Antygeny i przeciwciała - czym są i czym się różnią?

Układ odpornościowy wytwarza przeciwciała, gdy wykryje szkodliwe elementy, zwane antygenami. Antygen to obca substancja, którą układ odpornościowy rozpoznaje jako zagrożenie.

Antygeny i przeciwciała to aktywne cząsteczki, które uczestniczą w procesach układu odpornościowego. Bronią go, jak to ma miejsce w przypadku przeciwciał, lub atakują go i powodują aktywację odpowiedzi immunologicznej, jak to ma miejsce w przypadku antygenów.

W ten sposób układ odpornościowy wytwarza przeciwciała, gdy wykryje szkodliwe elementy, zwane antygenami.

Antygen to obca substancja, którą układ odpornościowy rozpoznaje jako zagrożenie. Z drugiej strony istnieje ogromna różnorodność przeciwciał, które organizm może syntetyzować. Ta różnorodność wynika z losowych kombinacji zestawu genów, które kodują różne miejsca wiązania przeciwciał z antygenami.

Ciekawe, prawda? Czy chcesz zagłębić się jeszcze bardziej w ten temat? Przyjrzyjmy się zatem nieco bliżej, jak działają antygeny i przeciwciała.

Antygeny i przeciwciała

Układ odpornościowy używa zatem przeciwciał, zwanych również immunoglobulinami, do identyfikacji i neutralizacji tych obcych substancji w organizmie, które są antygenami.

Limfocyty B odpowiadają za syntezę przeciwciał po wykryciu antygenów. Natomiast antygeny mogą być zarówno substancjami pochodzącymi z zewnątrz, jak i substancjami powstałymi w organizmie.

Antygeny zgodności histologicznej (HLA) powstają w organizmie i są właściwe dla każdego osobnika. Nie są jednak wyłączne tylko dla pojedynczego osobnika. Występują w komórkach i tkankach. Z tego powodu, gdy komórka lub narząd jednej osoby wejdzie w kontakt z limfocytami innej osoby, rozpoznają HLA jako obce i zniszczą je.

Przeciwciała to z kolei białka wytwarzane przez układ odpornościowy, gdy dojdzie do wykrycia szkodliwych elementów zwane antygenami. Tak jak istnieją różne typy antygenów, tak istnieją różne typy przeciwciał. Każdy rodzaj przeciwciał chroni organizm przed pewną klasą antygenów.

Jak zbudowane są przeciwciała?

Budowa wszystkich przeciwciał jest bardzo podobna, ponieważ wszystkie mają w swoim składzie białko o charakterystycznym kształcie „Y”. Z tego powodu przeciwciała będą wykazywać taki właśnie kształt.

Ponadto każdy rodzaj wykazuje pewne różnice na końcach wspomnianego białka, co stanowi różnicę w stosunku do innych przeciwciał. Ta część białka nazywana jest regionem hiperzmiennym i dzięki temu każda odmiana przeciwciał wiąże się z innym antygenem.

W momencie, gdy przeciwciało napotyka antygen, który jest do niego komplementarny, rozpoznaje go i oznacza, aby inne elementy układu odpornościowego mogły go zaatakować.

Jaka jest funkcja przeciwciał?

Przeciwciała pełnią rolę ochrony organizmu, ponieważ są częścią układu odpornościowego. W związku z tym w taki czy inny sposób atakują intruza, wykrywając go w ciele.

Przeciwciała działają na trzy różne sposoby:

• Zapobiegają przedostawaniu się patogenów do komórek, aby zapobiec ich uszkodzeniu.
• Uruchamiają eliminowanie patogenów, którego dokonują makrofagi i inne komórki.
• Prowokują bezpośrednie zniszczenie patogenu poprzez aktywację innych odpowiedzi immunologicznych.

Jaką strukturę mają antygeny?

Antygeny mają trójwymiarową strukturę i specyficzny obszar wiązania z przeciwciałami, zwany epitopem. Oznacza to, że istnieje duża liczba przeciwciał dla każdego możliwego antygenu, ponieważ ten sam antygen może mieć różne epitopy.

Epitopy, czyli te miejsca wiązania są więc podstawową częścią struktury antygenów. Są to bowiem części, które mogą być rozpoznane przez przeciwciało, które jest dla niego specyficzne, a tym samym aktywować odpowiedź immunologiczną.

Jednak antygeny mają obszary zwane immunodominującymi. Są to obszary antygenu, z którymi wiąże się większość przeciwciał.

Odpowiedź immunologiczna – jaką rolę pełnią antygeny i przeciwciała

Powinieneś jednak wiedzieć, że nie wszystkie antygeny są zdolne do aktywacji odpowiedzi immunologicznej. Zależy to bowiem również od przeciwciał. Jeśli stymulują odpowiedź immunologiczną, nazywane są immunogenami.

Ten typ antygenów to substancje, których organizm nie jest w stanie rozpoznać i dlatego je odrzuca. Są uważane za patogeny, dla których istnieją specyficzne komplementarne przeciwciała.

Podsumowując, każde przeciwciało ma przypisany określony antygen, to znaczy, że antygeny i przeciwciała są dla siebie komplementarne. Jednak ta komplementarność ma na celu zniszczenie przeciwnika.

Innymi słowy, przeciwciała rozpoznają swoje komplementarne antygeny i w tym momencie aktywuje się odpowiedź immunologiczna, aby móc zniszczyć patogen.