Ból śledziony - dlaczego powstaje i co można zrobić?
Istnieje kilka czynników, które mogą powodować ból śledziony. Przyczyny są różne, od pewnego rodzaju urazu do chorób, takich jak amyloidoza, mononukleoza, anemia sierpowata, białaczka i zapalenie wątroby. Ponadto oprócz bólu może wystąpić stan zapalny. Leczenie będzie zależeć od przyczyny.
I chociaż śledziona jest ważna, ponieważ pomaga filtrować krew i przechowywać białe krwinki, można bez niej żyć. Chociaż w tym przypadku miałoby to wpływ na odpowiedź układu odpornościowego.
Czym jest śledziona i jakie są jej funkcje?
Śledziona to mały, jajowaty narząd z gąbczastą tkanką. Mierzy około 12 centymetrów i waży około 150 gramów. Znajduje się w jamie brzusznej po lewej stronie. Może znajdować się za żołądkiem, tuż pod przeponą.
Funkcje śledziony związane są z filtracją krwi:
- Eliminuje uszkodzone lub stare czerwone krwinki, które już nie funkcjonują.
- Pomaga w produkcji czerwonych krwinek, zwłaszcza gdy występuje problem w szpiku kostnym.
- Przechowuje krew (do 250 centymetrów sześciennych) i dostarcza ją w razie potrzeby.
- Bierze udział w wytwarzaniu i magazynowaniu limfocytów, które są białymi krwinkami układu odpornościowego.
- Pomaga zidentyfikować wirusy i bakterie, udostępniając je do eliminacji.
Należy zaznaczyć, że w śledzionie występuje miazga czerwona i miazga biała. Pierwszy z nich pełni funkcje związane z czerwonymi krwinkami; drugi zajmuje się limfocytami.
Przeczytaj również: Powiększona śledziona – objawy i leczenie
Główne przyczyny bólu w śledzionie
Kilka stanów lub urazów może powodować ból śledziony, powodując jej stan zapalny i zmieniając jej funkcje. Zobaczmy, jakie one są.
1. Pęknięcie śledziony
Pomimo położenia, w środku kilku narządów, możliwe jest pęknięcie śledziony. Chociaż nie jest to bardzo częste. Szacowana częstość występowania wynosi około 0,1%, zgodnie z badaniami. Może się to zdarzyć z powodu urazów lub uderzeń, podczas wypadków samochodowych, kontuzji sportowych, upadków i bójek. Przyczyną może też być złamane żebro. Zgłaszano nawet spontaniczne pęknięcie.
2. Powiększona śledziona
Powiększona śledziona może nie powodować objawów. Chociaż w niektórych przypadkach objawia się bólem, a także uczuciem ucisku w jamie brzusznej. Może to rozciągać się na bok i do barku. Często odczuwa się to bardziej podczas głębokiego oddychania.
Osoba doświadcza uczucia sytości, nawet jeśli mało jadła. Może również wzrosnąć częstotliwość infekcji. Sporadycznie pojawiają się krwawienia i siniaki z błon śluzowych. Powiększenie śledziony lub splenomegalii może być spowodowane różnymi patologiami:
- Syfilis
- Malaria
- Białaczka
- Chłoniak
- Zakrzepy
- Sarkoidoza
- Zapalenie wsierdzia
- Mononukleoza
- Niedokrwistość hemolityczna
- Choroba Gauchera
- Choroba Niemanna-Picka
3. Zwiększenie lub zmiana funkcji narządu
Choroby lub spożywanie niektórych leków może powodować zmiany w funkcjonowaniu śledziony. Wtedy może to wpłynąć na produkcję komórek krwi, powodując powiększenie, a także ból. Wśród głównych chorób związanych z tym procesem wymienia się niektóre, które również powodują stan zapalny:
- Niedokrwistość złośliwa.
- Talasemia i małopłytkowość.
- Anemia sierpowata.
- Reumatyzm.
- Zakażenie wirusem cytomegalii.
- Wirusowe zapalenie wątroby.
- Gruźlica prosówkowa.
- Leiszmanioza.
We wszystkich tych przypadkach wzrasta zapotrzebowanie na układ odpornościowy, wywierając nacisk na śledzionę i utrudniając jej pracę. Wpływa to na jego normalne funkcjonowanie.
4. Infiltracja
Istnieją choroby, które powodują naciekanie komórek, dotykając różne narządy. Może to powodować powiększenie, a także ból śledziony. Takie choroby obejmują amyloidozę, zespół mieloproliferacyjny, białaczkę, różne typy chłoniaków i guzy przerzutowe.
5. Choroby wątroby
Wątroba i śledziona są blisko spokrewnione. Czasami zaburzenia wątroby, takie jak marskość, mogą również powodować stan zapalny i ból śledziony.
Jak stawia się diagnozę?
W niektórych przypadkach, gdy występuje nieprawidłowy wzrost śledziony, objawy mogą nie występować. Można ją wykryć podczas rutynowego badania fizykalnego, ponieważ lekarz nie powinien być w stanie wyczuć śledziony, jeśli nie jest ona powiększona.
Jeśli jednak występuje ból w śledzionie lub okolicy, w której się znajduje i podejrzewa się problem, obrazowanie można wykonać za pomocą prześwietlenia jamy brzusznej, USG, tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego jądrowego. Testy te mogą określić rozmiar śledziony lub czy uciska ona inne narządy. Jak również ocenić dopływ krwi.
Z drugiej strony badania krwi pomagają zidentyfikować przyczynę powiększenia śledziony, mierząc ilość białka. Można również wykonać badanie szpiku kostnego, aby wykluczyć białaczkę lub chłoniaka. Wreszcie, gdy narząd został usunięty chirurgicznie, wykonuje się biopsję tkanki, aby sprawdzić, czy przyczyna przerostu jest związana z chorobą.
Leczenie bólu śledziony
Istnieje kilka powodów, dla których może wystąpić ból śledziony. Leczenie będzie zależeć od przyczyn. Leczenie ma zwykle na celu zajęcie się podstawową patologią. Jeśli ma to związek na przykład z niedokrwistością złośliwą, zaleca się zastrzyki z witaminy B12. Jeśli natomiast ma to związek z chłoniakami, stosuje się chemioterapię lub radioterapię.
Należy zauważyć, że gdy ten narząd jest dotknięty, pojawiają się powtarzające się infekcje. Z tego powodu antybiotyki stosuje się w połączeniu z leczeniem podstawowym.
Z drugiej strony, jeśli śledziona pęknie i pojawi się krwotok, lekarz musi ocenić, jaka jest najlepsza opcja i uniknąć pogorszenia sytuacji. Zazwyczaj wymagane są transfuzje krwi. W tym przypadku podobnie jak w innych poważnych sytuacjach zwykle zaleca się pilną operację usunięcia narządu, częściowo lub całkowicie.
Czy można żyć bez śledziony?
Tak, można żyć bez organu, ponieważ nie jest on organem życiowym w ścisłym tego słowa znaczeniu. Ale to nie jest idealne, ponieważ organizm jest bardziej podatny na infekcje. W przypadkach, gdy brakuje śledziony, inne narządy ciała dostosowują się do częściowego zastąpienia utraconych funkcji, pomagając filtrować czerwone krwinki i wytwarzać przeciwciała.
Aby uniknąć komplikacji, osoba, której usunięto śledzionę, powinna podjąć dodatkowe środki ostrożności. Wiąże się to z otrzymaniem szczepionek poliwalentnych (przeciwko pneumokokom, meningokokom i grypie) oraz zażyciem antybiotyków przez całe życie.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Arbonés L, Capdevila J, Ruiz M, Carrion S. Rotura esplénica como complicación de una tuberculosis miliar. Revista Española de Quimioterapia. 2016; 29(2):109-110,
- Báez-García J, Martínez-Hernández M, Iriarte-Gallego G, et al. Ruptura esplénica espontánea secundaria a amiloidosis. Cir Cir. 2010; 78(6): 538-542.
- Castaño C, Pérez Martín R, Mancebo Y, Guerra T. Rotura espontánea de bazo. A propósito de un caso. SEMERGEN, Soc. Esp. Med. Rural Gen. 2007; 33(9): 485-487.
- Gobert D. Esplenomegalia. EMC – Tratado de Medicina. 2013; 17(1): 1-5.
- Guantes Del Vigo M, Hernaiz Argudo L, Insausti Jaca N, et al. Rotura esplénica atraumática: revisión. Sociedad Española de Radiología Médica. 2018. Recuperado de: https://www.piper.espacio-seram.com/index.php/seram/article/download/857/498.
- López-Tomassetti E, Delgado Plasencia L, Arteaga González I, Pallares A, Hernández Siverio N. Rotura no traumática del bazo: experiencia con 10 casos. Gastroenterología y Hepatología. 2007; 30(10): 585-591.
