Szok wywołany niską temperaturą: przyczyny i opis

Napisane i zweryfikowane przez chiropraktyk Iván Losada.

Ostatnia aktualizacja: 24 sierpnia, 2022

Szok wywołany niską temperaturą to proces, który często występuje w lecie. Może prowadzić zarówno do pojawienia się niewielkiego dyskomfortu, ale i do śmierci.

Szok wywołany niską temperaturą to odpowiedź ze strony układu oddechowo-krążeniowego, która wiąże się również z układem trawiennym i dokrwieniem mózgu. W dzisiejszym artykule wytłumaczymy dlaczego do niej dochodzi.

To zaburzenie jest często łączone z procesami trawiennymi, chociaż jego główna przyczyna to niedobory w perfuzji mózgu. To konsekwencja odruchu zanurzenia, wywoływanego przez różnicę między temperaturą ciała i wody, do której wchodzi dana osoba.

Ten proces pojawia się częściej w lecie i jest bezpośrednio związany z nagłymi zmianami temperatury pojawiającymi się, gdy wchodzisz do wody. W wyniku działania ciepła i słońca naczynia krwionośne rozszerzają się, ponieważ mechanizm stara się utrzymać temperaturę ciała w normalnych przedziałach.

Rozszerzanie naczyń krwionośnych rozprasza ciepło ciała, a w połączeniu z poceniem się utrzymuje temperaturę w normalnym przedziale. Tym samym nagłe rozszerzanie się naczyń krwionośnych prowadzi do pojawienia się szoku wywołanego niską temperaturą kiedy nagle wchodzisz do wody, która jest zimniejsza od Twojego ciała.

Co dokładnie sprawia, że pojawia się szok wywołany niską temperaturą?

To, co spożywamy, łączy się z sokami trawiennymi podczas ruchów perystaltycznych w trakcie procesów trawiennych. Ten proces wymaga dostarczania dużych ilości krwi. Tym samym wymusza redystrybucję krążenia i wspierania część trawienną, pozbawiając krwi inne organy czy układy.

Zauważ, że procesy trawienne nie stanowią najważniejszego elementu w pojawieniu się szoku spowodowanego gwałtownym zetknięciem z zimną wodą. Ważniejszy jest raczej “odruch zanurzenia”.

Odruch zanurzenia

Odruch zanurzenia pojawia się kiedy ciało, a zwłaszcza głowa, znajduje się w wodzie. Zależy od różnicy w temperaturze ciała i wody oraz szybkości zanurzenia.

Zazwyczaj pojawia się z powodu spadku tętna oraz redystrybucji krwi w wyniku zwężenia się naczyń krwionośnych, zwłaszcza tych znajdujących się w skórze. To z kolei dzieje się, aby zapewnić dostarczenie właściwych ilości krwi i tlenu do mózgu i uniknąć nagłych zmian temperatury ciała.

Odruch zanurzenia jest wyraźnie widoczny u dzieci. Poza tym osoby, które są na niego wrażliwe, odczuwają zawroty głowy. Co więcej, może prowadzić do utraty świadomości, a nawet do śmierci z powodu zatrzymania akcji serca.

Nasz organizm zarządza dostarczaniem krwi i tlenu do mózgu, a tym samym zmniejsza ich dostarczanie do innych organów i tkanek. Może dojść do zatrzymania akcji serca, co może doprowadzić do nagłej śmierci lub utonięcia, gdy zmniejszenie dopływu krwi i tlenu do serca jest nagłe i znaczące.

Szok wywołany niską temperaturą i proces trawienia

Trawienie to proces, który dzieli składniki jedzenia na mniejsze, łatwiejsze do strawienia cząsteczki. Takie cząsteczki przechodzą przez jelito cienkie, aby doszło do ponownej absorpcji składników odżywczych.

Czas niezbędny do zakończenia trawienia różni się w każdym przypadku i wiąże się z ilością oraz rodzajem spożytego jedzenia. Na przykład:

• Obfite posiłki z dużą zawartością tłuszczu zwiększają czas trawienia
• Spożywanie warzyw, owoców i prostych węglowodanów przyspiesza procesy trawienne

Czas, przez który pożywienie pozostaje w żołądku wywołuje redystrybucję przepływu krwi i może trwać od kilku minut do kilku godzin. Właśnie to odpowiada za uczucie ospałości, które czasami odczuwamy po jedzeniu. Dzieje się tak z powodu spadku ilości tlenu, która dociera do mózgu.

Można powiedzieć, że szok wywołany przez temperaturę pojawia się, gdy osoba, która nie ukończyła procesu trawienia nurkuje w basenie, w którym temperatura jest w znaczący sposób niższa od temperatury ciała. Taki odruch zanurzenia może wywołać zarówno niewielki dyskomfort, jak i zatrzymanie akcji serca.

Objawy szoku wywołanego przez temperaturę

• Dzwonienie w uszach
• Widzenie jak za mgłą
• Dreszcze
• Mdłości
• Wymioty
• Utrata świadomości

Środki zapobiegawcze

• Zwracaj uwagę na czas niezbędny do zakończenia procesów trawiennych zanim wejdziesz do dużego zbiornika wodnego. Zwróć uwagę na fakt, że ten czas różni się w zależności od ilości i składu spożytego jedzenia. To właśnie one wywierają wpływ na czas niezbędny do trawienia.
• Unikaj takiej intensywnej aktywności fizycznej, która zwiększyłaby temperaturę Twojego ciała. Chodzi o to, aby była ona jak najbardziej zbliżona do temperatury wody.
• Nie nurkuj gwałtownie. Postaraj się zmoczyć przedramiona, ramiona, twarz, szyję i brzuch niewielką ilością wody. To pomoże Ci zrównoważyć temperaturę ciała i zrównać ją z temperaturą wody zanim się w niej zanurzysz.
• Unikaj spożywania zimnych napojów po zakończeniu jakiejkolwiek intensywnej aktywności fizycznej, ponieważ może to prowadzić do odwodnienia.

Leczenie szoku wywołanego niską temperaturą

Jak zwykle wiedza i zapobieganie stanowią klucze do radzenia sobie z szokiem wywołanego niską temperaturą. Dlatego też musisz unikać wszelkich wspomnianych wcześniej czynników ryzyka.

Jeśli doszło już do szoku wywołanego niską temperaturą, wyciągnij daną osobę z wody i osusz ją, starając się przywrócić jej prawidłową temperaturę ciała. Wykonuj sztuczne oddychanie do momentu przyjazdu pogotowia, jeśli zauważysz, że doszło do utraty świadomości lub zatrzymania akcji układu oddechowo-krążeniowego.