Ćwiczenia na zawroty głowy - 6 zalecanych pozycji

Uczucie wirowania, któremu towarzyszy ból głowy i nudności, są często najczęstszymi objawami zawrotów głowy. W tym artykule przedstawimy serię ćwiczeń, które pomogą Ci złagodzić te dolegliwości.
Ćwiczenia na zawroty głowy - 6 zalecanych pozycji

Ostatnia aktualizacja: 24 sierpnia, 2022

Według Hiszpańskiego Towarzystwa Otorynolaryngologii i Chirurgii Głowy i Szyi, około 80% osób doświadcza w pewnym momencie życia epizodu zawrotów głowy, z większą częstością u dorosłych powyżej 40 roku życia. Dlatego w tym artykule wyjaśnimy jak wykonywać 6 zalecanych manewrów, które stanowią skuteczne ćwiczenia na zawroty głowy.

Chociaż istnieją różne przyczyny i typy, najczęstsze zaburzenie wiąże się z problemem ucha wewnętrznego i nosi nazwę łagodnego napadowego pozycyjnego zawrotu głowy. Zwykle pojawia się po zmianie postawy lub na skutek ruchów głowy.

W takich sytuacjach seria drobnych kryształków wapnia, które znajdują się w uchu wewnętrznym i pomagają w utrzymaniu równowagi, ulegają zaburzeniu, dostając się do półkolistego kanału ucha. W ten sposób wywołują wrażenie, że wszystko się kręci.

Jak działają ćwiczenia zalecane na zawroty głowy?

Ćwiczenia zalecane przy zawrotach głowy pozwalają przemieszczonym kryształkom powrócić w okolice ucha wewnętrznego, gdzie nie powodują objawów. Przed ich wykonaniem ważne jest jednak, aby określić, które ucho powoduje dyskomfort.

Najłatwiej to rozpoznać, obracając głowę w prawo a następnie w lewo, patrząc na ramię. W trakcie wykonywania tego ruchu należy zwrócić uwagę, w którym kierunku odczuwasz największe zawroty głowy. Na przykład, jeśli narastają, gdy przechylasz głowę w lewo, najprawdopodobniej dotknięte jest właśnie to ucho.

Zawroty głowy
U zdecydowanej większości pacjentów przyczyną zawrotów głowy są zwykle problemy z uchem.

Przeczytaj również ten ciekawy artykuł: Łagodne napadowe pozycyjne zawroty głowy: co to?

Manewr Epleya

Manewr Epleya składa się z serii ruchów głowy, które wykonuje się zwykle pod kierunkiem lekarza lub fizjoterapeuty. Odbywa się to w następujący sposób:

  • Gdy pacjent siedzi na stole lekarskim, specjalista odwraca jego głowę o 45 stopni w kierunku chorego ucha.
  • Natychmiast przechyla pacjenta, aby się położył, trzymając głowę przechyloną i pozwalając jej zwisać z krawędzi stołu. Prawdopodobnie w tym czasie nastąpi atak zawrotów głowy. Więc pacjent będzie utrzymywał aż zawroty ustąpią.
  • Następnie specjalista obraca głowę pacjenta o 90 stopni w kierunku ucha zdrowego, zmieniając w ten sposób ułożenie kryształów.

Domowa wersja manewru

Chociaż ten manewr powinien być nadzorowany przez eksperta, poniżej opiszemy jego wersję, którą można bezpiecznie wykonać w domu:

  • Usiądź prosto na łóżku z nogami wyciągniętymi do przodu i wspartymi na materacu.
  • Połóż poduszkę z tyłu, tak abyś w pozycji leżącej miał ją na wysokości ramion.
  • Obróć głowę o 45 stopni w kierunku chorego ucha.
  • Odchyl się szybko, kładąc ramiona na poduszce i odczekaj 30 sekund.
  • Odwróć głowę o 90 stopni w stronę przeciwną do miejsca, w którym byłeś i odczekaj 30 sekund.
  • Wróć do pozycji wyjściowej, siadając prosto.

Manewr Semonta

Podobnie jak w przypadku manewru Epleya, manewr Semonta powinno się wykonywać pod okiem lekarza lub fizjoterapeuty. Odbywa się on w następujący sposób:

  • Gdy pacjent siedzi na stole, specjalista odwraca głowę o 45 stopni w kierunku przeciwnym do chorego ucha.
  • Odwracając głowę, specjalista kładzie pacjenta na boku, w kierunku chorego ucha. W tej pozycji utrzymuje go przez 30 sekund.
  • Następnie pacjent może usiąść w pozycji wyjściowej.

Manewr Fostera

Manewr Fostera jest jednym z najłatwiejszych do wykonania, ponieważ nie wymaga leżenia w łóżku ani pomocy drugiej osoby. Musisz jedynie wykonać poniższe czynności:

  • Uklęknij na wygodnej powierzchni i połóż ręce na podłodze, poruszając głową w górę i w dół, aż poczujesz, że zawroty głowy ustąpiły.
  • Następnie połóż głowę na ziemi, próbując dotknąć kolan.
  • Nie odrywając głowy od ziemi, obróć ją o 45 stopni w stronę ucha, które powoduje zawroty a twarz skieruj w stronę ramienia. Utrzymaj tę pozycję przez 30 sekund.
  • Z głową obróconą o 45 stopni podnieś ją do tego samego poziomu co ramiona. Tu musisz poczekać kolejne 30 sekund utrzymując głowę na jednej stronie.
  • Kiedy upłynie 30 sekund, podnieś głowę do góry.

Aby te ćwiczenia na zawroty głowy odniosły skutek, należy je powtarzać od trzech do pięciu razy z 15-minutową przerwą między każdym ćwiczeniem.

Ćwiczenie Brandta-Daroffa

Ćwiczenia na zawroty głowy Brandta-Daroffa są również bardzo łatwe do wykonania w domu. Aby je wykonać, musisz usiąść na łóżku i przeprowadzić następujące czynności:

  • Połóż się na boku z głową skierowaną do góry, w pozycji 45 stopni względem łóżka.
  • Pozostań w tej pozycji przez 30 sekund lub do ustąpienia zawrotów głowy.
  • Następnie wróć do pozycji siedzącej.
  • Połóż się po przeciwnej stronie i powtórz tę samą procedurę.

Według artykułu opublikowanego w Przeglądzie Fizjoterapeutycznym Katolickiego Uniwersytetu San Antonio w Murcii, ćwiczenia Brandta-Daroffa są bardzo skuteczne, o ile pacjent wykonuje 5 serii, co najmniej 3 razy dziennie, przez dwa kolejne tygodnie.

Inne zalecane ćwiczenia na zawroty głowy

Istnieją inne ćwiczenia zalecane na zawroty głowy, które mogą pomóc kontrolować to zaburzenie. Ważne jest, aby zawsze przeprowadzać je ostrożnie. To powoli uniknąć ewentualnych upadków i urazów wynikających z omdlenia, które czasami towarzyszą temu syndromowi.

Ćwiczenia na równowagę i kontrolę postawy ciała

Ćwiczenia te mają na celu zapewnienie właściwej odpowiedzi motorycznej na określone bodźce czuciowe, aby poprawić równowagę. Oto niektóre z najłatwiejszych:

  • Wejdź i zejdź po 10 stopniach z otwartymi oczami kilka razy. Następnie powtórz to samo ćwiczenie z zamkniętymi oczami.
  • Rozstaw stopy i opierając kostki na macie, przesuwaj ciężar w przód i w tył, bez zginania bioder, symulując ruch wahadła. Następnie powtórz ćwiczenie na boki kilka razy. Gdy poczujesz się komfortowo, powtórz to z zamkniętymi oczami.
  • Chodź na palcach w tę i z powrotem w linii prostej. Najpierw zrób to z otwartymi oczami, a następnie powtórz to z zamkniętymi oczami.
  • Stań na jednej nodze i utrzymaj tę pozycję przez około 30 sekund. Zrób to najpierw z oczami otwartymi, a następnie zamkniętymi. Powtórz to 5 razy na każdą nogę.
  • Stań w pobliżu powierzchni, o która możesz się oprzeć i unieś jedną stopę, imitując nią ruchy obrysowujące litery alfabetu. Kiedy już to zrobisz jedną nogą, powtórz to samo drugą.
Gdy kręci się w głowie...
Irytujące objawy zawrotów głowy mogą się zmniejszyć, gdy wykonujemy ćwiczenia, którymi się z Tobą dzielimy w tym artykule.

Ćwiczenie, aby poprawić refleks i ustabilizować wzrok

Ćwiczenie to ma na celu poprawę interakcji wzrokowej podczas wykonywania ruchów głową i osiągnięcie większej stabilności spojrzenia. Przy ścianie ustawia się tablicę z literami i stajesz około 25 centymetrów od niej.

Od razu powoli poruszasz głową, poziomo od lewej do prawej, starając się zachować ostrość widzenia poszczególnych liter. Wykonuj to ćwiczenie przez minutę, odpocznij i powtórz poruszając głową w pionie.

Zalecane ćwiczenia na zawroty głowy należy skonsultować z lekarzem

Chociaż ćwiczenia te zwykle nie mają większych przeciwwskazań, konieczne jest, aby przed ich wykonaniem skonsultować się ze specjalistą w sprawie przyczyn zawrotów głowy. Może on wskazać najbardziej zalecane ćwiczenia na zawroty głowy w danym przypadku. To konieczne, zwłaszcza jeśli masz kontuzję szyi lub pleców.

Ważne jest również, aby wziąć pod uwagę, że podczas wykonywania ćwiczeń normalne jest odczuwanie zawrotów głowy. Dlatego warto je wykonywać spokojnie, odpoczywać pomiędzy seriami i odczekać kilka minut zanim ponownie wstaniemy.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


    • Foster C. Carol Foster, MD Vertigo Treatment Oct 11. Estados unidos : University of Colorado Denver; 2013.
    • Tratamiento Manual del vértigo posicional paroxístico benigno. Revista de Fisioterapia – Universidad Católica San Antonio de Murcia [Internet]. 2008 [citado 15 octubre 2020];1:43–52. Disponible en: http://193.147.26.104/handle/10952/376
    • Los trastornos del equilibrio, motivo frecuente de consulta en urgencias – Sociedad Española de Otorrinolaringología (SEORLCCC). [Internet]. 2018;. Disponible en: https://seorl.net/wp-content/uploads/2018/12/NP-Vertigo.pdf
    • Pérez P, Franco V, Soto-varelas A, Amor-Dorado JC, Martín E, Oliva M, López J. GUÍA DE PRÁCTICA CLÍNICA PARA EL DIAGNÓSTICO Y TRATAMIENTO DEL VÉRTIGO POSICIONAL PAROXÍSTICO BENIGNO. SOCIEDAD ESPAÑOLA DE OTORRINOLARINGLOGÍA Y CIRUGÍA DE CABEZA Y CUELLO [Internet]. 2016 [citado 13 octubre 2020];. Disponible en: https://seorl.net/wp-content/uploads/2016/05/Gu%C3%ADa-VPPB.pdf
    • Bernal Valls, Esther, Víctor Faus Cuñat, and Raquel Bernal Valls. “Presbivértigo: ejercicios vestibulares.” Gerokomos 17.4 (2006): 197-200.
    • Morera, Enrique Arce, et al. “Efectividad de los ejercicios de Brandt-Daroff en pacientes con vértigo posicional paroxístico benigno.” Revista Cubana de Medicina General Integral 36.3 (2020).
    • Aranda-Moreno, Catalina, and Kathrine Jáuregui-Renaud. “Las maniobras de Epley y de Semont em el tratamiento del vertigo postural paroxístico benigno.” Gac Méd Mex 136.5 (2000): 433-9.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.