Lęk separacyjny: Przyczyny i leczenie

Pamiętaj: tylko lekarz może zdiagnozować to lub jakiekolwiek inne zaburzenie u Twojego dziecka. Bądź na bieżąco i skontaktuj się ze specjalistą jeśli uważasz, że Twoje dziecko może cierpieć na lęk separacyjny.

Lęk separacyjny jest bardzo powszechny w okresie rozwoju dziecka. Zazwyczaj występuje u dzieci pomiędzy 8. a 12. miesiącem życia i zazwyczaj znika po skończeniu przez dziecko 24 miesięcy. Niektóre dzieci wykazują jednak objawy lęku separacyjnego w wieku szkolnym i w okresie dojrzewania.  

• Lęk separacyjny jest często oznaką ogólniejszych problemów z nastrojem i zdrowiem psychicznym.
• U około jednej trzeciej dzieci z tym zaburzeniem diagnozuje się chorobę psychiczną w wieku dorosłym.
• Ponadto mniej więcej połowa skierowań małych pacjentów do psychiatry wiąże się z podejrzeniem lęku separacyjnego.

Dzisiaj przyjrzymy się temu zaburzeniu i niektórym z jego objawów.

Lęk separacyjny: na jakie objawy należy zwrócić uwagę?

Oto niektóre objawy na które należy zwrócić uwagę:

• Kurczowe trzymanie się rodziców
• Silny i przesadny płacz
• Odmowa robienia rzeczy, które wymagają oddalenia się od rodziców
• Dolegliwości fizyczne, takie jak bóle głowy i wymioty
• Gwałtowne zachowanie i napady złości
• Odmowa chodzenia do szkoły
• Słabe wyniki w szkole
• Brak zdrowych relacji z innymi dziećmi
• Odmowa spania osobno
• Ciągłe koszmary

Czynniki ryzyka, które mogą prowadzić do lęku separacyjnego

Ogólnie rzecz biorąc, dzieci o następujących cechach są znacznie bardziej narażone na rozwój tego zaburzenia:

• Występowanie depresji i stanów lękowych w historii rodzinnej.
• Nieśmiałość.
• Pochodzenie z rodziny o niskim statusie społeczno-ekonomicznym.
• Nadopiekuńczy
• Brak właściwych relacji z rodzicami.
• Problemy w relacjach z rówieśnikami.

Lęk separacyjny może się także pojawić na skutek stresujących wydarzeń w życiu dziecka, na przykład na skutek:

• Przeprowadzki do nowego domu.
• Zmiany szkół
• Rozwodu  rodziców
• Śmierci członka rodziny lub bliskiego przyjaciela.

Jak jest diagnozowany lęk separacyjny?

Jeśli zauważysz u swojego dziecka trzy powyższe objawy lub więcej, może to oznaczać, że cierpi ono na to zaburzenie. Ogólnie rzecz biorąc, są dwie metody, które możesz zastosować, aby polepszyć sytuację.

Terapia jest najskuteczniejszym sposobem leczenia, a w szczególności terapia poznawczo-behawioralna, która jest odpowiedzialna za nauczenie dziecka technik radzenia sobie z lękiem. Takie techniki to na przykład głębokie oddychanie i relaksacja.

Innym sposobem na leczenie lęku separacyjnego jest terapia interakcji rodzic-dziecko. W przypadku tej terapii można wydzielić trzy główne fazy leczenia:

1. Bezpośrednia interakcja z dziećmi

Ten etap koncentruje się przede wszystkim na poprawie jakości relacji między rodzicami a dziećmi. Chodzi o ciepło, uwagę i pochwały. Pozwala to wzmocnić poczucie bezpieczeństwa u Twojego dziecka.

2. Bezpośrednia interakcja z rodzicami

Ten etap uczy rodziców o tym, dlaczego ich dziecko czuje lęk.  Terapeuta dziecięcy musi opracować skalę wartości, która pokazuje sytuacje, które wywołują u dziecka uczucie lęku i ustalają nagrody za pozytywne reakcje.

3. Interakcje skierowane na rodziców

Celem tego etapu jest nauczenie rodziców klarownej komunikacji z dzieckiem. To w zasadniczy sposób ułatwia im kontrolę nad złym zachowaniem dzieci.

Czynniki szkolne, a lęk separacyjny

Należy dodać, że inną rzeczą, którą należy mieć na uwadze jest środowisko szkolne. Dziecko potrzebuje bezpiecznego miejsca, gdzie może się udać, kiedy czuje lęk.

Ponadto musi istnieć również sposób komunikacji dziecka z Tobą nawet podczas zajęć szkolnych lub w czasie innych sytuacji, kiedy znajduje się poza domem. I wreszcie – nauczyciel Twojego dziecka powinien zachęcać je do interakcji z innymi uczniami.

Generalnie nie ma jednego konkretnego leku na lęk separacyjny.

Starszym dzieciom cierpiącym na to schorzenie przepisuje się czasami antydepresanty. Jednak w przypadku przyjmowania takich leków dziecko powinno być cały czas obserwowane przez specjalistę, ponieważ mogą one wywoływać efekty uboczne.

Czy lęk separacyjny ma wpływ na środowisko rodzinne?

To zaburzenie oczywiście ma także wpływ  na rozwój emocjonalny i społeczny. Może sprawić, że dziecko będzie unikało doświadczeń, które są kluczowe dla normalnego rozwoju.

W rzeczy samej to zaburzenie może mieć różnorodny wpływ na życie rodzinne:

• Po pierwsze, może mieć wpływ na aktywności rodzinne, które stają się ograniczone przez negatywne zachowania.
• Dodatkowo rodzice, którym brakuje czasu na własne potrzeby lub dla siebie nawzajem stają się sfrustrowani problemami dziecka.
• Rodzeństwo dziecka z tym zaburzeniem może stać się zazdrosne z powodu uwagi poświęcanej dziecku z lękiem separacyjnym.

Pamiętaj, że praca ze specjalistą jest kluczowa, aby prawidłowo rozwiązać ten problem. Lęk separacyjny jest schorzeniem, które wymaga specjalnej opieki. W związku z tym w żadnym wypadku  nie zaleca się samodzielnego leczenia tego zaburzenia.

Zamiast tego najlepiej jest postępować zgodnie ze wskazówkami osób, które naprawdę mają wiedzę na temat tego schorzenia i używać informacji zawartych w tym artykule jedynie jako wskazówek.

Tylko specjalista może postawić diagnozę, stwierdzającą, że Twoje dziecko cierpi na to, a nie jakieś inne zaburzenie.