Alergia na lateks: przyczyny, objawy i leczenie

Napisane i zweryfikowane przez lekarz Galo Flores.

Ostatnia aktualizacja: 24 sierpnia, 2022

Niektórzy ludzie mają alergię na lateks, materiał wytwarzany z soku brazylijskiego drzewa kauczukowego (Hevea brasiliensis). Materiał ten jest również znany jako „kauczuk naturalny”. Wiele produktów, z których korzystamy na co dzień, zostało z niego wykonanych.

Alergia na lateks występuje, gdy układ odpornościowy danej osoby nadmiernie reaguje na niektóre białka znajdujące się w tym materiale. Dzieje się tak dlatego, że jest wykorzystywany powszechnie do produkcji wielu przedmiotów, z którymi mamy bezpośredni kontakt na co dzień.

Szacunki wskazują, że około 4 na 100 osób w populacji ma alergię na lateks. Dodatkowo około 10 na 100 pracowników służby zdrowia cierpi na tę przypadłość. To szczególnie trudne dla tej konkretnej grupy, ponieważ wiele produktów medycznych zawiera lateks lub w całości się z niego składa.

Objawy alergii na lateks

Główną cechą alergii na lateks jest swędzenie skóry lub pokrzywka. Może również objawiać się podrażnieniem oczu, katarem i zaczerwienieniem nosa. W ciężkich przypadkach może nawet prowadzić do anafilaksji. Ta reakcja może zagrażać życiu, ponieważ prowadzi do obrzęku gardła i trudności w oddychaniu.

Przyczyny i czynniki ryzyka

Lateks to naturalny produkt składający się z kilku składników, w tym białek. Są to główne czynniki odpowiedzialne za wywoływanie alergii. Małe cząsteczki uwalniane z produktów wykonanych z tego materiału dostają się do organizmu, kiedy wchodzą w kontakt ze skórą lub przez płuca podczas oddychania.

Niektóre osoby uczulone na lateks nie mogą zidentyfikować bezpośredniego kontaktu z tym materiałem. W takich przypadkach specjaliści uważają, że zetknęli się z kimś, kto taki kontakt miał i przeniósł cząsteczki na skórę lub ubranie.

Inni twierdzą ponadto, że może to być spowodowane pośrednim kontaktem, na przykład poprzez żywność, z którą mieli do czynienia ludzie noszący lateksowe rękawiczki.

Prawdopodobnie alergicy nie rodzą się z tym problemem, ale rozwijają go poprzez wielokrotny kontakt z tym materiałem. W rzeczywistości objawy często pojawiają się dopiero po miesiącach lub latach od pierwszego kontaktu z lateksem.

Jakie produkty zawierają lateks?

Te produkty są wszędzie. Używamy ich powszechnie, ponieważ są miękkie i odporne.

Jest to częsty składnik urządzeń medycznych, takich jak:

• rękawiczki jednorazowe,
• strzykawki,
• stetoskop lub ciśnieniomierz,
• kaniule do dróg oddechowych i dożylnych,
• bandaże.

W niektórych krajach obowiązują przepisy dotyczące używania wyrobów medycznych zawierających lateks. Użytkownicy muszą ich przestrzegać, aby nie kontaktować się z alergikami.

Produkty codziennego użytku

Wiele produktów codziennego użytku zawiera lateks lub inną formę kauczuku naturalnego, na przykład:

• balony,
• gumki,
• prezerwatywy i membrany,
• rękawiczki,
• opony,
• zabawki,
• uchwyty przedmiotów.

Ogólnie produkty te rzadko powodują problemy, z wyjątkiem wyjątkowo wrażliwych osób.

Inne produkty

Istnieje związek między alergią na niektóre pokarmy a lateksem. Dzieje się tak, ponieważ niektóre produkty spożywcze zawierają te same alergeny co lateks. Są to między innymi:

• awokado,
• seler,
• banan,
• marakuja,
• kiwi,
• kasztan.

Osoby uczulone na lateks są bardziej narażone na alergię na te pokarmy lub przynajmniej mają reakcję krzyżową.

Testy diagnostyczne

Zdiagnozowanie alergii na lateks jest wyzwaniem, podobnie jak w przypadku wielu innych uczuleń. Lekarz zbada twoją skórę i zada pytania dotyczące twoich objawów, a także poszuka konkretnych danych, za pomocą których można wykluczyć inne przyczyny objawów.

Specjaliści mogą zlecić test reakcji skórnej, aby określić, czy reaguje na białka lateksowe. Wbijają wówczas małą igłę w skórę przedramienia lub pleców, aby wstrzyknąć niewielką ilość lateksu.

Następnie interpretują wynik po reakcji skóry na próbkę. Osoba uczulona na lateks będzie miała stan zapalny w miejscu, w którym lekarz zastosował lateks. Ten test powinien wykonać tylko specjalista, alergolog lub inny lekarz doświadczony w testach skórnych i reakcjach.

Dostępne zabiegi

Niektóre leki mogą złagodzić objawy, niemniej należy podkreślić, że alergia na lateks nie ma konkretnego lekarstwa. Najlepszym sposobem na uniknięcie reakcji alergicznych na lateks jest unikanie stosowania jakichkolwiek produktów, które go zawierają.

Lekarz może przepisać leki przeciwhistaminowe lub niskie dawki kortykosteroidów, gdy reakcje po kontakcie z lateksem są łagodne. Leki te pomagają kontrolować reakcję i łagodzić możliwy dyskomfort.

Często się jednak zdarza, że masz niezamierzony kontakt z produktami lateksowymi, nawet jeśli starasz się ich unikać. Możesz zawsze mieć przy sobie automatyczny wstrzykiwacz epinefryny, jeśli w przeszłości wystąpiła ciężka reakcja alergiczna na te produkty.

W przypadku reakcji anafilaktycznej udaj się do najbliższej izby przyjęć w celu natychmiastowego leczenia.

Alergia na lateks: profilaktyka i zalecenia

Osoby uczulone na lateks muszą poinformować o tym cały personel medyczny zajmujący się nimi, ponieważ szpitale używają najwięcej produktów zawierających lateks. Podobnie praca w środowisku szpitalnym jest jednym z najważniejszych czynników rozwoju alergii na lateks.

Inną formą profilaktyki jest zastępowanie produktów wykonanych z lateksu tymi wykonanymi z innych materiałów. Na rynku dostępne są rękawiczki, bandaże, prezerwatywy i zabawki bez lateksu.

Ponadto należy wystrzegać się wyżej wymienionych owoców, aby uniknąć reakcji alergicznej ze względu na rodzaj zawartych w nich białek.

Alergia na lateks jest stanem złożonym

Wreszcie, w opisywanych przypadkach niezbędna jest szybka diagnoza. U wielu pacjentów jednak jej postawienie jest opóźnione. Od początku zapalenia skóry do pojawienia się poważnych objawów mogą minąć nawet dwa lata.

Najważniejsze ze środków to stosowanie produktów niezawierających lateksu i informowanie pracowników służby zdrowia o swojej alergii przed jakimkolwiek zabiegiem. Jest to tym samym najlepszy sposób na uniknięcie bezpośredniego lub przypadkowego kontaktu z lateksem.