Autyzm wysokofunkcjonujący: charakterystyka i objawy

Autyzm wysokofunkcjonujący to termin stosowany do łagodnych przypadków autyzmu. Wyjaśnimy tutaj, na czym on polega i jak się go leczy.

Przejrzane i zatwierdzone przez: lekarz Diego Pereira.

Napisany przez Carmen Martín

Ostatnia aktualizacja: 07 marca, 2024

Autyzm wysokofunkcjonujący to nieformalny termin, którego technicznie rzecz biorąc nie można znaleźć w oficjalnych podręcznikach psychiatrycznych. Pojęcie to odnosi się do przypadków, w których symptomatologia jest łagodniejsza.

Są to zatem osoby, u których występują zaburzenia ze spektrum autyzmu, ale charakteryzujące się wyższym poziomem funkcjonowania poznawczego i behawioralnego, przez co wpływ choroby na ich życie codzienne jest mniejszy. Problem w tym, że często jest ona niedodiagnozowana, zwłaszcza u kobiet, co utrudnia jej leczenie. Jak to wykryć?

Czym są zaburzenia ze spektrum autyzmu?

Zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD) to szereg schorzeń wpływających na rozwój. Mogą one powodować problemy społeczne, behawioralne i komunikacyjne.

W przeszłości schorzenia tworzące to spektrum diagnozowano jako odrębne jednostki chorobowe. Jednak obecnie w odniesieniu do nich używa się tego samego określenia. Jak wyjaśnia artykuł z Centrów Kontroli i Zapobiegania Chorobom , obejmują one:

• Autyzm
• Całościowe zaburzenie rozwoju niesprecyzowane inaczej
• Zespół Aspergera

Wszystkie te schorzenia wpływają również na zainteresowania i motywację chorego. Według publikacji w USA Today około 1 na 35 dzieci cierpi na zaburzenia ze spektrum autyzmu. Jednakże jest on podzielony na kilka poziomów w zależności od jego nasilenia.

• Poziom 1 klasyfikuje osoby, u których występują łagodne objawy. Obejmuje to autyzm wysokofunkcjonujący, jak wyjaśnimy później.
• Poziom 2 odnosi się do przypadków wymagających większego wsparcia i leczenia.
• Wreszcie poziom 3 jest zarezerwowany dla najcięższych przypadków. Pacjenci mogą wymagać ciągłej pomocy.

Autyzm wysokofunkcjonujący

Autyzm wysokofunkcjonujący nie jest uważany za jednostkę należącą do zaburzeń ze spektrum autyzmu. Ani Podręcznik diagnostyczny i statystyczny zaburzeń psychicznych (DSM-V), ani Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób (ICD-10) nie uznają tej podkategorii. Mimo to niektórzy naukowcy uważają, że jest inaczej.

Oznacza to, że choroba wykazuje te same cechy, co inne obrazy widma, ale jej objawy są łagodniejsze. Jak wskazaliśmy w poprzedniej sekcji, moglibyśmy zaliczyć ją do poziomu 1. Ponadto IQ tych osób jest zwykle podobne do IQ reszty populacji lub nieco wyższe.

Są tacy, którzy mylą autyzm wysokofunkcjonujący z zespołem Aspergera. Jednak w tym drugim przypadku więcej trudności dotyczy umiejętności niewerbalnych, pamięci wzrokowej i postrzegania emocji. Natomiast dzieci, u których występuje autyzm wysokofunkcjonujący mają lepszą koordynację ruchową.

W tym typie autyzmu występuje znaczne opóźnienie w nabywaniu mowy. Do tego dochodzi brak słownictwa, tendencja do bełkotu i powtarzania zwrotów lub wyrażeń oraz trudności w zrozumieniu niektórych treści.

Autyzmu wysokofunkcjonujący – objawy

Mimo że jest łagodną formą autyzmu, autyzm wysokofunkcjonujący wykazuje te same typowe objawy tego zaburzenia. Na przykład pacjenci często mają problemy z nawiązaniem kontaktu wzrokowego z innymi.

Z drugiej strony, jak szczegółowo opisano w artykule opublikowanym w Instytucie ds. Niepełnosprawności i Społeczności stanu Indiana, umiejętności komunikacyjne są zwykle upośledzone. Dlatego mają trudności z wychwytywaniem retorycznych form mowy – takich jak ironia czy sarkazm – a także ze zrozumieniem gestów.

Inne istotne objawy obejmują:

• Trudności w nawiązywaniu przyjaźni lub związków romantycznych. Ogólnie rzecz biorąc, są podejrzliwe w stosunku do obcych.
• Mają trudności ze zrozumieniem długich zdań lub właściwym reagowaniem w rozmowach. Mimo to zazwyczaj posiadają lepsze umiejętności komunikacyjne niż pozostałe osoby z autyzmem.
• Jeśli chodzi o wyniki w szkole lub pracy, wpływ jest bardzo zmienny. Niektóre osoby z tym typem autyzmu wyróżniają się w działaniach, które przyciągają ich uwagę. Mogą jednak również nie być w stanie się skoncentrować.
• Są podatne na depresję, stany lękowe i stres. Wynika to z faktu, że brakuje im empatii i czują się niezrozumiane. Często mają wybuchowe zachowania i bardzo drażliwy charakter.

Jak diagnozuje się stopień autyzmu?

Diagnoza każdego zaburzenia ze spektrum autyzmu może być złożona. Autyzm wysokofunkcjonujący jest często pomijany lub mylony z innym zaburzeniem. W niektórych przypadkach zostaje to potwierdzone dopiero w wieku dorosłym.

Głównym problemem jest to, że przy wielu okazjach u tych dzieci diagnozuje się i leczy inne schorzenia. Na przykład można je traktować tak, jakby cierpiały na zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne lub zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi.

W każdym razie większość zaburzeń ze spektrum można łatwo zidentyfikować w pierwszych latach życia. Dzieci autystyczne zwykle mają problemy z rozwojem werbalnym, umiejętnościami komunikacyjnymi i interakcjami społecznymi.

Dlatego objawy mogące wskazywać na ten problem pojawiają się około 18. miesiąca życia. Na przykład podczas zabawy obserwuje się nietypowe zachowania. Są to niemowlęta, które również mają ograniczoną ekspresję lub brak przywiązania do innych ludzi.

Dlatego diagnozę zwykle stawia się na podstawie obserwacji. Można również zastosować określone testy (takie jak test M-CHAT, na który odpowiadają rodzice) lub inne narzędzia.

Jakie leczenie jest dostępne?

Dostępnych jest wiele metod leczenia zaburzeń ze spektrum autyzmu. Leczenie musi być całkowicie zindywidualizowane, w zależności od najbardziej charakterystycznych problemów każdego pacjenta.

Ponadto musi być prowadzone przez zespół multidyscyplinarny. Najważniejsze, że istnieje dobre wsparcie psychologiczne, zarówno dla osoby dotkniętej chorobą, jak i dla rodziny.

• Zwykle prowadzone są terapie mające na celu poprawę mowy. Chociaż ten aspekt zwykle nie jest tak upośledzony, może służyć poprawie zdolności do angażowania się w rozmowę.
• Terapia zajęciowa to kolejny podstawowy filar leczenia. Ma na celu poprawę koordynacji ruchowej i umiejętności psychomotorycznych.
• W celu poprawy ruchu i równowagi zaleca się sesje fizjoterapeutyczne.
• Może być konieczne zastosowanie leków. Zwłaszcza jeśli pewnych objawów nie można kontrolować za pomocą terapii lub treningu. Do często stosowanych leków należą leki przeciwpsychotyczne, przeciwdepresyjne i przeciwlękowe.

Osoby z autyzmem wysokofunkcjonującym mogą również być wrażliwe na bodźce. Na przykład mogą być wrażliwe na jasne światło, głośne dźwięki, a nawet na pewne wrażenia dotykowe. Dlatego kolejna część leczenia ma na celu ćwiczenie kontrolowania takich wrażeń lub zwiększenie tolerancji.

Autyzm wysokofunkcjonujący nie jest uważany za odrębne zaburzenie

Podsumowując, należy pamiętać, że autyzm wysokofunkcjonujący nie jest obecnie opisywany jako odrębna jednostka. Jest to termin używany w odniesieniu do łagodnych przypadków autyzmu.

Symptomatologia jest podobna, choć ograniczona. Główny problem polega na tendencji do mylenia tego zaburzenia z innymi schorzeniami. Prowadzi to do tego, że duża liczba pacjentów jest leczona niewłaściwie.

Ponadto ważne jest, aby spróbować zrozumieć, że osoby te borykają się z wieloma trudnościami w życiu codziennym. Dlatego musimy być wyrozumiali i unikać marginalizowania pewnych zachowań.