Czym jest restrukturyzacja poznawcza?

Restrukturyzacja poznawcza to procedura terapeutyczna, w której pacjent z pomocą terapeuty identyfikuje i kwestionuje swoje nieadaptacyjne myśli. Opowiemy Ci o tym tutaj!
Czym jest restrukturyzacja poznawcza?
Andrés Carrillo

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Andrés Carrillo.

Ostatnia aktualizacja: 11 sierpnia, 2022

Restrukturyzacja poznawcza jest uważana za niezbędny element procesu terapeutycznego. Odkąd psycholog Albert Ellis nadał kształt tej teorii w połowie XX wieku, sukces tej metody pozostaje aktualny do dziś.

Ogólnie rzecz biorąc, restrukturyzacja poznawcza odnosi się do zmiany schematów mentalnych pacjentów, czyniąc ich bardziej adaptacyjnymi. Jest to sposób na przekierowanie doświadczeń życiowych danej osoby w kierunku zdrowszych wyników, a wszystko to poprzez jej własne zasoby umysłowe.

Przyjrzyjmy się bliżej tej metodzie.

Czym jest restrukturyzacja poznawcza?

Psychika ludzi to złożony byt. Specjaliści są zgodni, że ma istotny wpływ na ludzkie zachowanie. W tym kontekście restrukturyzacja poznawcza wykorzystuje techniki konwersacyjne do modyfikowania wzorców psychicznych, które doprowadziły pacjentów do problemów.

Na przykład wiemy, że psychologowie wykorzystują dialog Sokratejski w psychoterapii, aby pacjent znalazł odpowiedzi niezbędne do jego poprawy. Innymi słowy, terapeuta pełni rolę przewodnika, posługując się pytaniami retorycznymi, aby osoba mogła zrestrukturyzować samopoznanie za pomocą zasobów mentalnych.

Krótko mówiąc, restrukturyzacja poznawcza jest techniką opartą na poznawczo-behawioralnych modelach leczenia. Dąży one do zmiany ludzkiego zachowania poprzez zmianę określonych procesów poznawczych, takich jak analiza i interpretacja doświadczeń życiowych.

Jak to działa?

Technika restrukturyzacji poznawczej działa poprzez elastyczność umysłową. Im lepiej ludzie wykazują zdolność do włączania nowych stylów radzenia sobie w swoim życiu, tym lepsze wyniki terapii.

W tym kontekście terapeuci powinni wykorzystać doświadczenia pacjenta, aby wykryć, gdzie występują problemy i wspólnie znaleźć najlepsze alternatywne rozwiązania. Ludzie często nie są świadomi, że ich myśli są źródłem ich negatywnych zachowań.

To normalne, że podczas procesu terapeutycznego występują bariery mentalne. Te nieświadome mechanizmy obronne stanowią wyzwanie dla pracowników służby zdrowia, którzy starają się sprawić, by pacjent rozpoznał rzeczywistość, która dzieje się wokół niego.

Mężczyzna na terapii
W podejściach poznawczo-behawioralnych technika ta jest częścią arsenału terapeutycznego.

Techniki restrukturyzacji poznawczej

Ogólnie rzecz biorąc, techniki restrukturyzacji poznawczej to zestaw procedur stosowanych przez terapeutów w celu osiągnięcia znaczącej i trwałej zmiany schematów umysłowych pacjentów. Zobaczmy, jakich technik używa większość psychologów podczas psychoterapii.

1. Dialog sokratejski

Filozofia Sokratesa opiera się na kwestionowaniu wszystkiego, aby znaleźć bardziej obiektywny obraz świata. W tym samym duchu współczesna psychologia wykorzystuje specyficzne pytania, aby zmienić system przekonań pacjentów.

Podczas dialogu sokratejskiego psycholog zadaje konkretne pytania, które dotyczą występujących u ludzi zniekształceń poznawczych. Na przykład, jakie są dowody na to co myślą? Czy przywiązują większą wagę do faktów czy do uczuć? (Itp.)

2. Ocenianie myśli

W tym przypadku chodzi o to, aby pacjenci przyjmowali różne role w odniesieniu do ich własnych myśli. Wcielają się więc w role obrońcy, prokuratora i sędziego.

W ten sposób pomagają ludziom analizować ich myśli, bronić ich i podejmować najbardziej obiektywne decyzje.

Może Cię również zainteresować: Związek i problemy — kiedy terapia dla par?

3. Psychodrama

Psychodrama to technika, w której pacjenci muszą odgrywać rolę tak, jakby to była zabawa. W tym odgrywaniu ról stają w obliczu sytuacji, które są dla nich trudne, ale w kontrolowanym środowisku. Na przykład osoba z fobią społeczną będzie musiała wystąpić sama podczas ważnego wydarzenia.

Głównym celem tej techniki jest zapoznanie pacjentów z sytuacjami, które wywołują w nich konflikty. Po pewnym czasie i przy odpowiedniej interwencji terapeuty ludzie będą w stanie w bardziej adaptacyjny sposób stawić czoła swoim lękom.

4. Pytania retoryczne

Strategia ta jest filarem procesu restrukturyzacji poznawczej. Podczas tych sesji terapeuta zadaje serię pytań, aby zidentyfikować myśli, które wspierają irracjonalne przekonania.

Po zidentyfikowaniu irracjonalnych myśli przechodzą do pytań retorycznych dotyczących dysfunkcyjnych schematów, które nie pasują do rzeczywistości. Na przykład, co by się stało w życiu, gdyby taka myśl była prawdziwa?

Tego typu pytania należy zadawać, dopóki pacjent nie wyczerpie odpowiedzi. Celem jest, aby ludzie ujrzeli nieproporcjonalność ich początkowego cierpienia i zrozumieli, że można sobie z sytuacją poradzić.

5. Intencja paradoksalna

Ten zasób działa na problemy z lękiem. Zastosowana metoda polega na wskazaniu pacjentowi dokładnej odwrotności tego, czego oczekuje, aby rozwiązać swój problem.

Przykładem paradoksalnej intencji może być sytuacja, w której pacjent zgłasza się na konsultację z powodu zaburzeń erekcji, a terapeuta zaleca, aby starać się nie mieć erekcji. W tym przypadku osoba prawdopodobnie próbowała wszystkiego, aby osiągnąć erekcję bez powodzenia.

Zamiast dostosować się do oczekiwań pacjenta, terapeuta proponuje mu coś przeciwnego. To znaczy zaleca starać się nie osiągnąć erekcji w zbliżeniu ze swoim partnerem. To zaskakuje umysł i prowadzi osobę do stanu, w którym jej nieświadomy problem stanie się zadaniem do wykonania w sposób mimowolny. Dzięki wskazaniom terapeuty lęk znika.

Płacząca kobieta
Restrukturyzacja poznawcza ma szczególne zastosowanie w zaburzeniach lękowych.

Kiedy specjaliści zalecają restrukturyzację poznawczą?

Restrukturyzacja poznawcza jest skuteczna, gdy nie ma żadnych podstawowych zaburzeń. Jeśli pacjent wykazuje nierównowagę fizyko-chemiczną, specjaliści powinni skierować go do psychiatry w celu rozpoczęcia współpracy. Jednak gdy konflikt ma charakter czysto psychologiczny, terapia restrukturyzacyjna poznawcza działa.

Badania pokazują, że poprzez zmianę dysfunkcyjnych przekonań ludzi, ich zachowanie staje się bardziej adaptacyjne i zdrowsze. Podsumowując, możemy stwierdzić, że jest to obecnie jedna z najpopularniejszych i sprawdzonych terapii.

Kto może zastosować restrukturyzację poznawczą?

Ogólnie rzecz biorąc, psychologowie, którzy szkolili się w obszarach klinicznych, mogą stosować techniki restrukturyzacji poznawczej. Jednak niektórzy psychiatrzy są również przeszkoleni w psychoterapii, a także posiadają umiejętności niezbędne do stosowania technik, o których wspomnieliśmy w tym artykule.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Dongil Collado, Esperanza. “Reestructuración Cognitiva: Un Caso de Estrés Postraumático.” Ansiedad estrés (2008): 265–288. Print.
  • Bados, Arturo, and Eugeni García Grau. “La Técnica de La Reestructuración Cognitiva.” Universidad de Barcelona (2010): 1–63. Universidad de Barcelona. Web.
  • Mejicanos, Diana del Rosario. “Reestructuración Cognitiva y Control de Ira.” Hilos Tensados 1 (2019): 1–476. Print.
  • Froján Parga, María Xesús. “Categorización de La Conducta Verbal Del Cliente Durante La Reestructuración Cognitiva.” Análisis y Modificación de Conducta 36.153–154 (2010): n. pag. Análisis y Modificación de Conducta. Web.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.