Bruksizm - kłopotliwe zaburzenie psychosomatyczne

Osoba, którą dotknął bruksizm, zwykle nie zdaje sobie z tego sprawy. Zaciskanie zębów i zgrzytanie nimi następuje bowiem w sposób nieświadomy. Stąd też w uświadomieniu sobie problemu zwykle ma udział inna osoba, na przykład krewny.
Bruksizm - kłopotliwe zaburzenie psychosomatyczne

Napisany przez Yamila Papa Pintor

Ostatnia aktualizacja: 24 września, 2022

Bruksizm, czyli zgrzytanie zębami to zaburzenie występujące częściej, niż by się nam mogło wydawać. Polega ono na zaciskaniu zębów i mimowolnym zgrzytaniu nimi. Jest ono często wśród nastolatków, choć zdarzają się również przypadki wśród osób dorosłych.

Bruksizm może prowadzić do innych dolegliwości takich jak bóle głowy, żuchwy, a nawet uszu. Co więcej, negatywnie wpływa na stan naszych zębów. W dzisiejszym artykule opowiemy Ci nieco więcej na temat tego zaburzenia psychosomatycznego. Naprawdę warto się dowiedzieć.

Bruksizm – co należy wiedzieć

Bruksizm może pojawić się w dowolnym momencie naszego życia, choć większość pacjentów prezentujących objawy znajduje się w przedziale wiekowym od 17 do 20 lat.

Jeśli chodzi o remisję choroby, może zniknąć dokładnie w taki sam sposób, w jaki się pojawiła, czyli niespodziewanie i bez leczenia, bądź trwać latami i w ten sposób zmienić się w bruksizm chroniczny.

Korzenie tej dolegliwości sięgają stresu i niepokoju, choć nie bez znaczenia są czynniki genetyczne, a nawet pewne alergie. Najczęściej jednak uznaje się, że to właśnie codziennie przeżywany stres  i presja wywołują problematyczne zgrzytanie zębami.

Nieprawdą jest, iż pojawia się ono, gdy rozwijają się u nas pasożyty jelitowe. Bruksizm możemy podzielić na poniższe rodzaje:

Bruksizm centryczny

wkładka na zęby - bruksizm

Mówimy o niej, gdy zagryza się zęby, wywołując tym samym bardzo silny nacisk. Zęby, które najbardziej na tym cierpią to zęby przedtrzonowe, a jednym z najsilniejszych objawów są silne, dokuczliwe bóle głowy.

Bruksizm ekscentryczny

Jest to tarcie zębów dolnych o górne, które wywołuje dźwięk i silną ruchliwość żuchwy. Bardzo niszczy zęby, zwłaszcza siekacze. W skrajnych przypadkach może nawet wywoływać łamanie się zębów i ich wypadanie.

Bruksizm nocny

Pojawia się w godzinach nocnych, podczas snu, przez co osoba nim dotknięta nie zdaje sobie z niego sprawy. Pojawia się w drugiej i trzeciej fazie snu NREM. Jeżeli osoba przesypia około 8 godzin, bruksizm będzie trwał od 15 do 40 minut.

Bruksizm dzienny

Choć osoba wcale nie zdaje sobie z tego sprawy, zgrzyta zębami lub bardzo mocno je zaciska, gdy znajduje się w stresujących sytuacjach, na przykład w szkole, na studiach bądź w pracy. Ma związek ze stresem bądź z problemami osobistymi.

Dlaczego bruksizm to zaburzenie psychosomatyczne?

Zgrzytanie zębami to forma, za pomocą której wielu ludzi rozładowuje napięcie spowodowane obowiązkami, naciskami i presją, a także codziennymi wyzwaniami życia.

Choć wielu ludzi wierzy, że można to wyleczyć po prostu odwiedzając stomatologa, prawda jest zupełnie inna. Konieczna jest również konsultacja u psychologa.

W rzeczywistości będzie nam potrzebna pomoc obu tych lekarzy specjalistów. Lekarz stomatolog bądź ortodonta zajmie się leczeniem startych i połamanych zębów, podczas gdy terapeuta postara się dotrzeć do przyczyn problemu i powodów, dla których zgrzytamy zębami.

Przyglądając się naszej sytuacji, największy nacisk położy oczywiście na sytuacje dla nas stresujące i wywołujące niepokój i zmartwienia.

odcisk szczęki

Osoba dotknięta bruksizmem nie jest świadomi ani faktu, że zgrzyta zębami ani tym bardziej przyczyn, dla których to robi. Jest to uważane za zaburzenie psychosomatyczne. Bardzo często bywa, że postawienie diagnozy jest znacznie łatwiejsze, niż cały późniejszy proces leczenia.

Ponieważ zaburzenie to pojawia się pod wpływem stresu, bardzo często towarzyszą mu inne objawy, takie jak bóle głowy czy karku.

W Uniwersytecie w Chile przeprowadzono szczegółowe badania na temat tego, dlaczego i jak często występuje bruksizm.

Odkryto, że może on trwać nawet do kilku lat i mieć okresy większej intensywności i bolesności wprost proporcjonalne do natężenia stresu i  problemów u danej osoby.

Dobre wieści są takie, że gdy tylko dzięki pomocy rodziny bądź znajomego odkryjemy, że zgrzytamy zębami, możemy zacząć leczenie obejmujące między innymi sesje u psychologa.

Terapia pozwoli nam ubrać w słowa nasze lęki, niepokój, złe samopoczucie i zmartwienia. Będziemy też mogli nad tym pracować i sprawić, by nie zaburzało to naszego codziennego życia. Wszystko to pomoże nam wyeliminować bruksizm i zapobiec jego nawrotom.

Bruksizm – leczenie i zapobieganie

rentgen i wkładka do zębów

Ogólne leczenie mające na celu wyeliminować bruksizm i jego negatywne skutki obejmuje:

Leczenie ortodontyczne i dentystyczne

Może obejmować korekcję krzywego zgryzu bądź wkładki nazębne, które ograniczają możliwość zgrzytania. Wkłada się je do ust nakładając na zęby przed snem, dzięki czemu można uniknąć uszkodzeń i kruszenia się zębów. Nie usuwa to jednak źródła problemu.

Leczenie psychologiczne

psychoterapia

Aby poznać przyczyny bruksizmu, należy zwrócić się do specjalisty i skorzystać z psychoterapii. Zmiana nastawienia w obliczu problemów i codziennych obowiązków jest pierwszym krokiem, by przestać zgrzytać zębami.

Leczenie farmakologiczne

W przypadkach skrajnego stresu i bruksizmu, lekarze decydują się na zalecenie środków uspokajających bądź rozluźniających mięśnie oraz środków nasennych.

Leczenie fizyczne

Gdy dolegliwości i ból spowodowane zaciskaniem zębów są nie do zniesienia, terapeuta może zalecić masaż bądź techniki relaksacyjne szyi i głowy.

Metoda ta jest dobra na zwalczanie skutków, nie usuwa jednak przyczyny  zgrzytania zębami.

Akupunktura

Jest to rodzaj terapii z wykorzystaniem malutkich igieł, dzięki której możemy uwolnić emocje i kanalizować energię. Może to pomóc zrelaksować pacjenta i uniknąć zgrzytania zębami podczas snu.

Metody relaksacyjne

Joga, medytacja czy taichi mogą okazać się nieocenioną pomocą, jeśli chodzi o zwalczanie przykrej dolegliwości, jaką jest bruksizm. Techniki te odprężają ciało, koją umysł i – przede wszystkim – znacznie zmniejszają odczuwany przez nas stres, nerwowość i niepokój.

Aby zmniejszyć częstotliwość zgrzytania zębami i uniknąć nawrotów tej dolegliwości, możemy też wypróbować poniższe metody:

  • Uprawianie sportu, aby głębiej i lepiej spać.
  • Ucinanie sobie popołudniowych drzemek.
  • Wykonywanie odprężających czynności, takich jak słuchanie muzyki czy czytanie przed snem.
  • Zmniejszenie spożycia kofeiny.
  • Odprężające kąpiele wieczorne.
  • Okładanie twarzy i szyi wilgotnymi, ciepłymi ręcznikami.

Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Frugone R, R. C. (2003). BRUXISMO. Avances En Odontoestomatología. https://doi.org/ISSN: 0213-1285
  • Firmani, M., Reyes, M., Becerra, N., Flores, G., Weitzman, M., & Espinosa, P. (2015). Bruxismo de sueño en niños y adolescentes. Revista Chilena de Pediatria. https://doi.org/10.1016/j.rchipe.2015.05.001
  • González Soto, E. M., Midobuche Pozos, E. O., & Castellanos, J. L. (2015). Bruxismo y desgaste dental. ADM. https://doi.org/10.1109/INES.2016.7555128
  • Vicuña I, D., Id A, M. E., & Oyonarte W, R. (2010). Asociaciones entre Signos Clínicos de Bruxismo, Ansiedad y Actividad Electromiográfica Maseterina Utilizando el Aparato Bite Strip® en Adolescentes de Último Año de Enseñanza Media (Secundaria). International Journal of Odontostomatology. https://doi.org/10.4067/S0718-381X2010000300007
  • Bolaños, E., Gonzales, E., & Del Castillo, E. (2002). El bruxismo infantil. Odontología Pediátrica. https://doi.org/http://sicapacitacion.com/libmedicos/El bruxismo infantil.pdf

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.