedna z najważniejszych przyczyn niedokwaśności. Pod wpływem stresu komórki żołądka mogą przestać wytwarzać kwas solny.
• Starzenie się. Z upływem lat nasze komórki tracą funkcje z powodu pogorszenia związanego z wiekiem. Wśród tych utraconych funkcji jest prawidłowe wydzielanie hormonów, co może mieć wpływ na poziom gastryny. Również komórki wytwarzające kwas chlorowodorowy starzeją się i spowalniają jego metabolizm. Szacuje się, że wśród osób powyżej 60-ego roku życia hipochlorhydria występuje aż u trzydziestu procent populacji.
• Nadużywanie środków zobojętniających sok żołądkowy. Osoby z powtarzającym się zapaleniem błony śluzowej żołądka często mają zwyczaj nadużywania leków, takich jak ranitydyna lub omeprazol. Leki te z kolei blokują wytwarzanie kwasu w celu złagodzenia objawów zapalenia żołądka. I to jest jak najbardziej pożądany efekt. Jednak, używane na dłuższą metę mogą doprowadzić do odwrotnego skutku, a mianowicie do niedokwaśności.
• Zaburzenia pracy przysadki mózgowej. Gdy ten narząd działa nieprawidłowo, hormonalna ścieżka komunikacji między gastryną a histaminą może ulec zmianie.
• Niedoczynność tarczycy. Jako choroba, która wpływa na wiele funkcji organizmu, niska obecność hormonów tarczycy wpływa również na oś hormonalną gastryny i histaminy.
• Operacje żołądka. Niektóre zabiegi na żołądku, które są przeprowadzane w sposób inwazyjny, mają negatywny wpływ na produkcję kwasu solnego. Szczególnie operacje, w których wycina się część narządu, prowadzą później do niedokwaśności.

Objawy zbyt niskiego poziomu kwasu żołądkowego

Nie jest łatwo ustalić, kiedy produkcja kwasu solnego jest zbyt niska. Hipochlorhydria daje bowiem objawy podobne do innych patologii i można pomylić to zaburzenie z innymi chorobami.

W razie podejrzenia lekarze mają jednak do dyspozycji procedury diagnostyczne wykluczające inne choroby. W każdym razie wiadomo, że w przypadku hipochlorhydrii pacjent odczuwa następujące symptomy:

• Zaburzenia w trawieniu mięsa. Po zjedzeniu jakiegoś mięsa żołądek nie przetwarza go prawidłowo lub z odpowiednią prędkością.
• Gazy i wzdęcia. Wolniejsze trawienie z powodu niedoboru kwasu solnego wytwarza więcej gazu jelitowego.
• Anemie. W hipochlorhydrii z żołądka wchłania się mniej składników odżywczych, w tym żelazo i witamina B12, co może prowadzić do trudnych do kontrolowania stanów przewlekłej anemii.
• Zapalenie żołądka i jelit. Ponieważ zawodzi ochrona przed mikroorganizmami zewnętrznymi, wielokrotnie pojawia się zapalenie żołądka i jelit spowodowane infekcją bakteryjną.
• Wysoki poziom cholesterolu. Ponieważ kwas solny nie wspomaga trawienia, proces wchłaniania tłuszczów ulega zmianie, co w konsekwencji powoduje, że będą one gromadzić się we krwi.

Hipochlorhydria – leczenie

Jeśli lekarz wykryje pierwotną patologię, która powoduje hipochlorhydrię, taką jak niedoczynność tarczycy, skoncentruje się na leczeniu tej choroby. Gdy znajdziemy więc rozwiązanie dla pierwotnego zaburzenia, objawy powinny zniknąć.

I odwrotnie, jeśli hipochlorhydria nie ma wyraźnej przyczyny, lekarz z pewnością zaleci ogólne wytyczne dotyczące leczenia. Wytyczne te pomagają ludzkiemu organizmowi, aby wznowił prawidłową produkcję kwasu solnego. Te środki to:

• Powolne żucie pokarmu. Proces przeżuwania informuje organizm, że rozpocznie się trawienie, więc mechanizmy odpowiednio się aktywują. Podczas żucia między innymi zaczyna się wydzielać działać hormon gastryna.
• Gorące napary. Stosowanie gorących napojów po obiedzie lub kolacji stymuluje produkcję kwasu solnego. Jest to naturalny mechanizm, który można wykorzystać. Przeciwnie dzieje się z zimną wodą, która nie jest wskazana przy niedokwaśności, ponieważ hamuje wytwarzanie kwasu żołądkowego.
• Substancje naturalne. Ocet jabłkowy, miód i sól morska to produkty mające pozytywny wpływ stymulację kwasu solnego.

Oczywiście są to jedynie środki pomocnicze w kontekście innych metod leczenia, które należy podjąć w przypadku niedokwaśności.

W skrócie

Hipochlorhydria, czyli niska produkcja kwasu solnego może być przyczyną różnych dolegliwości trawiennych. Może to nawet doprowadzić do niedokrwistości i wysokiego poziomu cholesterolu. Dlatego należy uzyskać szybką diagnozę, a tym samym ustalić odpowiednie leczenie w zależności od ustalonej przyczyny.