Czym jest lewodopa i do czego ona służy?
Lewodopa jest głównym sposobem leczenia choroby Parkinsona. Jednak lekarze często przepisują ją w połączeniu z innymi lekami hamującymi dopa-dekarboksylazę, takimi jak karbidopa i benserazyd.
Najważniejszą jednak informacją na jej temat jest to, że lewodopa należy do rodziny leków wykorzystywanych do leczenia choroby Parkinsona. Wywiera ona działanie na ośrodkowy układ nerwowy, zamieniając się w dopaminę w mózgu.
Pierwszą osobą, która powiązała chorobę Parkinsona z niedoborem dopaminy, był austriacki biochemik Oleh Hornykiewicz. Wykonał on sekcje zwłok osób zmarłych na chorobę Parkinsona i zasugerował na podstawie uzyskanych wyników, że istnieje związek pomiędzy tymi dwoma czynnikami.
Później Oleh Hornykiewicz zaczął leczyć pacjentów racemiczną mieszaniną DOPA. Wyniki takiej terapii okazały się być nad wyraz pozytywne. Niedługo potem Curt Porter, inny naukowiec, wykazał, że stereoizomer L-DOPA był substancją aktywną. Zatem to odkrycie oznaczało, że tylko połowa podawanej dawki była tak naprawdę skuteczna.
Później badacze i chemicy zaczęli syntetyzować różne inne cząsteczki, takie jak benserazyd i karbidopa. Poprawiły one wyniki leczenia choroby Parkinsona. Dodatkowo, dzięki odpowiedniemu zastosowaniu oby tych leków, zmniejszyli oni również dawkę potrzebną do uzyskania pożądanego efektu.
Lewodopa a charakterystyka choroby Parkinsona
Choroba Parkinsona jest chorobą ośrodkowego układu nerwowego spowodowaną niedoborem dopaminy, czyli neuroprzekaźnika w neuronach prążkowanych. Występuje ogólnie rzecz biorąc z powodu śmierci neuronów nigrostriatalnych. Pochodzenie tej choroby jest wywołane wieloma różnymi czynnikami, a jej rozpowszechnienie wśród ludzkiej populacji ogólnie jest dosyć wysoka.
Osoby w podeszłym wieku stanowią grupę najbardziej podatną na rozwój choroby Parkinsona. Jednak choroba ta dotyka tylko około 2% osób powyżej 65 roku życia. Niemniej jednak może pojawić się również u młodych ludzi.
Drżenie dłoni jest najczęstszym objawem choroby Parkinsona i występuje u ponad 60% osób z rozpoznaniem tego właśnie schorzenia. U osób chorych mogą jednak występować inne objawy o charakterze motorycznym, takie jak na przykład:
- Ogólna sztywność stawów lub całego ciała
- Spowolnienie ruchów (znane jako bradykinezja)
- Zmiany w postawie i podatność na upadki
Inne objawy, które mogą pojawić się w przebiegu tej choroby to między innymi:
- Demencja i utrata pamięci
- Omamy
- Depresja
- Dysfagia
- Ból w mięśniach
- Ból o charakterze neuropatycznym
Podobnie wiemy także o tym, że istnieje ścisły związek między tą właśnie chorobą a wzrostem poziomu białka alfa-synukleiny. Ponadto ten ostatni czynnik jest także mocno powiązany z chorobą Alzheimera.
Zatem obecnie badaną strategią terapeutyczną jest podawanie inhibitorów agregacji alfa-synukleiny lub immunizacji dla tych pochodnych białkowych. Ponadto naukowcy prowadzą obecnie badania nad nilotynibem, w którym pokładają spore nadzieje pod kątem tego rodzaju terapii.
Przeczytaj również: Demencja a Alzheimer i Parkinson – Różne oblicza choroby
Lewodopa i jej ogólna charakterystyka
Terapia lekami w chorobie Parkinsona polega przede wszystkim na próbie zwiększenia poziomu dopaminy poprzez działanie bezpośrednio na receptory. Hamuje ona albo proces degradacji neuroprzekaźnika, albo AAAD (dekarboksylazu aromatycznych L-aminokwasów), który jest enzymem przekształcającym DOPA w dopaminę.
W tym sensie możesz zastanawiać się, dlaczego pacjentowi nie podaje się bezpośrednio dopaminy? Otóż problemem jest jej wysoki wychwyt zwrotny i metabolizm, ponieważ uniemożliwia on wchłanianie z układu pokarmowego. Ponadto dopamina jest cząsteczką rozpuszczalną w wodzie. Dlatego też nie jest w stanie przekroczyć bariery krew-mózg, naturalnej zapory chroniącej mózg.
Z tych wszystkich powodów obecnie stosowaną metodą leczenia choroby Parkinsona jest lewodopa, czyli prekursor dopaminy. Substancja ta przekracza bez problemu barierę krew-mózg i zamienia się w dopaminę, gdy tylko dotrze do centralnego i obwodowego układu nerwowego.
Jednak chociaż lewodopa może skutecznie przenikać przez barierę krew-mózg, cechuje się ona również bardzo silnym poziomem metabolizmu na poziomie obwodowym. Tak więc ilość leku, która dociera do mózgu, jest bardzo mała.
Aby rozwiązać ten problem, lekarze podają lewodopę razem z innymi lekami, które hamują enzym AAAD. Dzięki temu możliwe jest zahamowanie przemiany tej substancji w dopaminę na poziomie obwodowym, a w efekcie tego większa jej ilość dociera do mózgu.
Zobacz także: Aurikuloterapia w walce z chorobą Parkinsona
Zalety podawania lewodopy wraz z inhibitorami LAAD
Jednoczesne podawanie inhibitorów LAAD zmniejsza wymaganą ilość lewodopy o 75%. Dzieje się tak dlatego, że zwiększają one okres półtrwania leku i przyczyniają się do utrzymania jego stabilnego poziomu w mózgu.
Zatem lewodopa uzupełniona o te inhibitory okazuje się być bardziej wydajna. Zysk ten przejawia się w szybszym działaniu. Wpływ na układ sercowo-naczyniowy i żołądkowo-jelitowy zmniejsza się poprzez zmniejszenie ilości dopaminy w tkankach obwodowych.
W związku z tym podawanie lewodopy w połączeniu z benserazydem lub karbidopą jest dość powszechnie spotykanym zjawiskiem w leczeniu choroby Parkinsona.
Kilka słów tytułem podsumowania naszego dzisiejszego artykułu
Lewodopa jest pierwszą linią leczenia w przypadku choroby Parkinsona. Lekarze przepisują ten specyfik wraz z innymi lekami, aby zwiększyć jego skuteczność działania.
Skonsultuj się ze swoim lekarzem lub farmaceutą w razie jakichkolwiek pytań dotyczących tej choroby i jej leczenia. Pamiętaj też, aby zapytać go o najnowsze dostępne obecnie wyniki badań i zalecenia kliniczne.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Cilia, R., Akpalu, A., Sarfo, F. S., Cham, M., Amboni, M., Cereda, E., … Pezzoli, G. (2014). The modern pre-levodopa era of Parkinson’s disease: Insights into motor complications from sub-Saharan Africa. Brain. https://doi.org/10.1093/brain/awu195Cilia, R., Akpalu, A., Sarfo, F. S., Cham, M., Amboni, M., Cereda, E., … Pezzoli, G. (2014). The modern pre-levodopa era of Parkinson’s disease: Insights into motor complications from sub-Saharan Africa. Brain. https://doi.org/10.1093/brain/awu195
- Salat, D., & Tolosa, E. (2013). Levodopa in the treatment of Parkinson’s disease: Current status and new developments. Journal of Parkinson’s Disease. https://doi.org/10.3233/JPD-130186
- LeWitt, P. A. (2008). Levodopa for the treatment of Parkinson’s disease. New England Journal of Medicine.