Co to jest świetlik i do czego służy?

Tradycyjnym zastosowaniem świetlika jest leczenie łagodnych problemów z oczami. Dowiedz się, co mówi o tym nauka, a także czy może przynieść korzyści innym częściom ciała.
Co to jest świetlik i do czego służy?

Napisany przez Daniela Andarcia

Ostatnia aktualizacja: 09 sierpnia, 2022

Świetlik to roślina jednoroczna o wysokości od 5 do 25 centymetrów. Pochodzi z Europy, Azji i Ameryki Północnej. Ma owalne, ząbkowane liście i białe kwiaty z fioletowymi paskami i żółtymi plamami pośrodku.

Od wieków tradycyjna medycyna używała świetlika do łagodzenia różnych łagodnych schorzeń oczu, takich jak zaczerwienienie i podrażnienie. Podobnie świetlik może korzystnie działać na skórę i obniżać poziom cukru we krwi. Pokażemy Ci szczegółowo wszystko, co musisz wiedzieć o tej roslinie.

Zastosowania i zalety, jakie posiada świetlik

Jednym z powszechnych zastosowań świetlika jest łagodzenie zaczerwienienia i innych chorób oczu.

W języku greckim Euphrasia oznacza „radość”. Ma to się odnosić do tego, co ludzie czują, gdy to zioło łagodzi dyskomfort w oczach. Odkryj inne jego możliwe zalety poniżej.

Świetlik jest źródłem związków roślinnych

Świetlik jest bogaty w związki roślinne, takie jak luteolina i kwercetyna. Według badań opublikowanych w Central European Journal of Immunology, te flawonoidy mogą hamować komórki tuczne. Chodzi o komórki odpornościowe zdolne do uwalniania histaminy, związku wywołującego objawy alergii, takie jak katar i łzawienie oczu.

Uważa się ponadto, że świetlik ma właściwości przeciwhistaminowe. Dlatego tradycyjnie był stosowany w leczeniu alergicznego nieżytu nosa, nazywanego również katarem siennym. Jednak nadal potrzebne są dalsze badania.

Z drugiej strony istnieją dowody naukowe na to, że świetlik zawiera aukubinę. Jest to związek chemiczny należący do grupy irydoidów i wyróżniający się wpływem na zdrowie.

Według badań z probówki, aukubina może zmniejszyć blizny spowodowane zawałem serca. Miałoby to fundamentalne znaczenie, ponieważ wpływają one na zdolność pompowania serca.

Ponadto badania na gryzoniach wykazały, że związek ten minimalizuje bliznowacenie tkanki serca po zawale serca. To z kolei jest spowodowane zmniejszeniem uszkodzeń oksydacyjnych powodowanych przez wolne rodniki. Jednak nadal wymagane są dalsze badania.

Świetlik może złagodzić łagodne problemy z oczami

Nazwa świetlika odnosi się do jego korzystnego działania na oczy. Jednak pomimo tego, że jest jedną z najlepiej zbadanych roślin, dowody są nadal ograniczone. Dowiedz się więcej na ten tema w tekście poniżej.

Badania opublikowane w Balkan Medical Journal wykazały, że ekstrakt ze świetlika może pomóc w kontrolowaniu stanu zapalnego w komórkach rogówki.

Podobnie badanie probówkowe wykazało, że krople do oczu ze świetlikiem i rumiankiem pomogły chronić komórki rogówki przed stanem zapalnym i uszkodzeniami słonecznymi.

Wreszcie badanie kliniczne z udziałem 65 osób dorosłych z zapaleniem oka związanym z alergią na pyłki, wiatr, kurz, infekcje i zmęczenie oczu wykazało jego korzystny wpływ. Okazało się, że stosowanie kropli do oczu zawierających ekstrakty ze świetlika i róży całkowicie złagodziło zaczerwienienie, obrzęk, pieczenie i lepką wydzielinę z oczu u około 81% uczestników.

Udowodniono również, że inni uczestnicy doświadczyli znacznej poprawy. Jednak potrzebne są badania na ludziach, aby potwierdzić skuteczność świetlika w leczeniu podrażnienia i zapalenia oka.

Podobnie nie ma badań potwierdzających, czy może złagodzić objawy chorób oczu, takich jak zwyrodnienie plamki żółtej, zaćma i jaskra.

Inne zalety świetlika

Oprócz korzystnego wpływu na oczy, świetlik może mieć interesujące działanie na inne części ciała. Oto niektóre z jego najczęstszych zastosowań:

  • Poprawa stanu skóry. Według badań opublikowanych w International Journal of Molecular Sciences, świetlik może zapobiegać uszkodzeniom skóry przez słońce, zwalczając tak zwane wolne rodniki. Należy zauważyć, że uszkodzenia te sprzyjają pojawianiu się zmarszczek i zwiększają ryzyko zachorowania na raka skóry.
  • Obniżenie poziomu cukru we krwi. Badania opublikowane w Phytotherapy sugerowały, że podawanie doustnego ekstraktu z liści świetlika gryzoniom z cukrzycą obniżyło ich poziom cukru we krwi o 34% w ciągu 2 godzin. Z drugiej strony ekstrakt nie wpływał jednak na poziom glukozy u gryzoni bez cukrzycy.
  • Zwalczanie szkodliwych bakterie. Badanie laboratoryjne wykazało, że związki roślinne zawarte w świetliku mogą hamować rozwój bakterii związanych z infekcjami oczu, takich jak Staphylococcus aureus i Klebsiella pneumoniae.
  • Ochrona wątroby. Według badań na zwierzętach i probówkach, aukubina obecna w świetliku ma chronić wątrobę przed uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki.
  • Zmniejszenie objawów przeziębienia i kaszlu. Świetlik jest tradycyjnie używany do łagodzenia przeziębień, kaszlu i zapalenia zatok.

W jakich postaciach występuje świetlik?

Świetlik można znaleźć w różnych postaciach, takich jak herbata ziołowa, płynny ekstrakt, granulki homeopatyczne, kapsułki i krople do oczu.

Możliwe efekty uboczne

Osoby z cukrzycą powinny skonsultować się z lekarzem przed użyciem świetlika.

Należy zachować ostrożność w sposobie używania świetlika w celu złagodzenia problemów ze wzrokiem. Pomimo popularności domowych płukanek do oczu, które łagodzą zmęczenie oczu, nie zawsze są one bezpieczne. Wręcz przeciwnie, mogą wywołać infekcję.

W związku z tym zalecane są raczej sterylne krople do oczu. Jeśli jednak przeszłaś / przeszedłeś operację oka lub nosisz soczewki kontaktowe, przed nałożeniem kropli skonsultuj się z okulistą.

Musisz również skonsultować się z lekarzem, jeśli przyjmujesz leki na cukrzycę. Niektóre badania sugerują bowiem, że świetlik może obniżać poziom cukru we krwi.

Ponieważ nie został również przetestowany u kobiet w ciąży lub karmiących piersią, powinny go unikać. Na koniec należy pamiętać, że świetlik nie jest certyfikowanym lekiem na jakikolwiek stan lub chorobę, więc nie powinien zastępować żadnych leków na receptę.

Dawkowanie i zalecenia

Chociaż nie ma ustalonej dawki, niektóre produkty podają wskazane dawki w zależności od postaci. Oto niektóre z nich:

  • Herbata: 1 do 2 łyżeczek (2 do 3 gramów) suszonego świetlika lub 1 torebka herbaty na filiżankę przegotowanej wody (237 ml). Ponieważ herbata ma lekko gorzki smak, rozważ jej dosłodzenie, jeśli wolisz.
  • Ekstrakt płynny: od 1 do 2 mililitrów, maksymalnie 3 razy dziennie.
  • Granulki homeopatyczne: od 3 do 5 granulek dziennie rozpuszczanych pod językiem o stężeniu 30c.
  • Kapsułki: od 400 do 470 miligramów na kapsułkę, 2 do 3 razy dziennie.
  • Krople do oczu: 1 lub więcej kropli na oko, w razie potrzeby, 3 do 5 razy dziennie.

Czy świetlik skutecznie radzi sobie z problemami z oczami?

Świetlik to niewielka roślina pochodząca z Europy, Azji i Ameryki Północnej. Wyróżnia się białymi kwiatami z fioletowymi żyłkami i żółtym środkiem.

Już sama jego nazwa nawiązuje do korzyści, z których jest znany: pomoc w problemach z oczami i wzrokiem. W języku greckim Eufrazja oznacza radość i kojarzy się z uczuciem, które ludzie odczuwają po tym, jak zioło usuwa dyskomfort z ich oczu.

Z drugiej strony, chociaż prawdą jest, że był używany od wieków w celu łagodzenia podrażnień oczu, nie wszystkie jego zalety zostały potwierdzone przez naukę. Nie można więc zastąpić żadnego rodzaju przepisanego leczenia różnymi postaciami tej rośliny.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Shaik, Y., Caraffa, A., Ronconi, G., Lessiani, G., & Conti, P. (2018). Impact of polyphenols on mast cells with special emphasis on the effect of quercetin and luteolin. Central-European journal of immunology, 43(4), 476–481. https://doi.org/10.5114/ceji.2018.81347
  • Mari, A., Ciocarlan, A., Aiello, N., Scartezzini, F., Pizza, C., & D’Ambrosio, M. (2017). Research survey on iridoid and phenylethanoid glycosides among seven populations of Euphrasia rostkoviana Hayne from the Alps. Phytochemistry, 137, 72–80. https://doi.org/10.1016/j.phytochem.2017.02.013
  • Xiao, Y., Chang, W., Wu, Q. Q., Jiang, X. H., Duan, M. X., Jin, Y. G., & Tang, Q. Z. (2018). Aucubin Protects against TGFβ1-Induced Cardiac Fibroblasts Activation by Mediating the AMPKα/mTOR Signaling Pathway. Planta medica, 84(2), 91–99. https://doi.org/10.1055/s-0043-118663
  • Yang, Z., Wu, Q. Q., Xiao, Y., Duan, M. X., Liu, C., Yuan, Y., Meng, Y. Y., Liao, H. H., & Tang, Q. Z. (2018). Aucubin Protects against Myocardial Infarction-Induced Cardiac Remodeling via nNOS/NO-Regulated Oxidative Stress. Oxidative medicine and cellular longevity, 2018, 4327901. https://doi.org/10.1155/2018/4327901
  • Paduch, R., Woźniak, A., Niedziela, P., & Rejdak, R. (2014). Assessment of eyebright (euphrasia officinalis L.) extract activity in relation to human corneal cells using in vitro tests. Balkan medical journal, 31(1), 29–36. https://doi.org/10.5152/balkanmedj.2014.8377
  • Bigagli, E., Cinci, L., D’Ambrosio, M., & Luceri, C. (2017). Pharmacological activities of an eye drop containing Matricaria chamomilla and Euphrasia officinalis extracts in UVB-induced oxidative stress and inflammation of human corneal cells. Journal of photochemistry and photobiology. B, Biology, 173, 618–625. https://doi.org/10.1016/j.jphotobiol.2017.06.031
  • Stoss, M., Michels, C., Peter, E., Beutke, R., & Gorter, R. W. (2000). Prospective cohort trial of Euphrasia single-dose eye drops in conjunctivitis. Journal of alternative and complementary medicine (New York, N.Y.), 6(6), 499–508. https://doi.org/10.1089/acm.2000.6.499
  • Liu, Y., Hwang, E., Ngo, H., Perumalsamy, H., Kim, Y. J., Li, L., & Yi, T. H. (2018). Protective Effects of Euphrasia officinalis Extract against Ultraviolet B-Induced Photoaging in Normal Human Dermal Fibroblasts. International journal of molecular sciences, 19(11), 3327. https://doi.org/10.3390/ijms19113327
  • Porchezhian, E., Ansari, S. H., & Shreedharan, N. K. (2000). Antihyperglycemic activity of Euphrasia officinale leaves. Fitoterapia, 71(5), 522–526. https://doi.org/10.1016/s0367-326x(00)00204-5
  • Novy, P., Davidova, H., Serrano-Rojero, C. S., Rondevaldova, J., Pulkrabek, J., & Kokoska, L. (2015). Composition and Antimicrobial Activity of Euphrasia rostkoviana Hayne Essential Oil. Evidence-based complementary and alternative medicine : eCAM, 2015, 734101. https://doi.org/10.1155/2015/734101
  • Lv, P. Y., Feng, H., Huang, W. H., Tian, Y. Y., Wang, Y. Q., Qin, Y. H., Li, X. H., Hu, K., Zhou, H. H., & Ouyang, D. S. (2017). Aucubin and its hydrolytic derivative attenuate activation of hepatic stellate cells via modulation of TGF-β stimulation. Environmental toxicology and pharmacology, 50, 234–239. https://doi.org/10.1016/j.etap.2017.02.012

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.