Demencja starcza a Alzheimer - czym się różnią?

Często wymiennie stosuje się nazwy tych dwóch chorób: demencji starczej i choroby Alzheimera. Nie należy jednak mylić i utożsamiać ich ze sobą. Dowiedz się czym różnią się te schorzenia. 

Demencja starcza i choroba Alzheimera to dwie różne patologie. Należy jednak przyznać, że demencja towarzyszy każdej z tych chorób. Jednak czy umiemy odpowiedzieć sobie na pytanie, czym właściwie jest demencja starcza?

Zazwyczaj demencja starcza definiowana jest jako spadek poziomu intelektualnego, w stosunku do poprzedniego poziomu wiedzy. Przede wszystkim jednak: jest to zaburzenie funkcji poznawczych.

Osoba, która doświadcza otępienia traci koncentrację i wydajność swojej pamięci. Utracona zostaje też zdolność rozumienia i ekspresji języka. Do tego możemy stracić umiejętności matematyczne i koordynację psychomotoryczną.

Demencja wpływa też na jakość naszego planowania i wykonywania pewnych zadań. Jej wpływy znajdziemy też w szybkim męczeniu się i obniżonej odporności.

Na pewno każdy z nas zadaje sobie pytanie – co prowadzi do tak poważnej choroby. Jakie są jej przyczyny? W tym miejscu pojawia się choroba Alzheimera, która może stanowić impuls wywoławczy demencji. Oprócz tego wymienia się choroby naczyniowe i inne choroby ośrodkowego układu nerwowego.

Demencja starcza a choroba Alzheimera

Aby dokładnie poznać różnice między tymi dwoma schorzeniami – należy precyzyjnie je zdefiniować i wyjaśnić występujące między nimi różnice.

Demencja starcza zwana też otępieniem

Nie jest to jednak konkretna choroba, ale zespół objawów wywołanych zmianami w mózgu. Otępienie starcze dotyka oczywiście osób w dojrzałym wieku. Według Stowarzyszenia Alzheimera jest to zespół objawów obejmujący upośledzenie pamięci i innych możliwości rozumowania. Objawy te są na tyle poważne, że znacznie zaburzają naszą codzienność.

Jaki związek wykazuje demencja starcza wraz z Alzheimerem? Demencji starczej może towarzyszyć choroba Alzheimera, choroba naczyniowa, czy schorzenia ośrodkowego układu nerwowego.

W 2011 roku ustalono kryteria rozpoznawania demencji, w przebiegu choroby Alzheimera. Przedstawiono wytyczne NIA/AA. Kryteria te pozwalają ustalić obniżenie funkcjonowania mentalnego, rzutującego na trudności w pracy, czy codziennej aktywności.

Wskazują one również na brak choroby psychicznej, określając procedurę deficytów poznawczych i neuropsychiatrycznych. Wszystko to potrzebne jest do zdiagnozowania zespołu demencji.

Sagrario Manzano koordynuje Grupę Badawczą Zachowań i Demencji Hiszpańskiego Towarzystwa Neurologicznego. Według lekarza, użycie terminu demencja starcza jest błędne. Dzieje się tak, ponieważ demencja może dotyczyć ludzi w każdym wieku.

Choroba Alzheimera

Wspomniana choroba neurodegeneracyjna jest to schorzenie, któremu towarzyszy demencja. Etiologia choroby jest odpowiednio i precyzyjnie zidentyfikowana.

Charakteryzuje się utratą neuronów, a w konsekwencji utratą gęstości synaptycznej (synapsa dotyczy połączenia między dwoma neuronami).

Ponadto dochodzi do odkładania m.in. materiału amyloidowego w tkance nerwowej. Zauważalne są też zmiany w neuroprzekaźnikach i zanik kory mózgowej.

Demencja starcza a choroba Alzheimera – jakie są najważniejsze różnice?

Lokalizacja schorzenia

Choroba Alzheimera to otępienie typu korowego. Proces choroby powoduje uszkodzenia w korze mózgowej. Z postępem choroby pojawić się mogą, takie objawy jak:

• splątanie,
• drażliwość,
• agresja,
• wahania nastroju,
• trudności językowe,
• utrata pamięci długotrwałej.

Dochodzi do nich, bowiem są to funkcje kontrolowane przez tzw. szara substancję, czyli korę mózgową.

Otępienie korowe odznacza się zanikiem kory mózgowej. Występują zaburzenia poznawcze, które są wynikiem upośledzenia obszarów asocjacyjnych odpowiedzialnych za mowę, czynności ruchowe, percepcję oraz zaburzenia pamięci. Przykładami otępienia korowego są: choroba Alzheimera, czy też choroba Picka.

Otępienie podkorowe jest wynikiem zmian zachodzących w istocie białej półkul mózgowych oraz jądrach podkorowych. Podkorowa odmiana obejmuje psychomotorykę, deregulację afektywną, powolność, apatię czy utratę pamięci.

Ponadto charakterystyczne dla demencji podkorowej są dwie okoliczności:

• Apraxias: utrata zdolności do wykonywania właściwych ruchów.
• Agnosias: utrata zdolności do rozpoznawania bodźców.

Warto jednak zauważyć, że praktycznie wszystkie rodzaje demencji zmieniają się wraz z rozwojem.

Progresja schorzeń

Obraz kliniczny choroby Alzheimera pozwala zauważyć rozwój choroby przez okres około od 5 do 10 lat. Schorzenie rozwija się etapami.

Pierwszy z nich charakteryzuje się  spadkiem odporności, uczuciem zmęczenia i zdolności adaptacyjnych w nadzwyczajnych czynnościach. Pojawiają się pierwsze dysfunkcje pamięci, zaprzeczenia choroby, ale i męczące zmartwienia i niepokój.

Trzeci etap choroby obrazuje się nieprzystosowaniem do najzwyklejszych codziennych czynności. Doświadcza się desregulacji afektywnej. W czwartej fazie zdolność do najprostszych czynności wciąż się zmniejsza. Pacjent nie jest świadomy swojej choroby. Znacznie wpływa to na jego osobowość.

W piątej fazie zauważamy już bardzo poważne zaburzenia poznawcze. Ostatni moment choroby to całkowita zależność i niemoc rozpoznania najbliższych oraz swojej osobowości.

Stopniowość choroby

Z drugiej strony wyróżniamy też otępienia naczyniowe, które rozwijają się z powodu przejściowych zaburzeń niedokrwiennych. Otępienie naczyniowe, któremu towarzyszy choroba Alzheimera to otępienie mieszane.

Obrażenia kumulują się, ale ich ewolucja następuje nagle. Wyróżnia się gwałtowne spadki funkcji organizmu, a zaraz później wyraźną stabilizację problemu.

Jak możesz zauważyć, choroba Alzheimera następuje powoli, towarzyszy jej uciążliwy rozwój. Demencja starcza występuje jednak w kilku rodzajach, także ze względu na sposób ewolucji. Wyróżniamy następujące kategorie:

• Stopniowa: jeśli demencja starcza związana jest z Alzheimerem.
• Skokowa: jeśli demencja starcza występuje w typie naczyniowym.
• Demencja starcza zgodna ze specyficznymi chorobami układu nerwowego.

Epidemiologia i leczenie

Mamy złe wieści dla wszystkich kobiet. To ich częściej dotyka demencja starcza związana z chorobą Alzheimera. Z kolei mężczyźni bardziej narażeni są na naczyniową odmianę demencji.

Co ważne, nie można wyleczyć Alzheimera. Dostępne leczenie oferuje jedynie niewielką redukcję objawów, pozostaje w zasadzie leczeniem paliatywnym.

Obecne leczenie można podzielić na leczenie farmakoterapeutyczne, psychospołeczne i opiekę. Co więcej, sposoby leczenia choroby Alzheimera są jeszcze bardzo ograniczone.

Głównie dlatego, iż wciąż nie znamy przyczyn prowadzących do stopniowego, przyspieszonego zanikania komórek nerwowych. Stąd też nie ma możliwości leczenia przyczynowego. Na początkowym etapie choroby zazwyczaj stosuje się leki zwiększające aktywność układu cholinergicznego.