Drogi moczowe - dlaczego ulegają infekcjom?

Możemy zrozumieć, dlaczego występują infekcje dróg moczowych, analizując sytuacje, które do nich prowadzą. Każdy wiek i okoliczności mają swoje własne czynniki ryzyka.

Napisane i zweryfikowane przez lekarz Leonardo Biolatto.

Ostatnia aktualizacja: 27 maja, 2022

Dlaczego drogi moczowe ulegają infekcjom? Aby odpowiedzieć na to pytanie, należałoby najpierw dokładnie zdefiniować, czym jest infekcja dróg moczowych. Podobnie ważne jest, aby zrozumieć, jakie istotne czynniki predysponują do tego typu zakażeń.

Infekcja dróg moczowych to zakażenie, która atakuje drogi moczowe na którymś z ich odcinków. I tak, występuje ona głównie w cewce moczowej, pęcherzu moczowym, moczowodach a także w nerkach.

Infekcja ta zdarza się dość często. Szacuje się, że wśród kobiet aż u 50% z nich zdiagnozowano tę chorobę co najmniej raz w życiu. Oznacza to, że bardzo duża liczba konsultacji lekarskich dotyczy własnie objawów ze strony układu moczowego. I ma to miejsce szczególnie w tych placówkach służby zdrowia, które obsługują dużą liczbę pacjentek.

Aby zrozumieć, dlaczego występują infekcje dróg moczowych, musimy wyjaśnić, że choroba ta ma pochodzenie bakteryjne. Mikroorganizmy te przedostają się z zewnątrz do cewki moczowej. Następnie umiejscawiają się w jednym z narządów moczowych i kolonizują ten obszar wywołując u pacjenta uciążliwe objawy.

Objawy zakażenia dróg moczowych według lokalizacji

Zanim w pełni odpowiemy na pytanie, dlaczego występują infekcje dróg moczowych, przypomnijmy, jakie powodują objawy. Wiemy, że objawy będą się różnic w zależności od lokalizacji zakażenia w układzie moczowym.

Kiedy infekcja występuje w nerkach, mamy do czynienia z odmiedniczkowym zapaleniem nerek. Jest to najbardziej niebezpieczny rodzaj infekcji, której towarzyszy wysoka gorączka, wymioty a także ból krzyża.

Jeśli infekcja zlokalizuje się niżej, w pęcherzu moczowym, mówimy wówczas o zapaleniu pęcherza. Jest to najczęstsza forma zakażenia dróg moczowych, a jej głównymi objawami są pieczenie a także często powtarzające się oddawanie moczu. W dolnej części brzucha może występować ból, ale nie zawsze towarzyszy on chorobie.

Wreszcie mamy zapalenie cewki moczowej, która jest infekcją dróg moczowych, która obejmuje cewkę moczową. W tym przypadku zazwyczaj obserwuje się takie objawy jak upławy z cewki moczowej, które  łatwo pomylić z infekcjami przenoszonymi drogą płciową. Dlatego ten rodzaj zakażenia wymaga potwierdzenia diagnozy za pomocą metod uzupełniających.

Dlaczego drogi moczowe ulegają infekcjom? Czynniki ryzyka

Aby w pełni omówić przyczyny infekcji dróg moczowych, należy najpierw wymienić czynniki ryzyka. Chodzi tu o sytuacje lub cechy charakterystyczne, które, jeśli występują, zwiększają prawdopodobieństwo infekcji.

Nie oznacza to, że posiadanie jednego z tych czynników ryzyka jest koniecznym warunkiem zakażenia dróg moczowych, ale sprzyjają one infekcjom. Ryzyko choroby zwiększa w następujących sytuacjach:

• Płeć żeńska: kobiety są bardziej podatne na infekcje dróg moczowych. Krótsza cewka moczowa u kobiet ułatwia bowiem przedostawanie się bakterii z zewnątrz.
• Aktywność seksualna: W okresie aktywnej seksualności kobiety mogą cierpieć na zapalenie pęcherza moczowego związane ze stosunkiem seksualnym. Jest to dość częsty rodzaj infekcji, który najczęściej pojawia się w bardzo charakterystycznym momencie.
• Menopauza: gdy kobiety przestają miesiączkować, poziom estrogenu w ich ciele zaczyna spadać. Przy mniejszej ilości estrogenu błony śluzowe ulegają wysuszeniu, w tym również błony śluzowe dróg moczowych. Ta suchość sprzyja rozwojowi bakterii.
• Niedrożność dróg moczowych: jeśli jakikolwiek przewód w układzie moczowym jest zablokowany, bakterie znajdują tam doskonałe warunki do rozwoju. Możemy tu wymienić przede wszystkim kamienie nerkowe lub przerost prostaty u mężczyzn. Ponadto stosowanie cewników zgodnie ze wskazaniami medycznymi przy poważniejszej chorobie również może  wywołać infekcję.

Przyczyny infekcji dróg moczowych według lokalizacji

W odmiedniczkowym zapaleniu nerek główną przyczyną jest przedostawanie się bakterii z pęcherza moczowego. Ten rodzaj infekcji zwykle zaczyna się jako zapalenie pęcherza moczowego – infekcja pęcherza, Następnie zakażenie postępuje, kiedy nie zostanie prawidłowo wyleczone.

Z drugiej strony zapalenie pęcherza wywoływane jest w przeważającej większości przez bakterię Escherichia coli, czyli pałeczki okrężnicy . Występują co prawda zapalenia pęcherza wywoływane również przez inne bakterie, ale są to pojedyncze przypadki, które pojawiają się z niską częstotliwością. Wobec objawów zapalenia pęcherza lekarz od razu podejrzewa obecność Escherichia coli.

W niżej części układu moczowego, infekcja cewki moczowej wiąże się z kolejnym zakresem przyczyn. Jednak w zapaleniu cewki moczowej Escherichia coli nie jest jedyną bakterią odpowiedzialną za infekcję. Bliskość cewki moczowej i pochwy u kobiet umożliwia udział innych mikroorganizmów w infekcji, takich jak Chlamydia i Mycoplasma.

Jak wiek wpływa na prawdopodobieństwo, że infekcja zaatakuje drogi moczowe

Można również przeanalizować, jakie przyczyny powodują infekcje dróg moczowych w zależności od wieku osób zapadających na to schorzenie. W określonym wieku pewne przyczyny występują znacznie częściej, podczas gdy prawdopodobieństwo wystąpienia innych zmniejsza się:

• Młode kobiety: u młodych kobiet zapalenie pęcherza moczowego wiąże się głównie z praktykowaniem stosunków płciowych.
• Menopauza: kobiety, które przestały miesiączkować, cierpią na infekcje dróg moczowych z powodu obniżenia poziomu estrogenu.
• Starsi mężczyźni: gdy mężczyzna przekracza wiek czterdziestu lat, zwiększa się ryzyko przerostu prostaty. Powiększona prostata blokuje natomiast przepływ moczu, sprzyjając infekcjom.
• Osoby w podeszłym wieku: w tej grupie wiekowej czynnikiem ryzyka jest hospitalizacja. Ponadto w hospitalizacji zwykle ma miejsce umieszczenie cewnika w drogach moczowych.