Tularemia: poznaj przyczyny i objawy tej choroby

Tularemia: poznaj przyczyny i objawy tej choroby

Ostatnia aktualizacja: 14 marca, 2021

Tularemia, znana również jako królicza gorączka, to rodzaj infekcji bakteryjnej, która pojawia się głównie na terenie Europy, Azji oraz Ameryki Północnej. Z dzisiejszego artykułu dowiesz się więcej na temat przyczyn oraz objawów tego schorzenia.

Tularemia to choroba zakaźna wywoływana przez bakterię Francisella tularensis. Jest ona obecna w zimnych klimatach, a substancje takie jak wybielacz nie są w stanie zniszczyć jej w skuteczny sposób.

Jednak jest dość wrażliwa na wiele powszechnych domowych środków dezynfekujących. W poniższym artykule przybliżymy informacje dotyczące przyczyny i objawy tularemii.

Ta choroba to infekcja, która dotyka zwierzęta, ale jest w stanie przenieść się na ludzi. Gatunki, które służą za rezerwuar dla bakterii, to małe ssaki. Zaliczamy do nich między innymi myszy i wiewiórki, jak również zające i króliki. Bakterie te rozprzestrzeniają się na terenie półkuli północnej: Europy, Azji i Ameryki Północnej.

Lekarze wiedzą o tej chorobie od 1911 r. Do zidentyfikowania bakterii doprowadził wybuch zakażeń w Kalifornii.

W dzisiejszych czasach, sto lat później, uznaje się, że broń ta może służyć za broń biologiczną. Właśnie dlatego istnieje obowiązek prawny nakazujący zgłaszanie wszystkich przypadków właściwym instytucjom.

Dane na temat tularemii

Tularemia występuje najczęściej u dwóch grup wiekowych: u dzieci od piątego do dziewiątego roku życia oraz u osób starszych, które przekroczyły już 75. rok życia.

Pojawia się głównie w dwóch porach roku: w lato na półkuli północnej (od maja do sierpnia) oraz w zimie (od listopada do lutego).

Taka charakterystyka zakażeń sprawia, że istnieją określone osoby wykonujące określone zawody lub mające określone nawyki, które są bardziej narażone na wystawienie na działanie bakterii, na przykład:

  • Ogrodnicy: Wystawienie na działanie bakterii może pojawić się przez jej wdychanie.
  • Weterynarze: Zetknięcie z bakterią pojawia się podczas bezpośredniego kontaktu ze zwierzętami.
  • Myśliwi: Osoby, które polują mogą wchodzić w kontakt z bakteriami ze względu na kontakt z truchłami zwierząt oraz podczas spożywania mięsa.

Jak rozprzestrzenia się tularemia?

Tularemia przenosi się ze zwierzęcia na człowieka i ze zwierzęcia na zwierzę, ale nigdy z człowieka na człowieka. Chory człowiek nie jest w stanie zarazić zdrowego. Dlatego też nie ma konieczności izolowania pacjentów.

Do sposobów transmisji ze zwierząt na ludzi zaliczamy:

  • Kontakt fizyczny: To jeden z najczęstszych sposobów zakażenia. Ludzie mają kontakt z ciałem zwierzęcia, które choruje na tularemię. Transmisja pojawia się zazwyczaj z powodu istniejących ran oraz kontaktu z błonami śluzowymi. Osoby, które są narażone na największe ryzyko infekcji zamieszkują obszary wiejskie, są myśliwymi, weterynarzami i rolnikami. Bakterie mogą przenosić się poprzez kontakt z żyjącymi zwierzętami lub  ich zwłokami.
  • Ukłucia: Niektóre stawonogi również są w stanie przenosić tą chorobę. Zaliczamy do nich choćby kleszcze i muchy końskie. Od ponad dekady eksperci wiedzą również, że transmisje występują również w przypadku zwierząt, których do tej pory nie uważano za nosicieli, takich jak raki.
  • Skażoną wodę: To niewielkie źródło zakażenia, ale na tyle ważne, że należy wziąć je pod uwagę. Eksperci oceniają, że około 10% wszystkich zakażeń odnotowanych na terenie Stanów Zjednoczonych pojawia się w wyniku picia wody, która została skażona tą bakterią.
  • Wdychanie: Bakteria to może unosić się w znajdującym się w powietrzu kurzu, który zbiera się podczas aktywności rolniczych. Ludzie wdychają ten kurz, a choroba atakuje ich układ oddechowy.
Otarcie łokcia
Rany skórne mogą stanowić miejsce wniknięcia bakterii tularemii do organizmu.

Objawy tularemii

Okres wylęgania, czyli czas, który mija od kontaktu z bakterią a pojawieniem się objawów, jest krótki. Zazwyczaj wystarczą trzy od pięciu dni. W niektórych przypadkach pierwsze objawy mogą pojawić się nawet po czternastu dniach.

Obraz kliniczny zależy od miejsca wniknięcia mikroorganizmów. Mogą pojawić się następujące warianty tularemii:

  • Wrzodowo-gruczołowa: To najczęstsza postać. Dochodzi do niej, gdy do zakażenia doszło w wyniku bezpośredniego kontaktu ze skórą, co doprowadziło do pojawienia się wrzodu w miejscu kontaktu. Następnie pojawia się gorączka, opuchlizna węzłów chłonnych, ogromne wyczerpanie oraz ból głowy.
  • Gruczołowa: To wariant odmiany wrzodowo-gruczołowej, w której w punkcie styczności nie pojawia się wrzód skórny.
  • Oczna: W tym obrazie klinicznym znajdują się objawy związane z oczami. Osoby cierpiące na infekcję doświadczają bólu oczu, wydzielin z powiek, zaczerwienienia oczu oraz opuchlizny tkanek miękkich w okolicy powiek.
  • Ustno-gardłowa: To objaw tularemii, która dotyka układ pokarmowy. Zazwyczaj pojawia się, gdy do zakażenia doszło w wyniku spożycia skażonego mięsa lub wody. Pacjenci mogą cierpieć z powodu gorączki, bólu gardła, wymiotów, biegunki i wrzodów w ustach.
  • Płucna: To zapalenie płuc jest wywoływane przez bakterię tularemii. Do objawów zaliczamy kaszel, gorączkę, ból w klatce piersiowej oraz krótki oddech.
  • Dur brzuszny: To najrzadziej występująca manifestacja, ale może okazać się najgroźniejsza. Dochodzi do powiększenia takich organów jak śledziona i wątroba, pojawia się bardzo wysoka gorączka, a pośród objawów ze strony pokarmowego występują wymioty i biegunka.
Powiększone węzły chłonne
Powiększenie węzłów chłonnych to typowy objaw tularemii.

Leczenie tularemii

Antybiotyki sprawdzają się w leczeniu tularemii. To poważna choroba, ale jest całkowicie wyleczalna, jeśli tylko zostanie wcześnie wykryta i będzie leczona za pomocą właściwych leków.

Leczenie antybiotykami może być przeprowadzane w sposób doustny lub w formie domięśniowych albo dożylnych zastrzyków. Najczęściej stosuje się takie leki jak streptomycyna i getamycyna. W przypadku drogi doustnej lekarze przepisują zazwyczaj oksycyklinę.

Profesjonalista zdecyduje który lek należy zastosować, biorąc pod uwagę obraz kliniczny i cechy pacjenta.

Oprócz antybiotyku lekarz przepisze również odpowiednie środki dostosowane do każdego objawu. Może przepisać również środki zmniejszające gorączkę, leki przeciwwymiotne oraz leki przeciwbólowe. Jeśli choroba jest niebezpieczna dla niektórych organów, może pojawić się konieczność hospitalizacji.

Zakłada się, że kiedy ktoś zakazi się tularemią, staje się odporny na działanie bakterii do końca swojego życia. Oznacza to, że nie może się nią zakazić po raz kolejny. Jednak odnotowano kilka ponownych zakażeń, więc nawet osoby, które chorowały na tularemię, muszą stosować właściwe środki ostrożności.

Jeśli kiedykolwiek przebywałeś w miejscach, w których są obecne gryzonie, brałeś udział w polowaniach lub wykonywałeś różne czynności weterynaryjne lub rolnicze, a po kilku dniach pojawi się u Ciebie gorączka lub doświadczysz jakichkolwiek objawów tularemii, koniecznie skontaktuj się z lekarzem, który Cię zbada.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Evans, Martin E., et al. “Tularemia: a 30-year experience with 88 cases.” Medicine 64.4 (1985): 251-269.
  • Sjöstedt, Anders. “Tularemia: history, epidemiology, pathogen physiology, and clinical manifestations.” Annals of the New York Academy of Sciences 1105.1 (2007): 1-29.
  • Petersen, Jeannine M., and Martin E. Schriefer. “Tularemia: emergence/re-emergence.” Veterinary research 36.3 (2005): 455-467.
  • Adamovicz, J. J., & Waag, D. M. (2012). Tularemia. In Biodefense Research Methodology and Animal Models, Second Edition (pp. 147–178). CRC Press. https://doi.org/10.1201/b11523
  • Sjöstedt, A. (2007). Tularemia: History, epidemiology, pathogen physiology, and clinical manifestations. Annals of the New York Academy of Sciences. Blackwell Publishing Inc. https://doi.org/10.1196/annals.1409.009

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.