Żywokost lekarski - poznaj jego zastosowania i skutki uboczne

Żywokost lekarski jest rośliną wspomagającą przy ranach powierzchownych i dolegliwościach stawów. Kiedy należy go unikać? Jakie są skutki uboczne jego stosowania? W tym artykule zajmiemy się tym szczegółowo.

Napisane i zweryfikowane przez lekarz Leonardo Biolatto.

Ostatnia aktualizacja: 27 maja, 2022

Żywokost lekarski (Symphytum officinale) to roślina wieloletnia, która od stuleci była używana do różnych celów leczniczych. Należy do rodziny Boraginaceae i rośnie w postaci krzewu na terenie krajów leżących w Europie, Azji i Ameryce Północnej.

W medycynie tradycyjnej zwykle używa się korzeni i liści tej rośliny. W rzeczywistości w języku polskim nazwa żywokost lekarski wzięła się od słów “żywi kość”. Bierze się to z jego właściwości, skutecznie bowiem pomaga w przypadku skręceń mięśni, stłuczeń i powierzchownych ran.

Ale co mówią dowody? W tym artykule opowiemy Ci wszystko o tej roślinie i jej działaniu.

Na co najczęściej stosuje się żywokost lekarski?

Przede wszystkim należy zauważyć, że żywokost lekarski jest jedną z tych roślin, których należy używać ostrożnie. To prawda, że istnieją badania, które potwierdzają jego właściwości lecznicze.

Ostrzegano jednak również przed obecnością toksycznych substancji w jego składzie, takich jak alkaloidy pirolizydyny, które mogą szkodzić zdrowiu.

W rzeczywistości niektóre kraje zakazały sprzedaży doustnych preparatów żywokostowych i nie zostały one zatwierdzone przez Agencję ds. Żywności i Leków (FDA). Dlatego najlepiej całkowicie unikać jego spożycia i stosować go tylko miejscowo, w określonych przypadkach.

Ból pleców

Sam korzeń żywokostu nie okazał się skuteczny w leczeniu bólu pleców. Jednak w badaniu opublikowanym w Phytotherapy Research, kremy zawierające korzeń żywokostu skutecznie pomagały w łagodzeniu bólu górnej i dolnej części pleców.

W szczególności wydaje się, że regularne stosowanie tego produktu na dotknięty obszar przez pięć dni zmniejsza uczucie bólu i napięcia. Jednak nadal potrzeba więcej badań, aby potwierdzić te efekty.

Skręcenia

Wstępne dowody sugerują, że miejscowe stosowanie ekstraktu z żywokostu może poprawić mobilność i zmniejszyć ból przy skręceniach. Efekty jego stosowania przez dwa tygodnie dały nawet efekty porównywalne do stosowania żelu z diklofenakiem.

Zapalenie kości i stawów

Badaniu opublikowane w Journal of Chiropractic Medicine przeanalizowało zastosowanie aktywnych miejscowo preparatów z żywokostem. Potwierdzono jego przydatność w leczeniu objawów choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego. W szczególności maść łączyła następujące składniki:

• Ekstrakt z żywokostu.
• Kwas garbnikowy.
• Żel aloesowy.
• Olej eukaliptusowy.
• Olejek kadzidłowy.

W okresie od 6 do 12 tygodni osoby, które stosowały ten środek 3 razy dziennie, doświadczyły zmniejszenia sztywności i bólu. Efekt był wyraźnie większy niż u osób, które stosowały krem ​​placebo.

Jakie skutki uboczne może dawać żywokost lekarski?

Obecnie ze względu na odkrycia dotyczące jego toksycznych związków, nie zaleca się przyjmowania doustnych środków z żywokostu. Dowody wskazują, że substancje chemiczne, takie jak alkaloidy pirolizydynowe, mogą powodować uszkodzenie wątroby, problemy z płucami a nawet raka.

Jednak, chociaż miejscowe stosowanie jest uważane za bezpieczne w niewielkich ilościach, czasami sugeruje się, że niektóre z jego toksycznych środków mogą przenikać przez skórę. Z tego powodu odradza się jego stosowanie na otwarte rany. Nie należy go również stosować w dużych ilościach lub dłużej niż 6 tygodni.

Jak dotąd całkowite przeciwwskazania do stosowania żywokostu lekarskiego dotyczą następujących grup i sytuacji:

• Kobiety w ciąży i laktacji.
• Poważne oparzenia i urazy.
• Choroba wątroby.
• Leczenie z użyciem acetaminofenu, amiodaronu, flukonazolu, itrakonazolu.

Żywokost lekarski – jaka jest bezpieczna dawka?

Zgodnie ze wspomnianymi wyżej badaniami istnieje kilka standardowych dawek, które można uznać za bezpieczne podczas stosowania żywokostu. Niezależnie od tego, zawsze jednak ważne jest przestrzeganie zaleceń producenta, farmaceuty lub lekarza.

• W przypadku bólu pleców można nakładać 4 gramy maści zawierającej 35% ekstrakt z korzenia żywokostu 3 razy dziennie, 5 dni w tygodniu.
• Na skręcenia wystarczą 2 gramy maści z 35% ekstraktem z żywokostu, 4 razy dziennie przez 8 dni.
• Jako środek wspomagający przeciw objawom choroby zwyrodnieniowej stawów, zalecana dawka to 2 gramy maści z 35% ekstraktem z korzenia żywokostu 3 razy dziennie przez 3 tygodnie. Może to być również dawka 3,5 grama kremu z ekstraktem z żywokostu, kwasem garbnikowym, żelem z aloesu, olejkiem eukaliptusowym i olejkiem z kadzidła. Tę ostatnią opcję można stosować 3 razy dziennie przez maksymalnie 12 tygodni.

W przypadku przedawkowania żywokostu należy natychmiast wezwać lekarza. Konieczne jest również skonsultowanie się w przypadku wystąpienia jakiejkolwiek choroby, jeśli zamierzamy i stosować produkty z ekstraktami roślinnymi.