Tasiemiec: objawy, przyczyny i leczenie

Tasiemiec w wielu przypadkach nie daje objawów. Jednak u pewnych pacjentów powoduje problemy trawienne i neurologiczne. Przyjrzyjmy się im bliżej.

Tasiemiec może dostać się do układu trawiennego wraz z niedogotowaną wołowiną czy wieprzowiną. Według informacji opublikowanych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), tasiemczyca (nazwa choroby pasożytniczej wywoływanej przez tasiemca) powoduje problemy z układem trawiennym i objawy neurologiczne.

Jak dochodzi do zakażenia? Jakie odmiany tasiemca zagrażają człowiekowi? Te i inne pytania przychodzą do głowy w kontekście tego pasożyta. Przyjrzyjmy się więc odpowiedziom.

Tasiemiec, czyli poznajmy pasożyta

Taenia to pasożyt z klasy robaków płaskich. Mowa o endopasożytach żyjących w ciele żywiciela, które jednak nie działają na poziomie komórkowym jak wirusy.

Mają złożone cykle życiowe i zależnie od charakterystyki zarażenia, mogą wywoływać choroby.

• Dorosłe tasiemce wywołują tasiemczycę w momencie ulokowania się w jelicie żywiciela.
• Larwy i młode tasiemce powodują wągrzycę, jeszcze gorszą chorobę, która rozpoczyna się w momencie ulokowania się pasożyta w organach i tkankach.

Dorosłe tasiemce wyglądają jak podzielone na segmenty, rozpłaszczone robaki. Ich otwór gębowy wyposażony jest w przyssawki umożliwiające przyczepienie się do ścianek jelita i żywienie się przechodzącymi przez nie składnikami.

Złożony cykl

Według agencji Centers for Disease Control and Prevention, tasiemczycę wywołują trzy gatunki:

• Taenia saginata lub tasiemiec nieuzbrojony
• Tasiemiec uzbrojony Taenia solium 
• Taenia asiatica lub tasiemiec azjatycki

Człowiek to jedyny ostateczny żywiciel tego pasożyta, co w świecie chorób przenoszonych ze zwierząt na ludzi zdarza się stosunkowo rzadko. Przedstawiamy więc jego cykl biologiczny w uproszczeniu.

1.  Zarażony człowiek wydala jaja lub segmenty dorosłego tasiemca. Te pozostawione w ziemi mogą przetrwać nawet kilka miesięcy.
2. Bydło i świnie przypadkiem zjadają jaja tasiemca, a z czasem larwy lokują się w ich tkankach powodując wągrzycę.
3. Człowiek konsumuje zakażone larwami mięso, a te rozwijają się do postaci dorosłej w jelicie, zamykając cykl.

Objawy zarażenia tasiemcem

Większość przypadków przebiega bezobjawowo. Jednak u niektórych pojawiają się dolegliwości ze strony układu pokarmowego i inne komplikacje. Objawy kliniczne tasiemczycy przedstawiają się następująco:

• Ból brzucha i utrata apetytu.
• Utrata wagi bez wyraźnej przyczyny.
• Dyskomfort w jamie brzusznej.

Objawy te jednak nie występują, dopóki pasożyt nie urośnie. O ile nie wykona się badania, zarażony pacjent może latami żyć z tasiemcem i o tym nie wiedzieć. Inaczej wygląda wągrzyca wywoływana przez Taenia solium. Tą chorobą człowiek zaraża się po zjedzeniu jaj, a nie zakażonego larwami mięsa.

Wówczas tasiemiec myli człowieka z żywicielem pośrednim (świnią lub krową) i dochodzi do wągrzycy, czyli inwazji larw na tkanki. Nie jest to jednak naturalny cykl życiowy tasiemca. Obraz kliniczny zależy w dużej mierze od dotkniętych tasiemcem tkanek. Gdy larwy ulokują się w mózgu, pojawiają się objawy neurologiczne:

• Ciągłe, silne bóle głowy.
• Ataki epilepsji.
• Dezorientacja.
• Luki w pamięci.

Tasiemiec: profilaktyka i leczenie

Zarówno wągrzyca jak i tasiemczyca mogą być leczone lekami przeciwpasożytniczymi. Prognozy są wówczas optymistyczne. Leczenie wągrzycy wymaga niekiedy zabiegu chirurgicznego. Co więcej, nieleczona może prowadzić do śmieci.

Przede wszystkim, najlepszą profilaktyką jest odpowiednia higiena i kontrolowanie żywności. Dlatego też w krajach rozwiniętych pasożyty te pojawiają się rzadko – produkty muszą przechodzić dokładną selekcję, co uniemożliwia wypuszczenie na rynek zakażonego mięsa.