Depresja u ludzi starszych — rozpoznaj ją na czas!
Istnieje wiele powodów, dla których depresja może stać się prawdziwym zagrożeniem dla osób powyżej 60. roku życia. Uczucie smutku, frustracja, gniew to tylko kilka z emocji, z którymi starsze osoby na co dzień muszą się borykać.
W dzisiejszym artykule dowiesz się, jak w porę zauważyć zaburzenia nastroju i zmiany psychiczne, które mogą świadczyć o tym, że depresja jest już całkiem blisko.
Depresja u osób w podeszłym wieku — co należy wiedzieć?
Przejście na emeryturę sprawia, że wiele osób zaczyna czuć się całkowicie bezużytecznymi, a życie nagle traci całkowity sens. Tego typu myślenie generuj stres i nie pozwala cieszyć się czasem, który pozostał. A może być to nawet 10, 15, 20 lat…
Depresja u ludzi starszych jest bardzo częstym zjawiskiem, choć nie stanowi naturalnej części procesu starzenia.
Jest to ściśle związane z tym, jak wiele zmian zaszło w ostatnich latach, czy osoba jest obdarzana odpowiednim wynagrodzeniem i uznaniem za to, co zrobiła w życiu, jakie są relacje z rodziną i czy jest w stanie aktywnie spędzać czas.
Zmiany po 60. roku życia są naprawdę istotne. Jest to przejście z codziennego stawiania się w określonym miejscu pracy według harmonogramu, do wczesnego wstawania rano. Często tylko po to, by zostać w domu i nie mieć zbyt wielu zadań do wykonania. Oto dodatkowe najczęstsze przyczyny depresji:
- przeprowadzka do innego domu (zamieszkanie w mniejszym mieszkaniu lub dzielenie miejsca zamieszkania wspólnie z dziećmi)
- przeprowadzka do domu opieki społecznej
- przewlekłe choroby i bóle
- śmierć współmałżonka, rodzeństwa, bliskich przyjaciół
- utrata niezależności
- brak obowiązków
- niewielka ilość zajęć i aktywności dla ludzi w starszym wieku
- problemy ekonomiczne (zmiana stylu życia)
Przeczytaj również: Zachowaj zdrowie na starość dzięki tym nawykom
Objawy depresji u ludzi starszych
Depresja u osób starszych nie zawsze jest brana pod uwagę przez osoby z ich otoczenia. Objawy często są bagatelizowane i mocno wierzymy w to, że to tylko coś przejściowego, taki kaprys czy chwilowy spadek formy.
Jeżeli jednak negatywny nastrój utrzymuje się przez dłuższy czas, może to poważnie wpłynąć na stan fizyczny. A w niektórych przypadkach być przyczyną utraty apetytu, a nawet zakończyć się chęcią odebrania sobie życia.
Również zdiagnozowanie choroby może być początkiem problemów. Najczęściej pojawiają się one przy stwierdzeniu raka, choroby Parkinsona, demencji starczej itp. Depresja może się pogorszyć, jeżeli dodatkowo przyjmuje się lekarstwa (np. tabletki nasenne) lub alkohol w nadmiarze.
Jak zidentyfikować depresję u osób starszych?
W dorosłym aktywnym zawodowo życiu wyobrażamy sobie, jak po przejściu na emeryturę z siwymi włosami będziemy cieszyć się jesienią życia u boku ukochanej osoby.
W wymarzonym domu na brzegu morza lub w górach, czytając każdego ranka gazetę w bujanym fotelu będziemy czekać na wizytę dzieci i wnuków. Niestety prawdziwe życie często różni się od tego idyllicznego obrazka.
Może będziemy musieli przenieść się do domu opieki społecznej, ponieważ rodzina nie będzie mogła o nas zadbać. Nasz małżonek umrze, a choroby i ból nie pozwolą nawet wstać do drzwi, a co dopiero wykonywać inne czynności. Proces starzenia się dla niektórych jest najgorszym etapem w ich życiu.
Utrata przyjaciół i bliskich, poczucie mniejszości i braku zabezpieczenia, a także niemożność przysłużenia się społeczeństwu to zmiany, przez które starsza osoba musi przejść. Dlatego właśnie depresja w tym wieku jest tak często spotykana.
To właśnie dzieci, wnuki lub siostrzeńcy mogą wykryć pierwsze objawy takich zaburzeń i pomóc staruszkom zrozumieć, że życie jeszcze się nie skończyło, a przed nimi zostało jeszcze niejedno do odkrycia.
Głównymi objawami depresji najczęściej jest smutek i zniechęcenie, które trwają przez dłuższy czas (mogą być to tygodnie). Utrata zainteresowania wszelkimi sprawami, które przed przejściem na emeryturę sprawiały przyjemność, a także brak satysfakcji z wypełniania podstawowych, codziennych czynności.
Z drugiej strony starsza osoba może doświadczać:
- wzmożonego uczucia zmęczenia nawet bez wykonywania żadnej aktywności
- utraty apetytu, a co za tym idzie spadku masy ciała
- chęci izolacji od innych ludzi
- trudności w zasypianiu (osoby w podeszłym wieku śpią znaczeni mniej, bo około 4 godziny)
Istnieją również inne symptomy, które możemy zauważyć i przeanalizować u naszych rodziców czy dziadków. Na przykład poczucie niższości i winy. Ponadto często zmagają się z brakiem wiary we własne siły, myślami samobójczymi czy dziwnymi zachowaniami (które wcześniej nie miały miejsca).
Przeczytaj również: Czy starzejemy się inaczej w zależności od płci?
Depresja u osoby starszej – co robić?
Przede wszystkim pamiętajmy o tym, że starzenie jest etapem w życiu, którego nie da się uniknąć. Zatem złe nastroje nie powinny być główną częścią tego etapu, który jak każdy inny czas ma swoje dobre i złe strony.
Ograniczenia fizyczne i ekonomiczne to dwa główne powody, które przyczyniają się do depresji seniorów. W pierwszym przypadku zawsze można znaleźć jakieś zajęcie lub zadania, które będą możliwe do wykonywania.
W drugim wypadku proszenie o pomoc bliskich ludzi nie jest niczym złym. To znakomity powód do tego, by teraz to młodzi wykazali się i zadbali o swoich rodziców czy dziadków tak jak oni o nich kiedyś.
Oprócz tego bliscy nie mogą zmusić starszej osoby do tego, by wykonywała wymyślone zajęcia, jeżeli ona sama tego nie chce. W takich wypadkach dobrze sprawdza się dyplomacja. Jeżeli nie istnieje zagrożenie życia lub osoba nie jest pogrążona w głębokiej depresji, pozwólmy jej żyć swoim życiem. To czasem jedno z najlepszych wyjść z tej sytuacji.
Pamiętaj jednak, by nie zostawiać seniora całkiem samego. Mimo wszystko należy go odwiedzać na przykład jeden raz w tygodniu.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Yesavage, J. A., Brink, T. L., Rose, T. L., Lum, O., Huang, V., Adey, M., & Leirer, V. O. (1982). Development and validation of a geriatric depression screening scale: A preliminary report. Journal of Psychiatric Research. https://doi.org/10.1016/0022-3956(82)90033-4
- Brodaty, H., Peters, K., Boyce, P., Hickie, I., Parker, G., Mitchell, P., & Wilhelm, K. (1991). Age and depression. Journal of Affective Disorders. https://doi.org/10.1016/0165-0327(91)90026-O
- Cole, M. G., & Dendukuri, N. (2003). Risk factors for depression among elderly community subjects: A systematic review and meta-analysis. American Journal of Psychiatry. https://doi.org/10.1176/appi.ajp.160.6.1147