Zespół jelita drażliwego – Co jeść, by złagodzić objawy?

W przypadku takich schorzeń jak zespół jelita drażliwego, niezwykle ważna jest odpowiednia dieta i nawyki żywieniowe.
Zespół jelita drażliwego – Co jeść, by złagodzić objawy?

Napisany przez Yamila Papa Pintor

Ostatnia aktualizacja: 25 maja, 2022

Zespół jelita drażliwego to schorzenie wywołujące zaburzenia pracy jelit oraz bardzo intensywny ból i inne przykre dolegliwości. Do najpowszechniejszych objawów można zaliczyć wymienne okresy przewlekłych zaparć lub biegunki.

Z tego rodzaju dolegliwościami można sobie jednak poradzić, dbając o odpowiednią dietę i nawyki. W przypadku takich schorzeń jak zespół jelita drażliwego odpowiednio dobierane produkty spożywcze są bowiem kluczem do lepszego samopoczucia i zapobiegnięcia nasilaniu się objawów. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, koniecznie czytaj dalej.

Czym jest zespół jelita drażliwego?

Zespół jelita drażliwego (z angielskiego IBS) to choroba niezwykle powszechna w krajach rozwiniętych, gdyż bezpośrednio ma związek z takimi czynnikami jak podwyższony poziom stresu czy nieprawidłowe nawyki żywieniowe.

Jest to także choroba bardzo silnie związana z psychiką człowieka – nasz nastrój i stany emocjonalne wpływają bowiem bezpośrednio na pracę jelit. Im bardziej jesteśmy zestresowani, przerażeni czy źli, tym więcej kwasów wytwarza nasz organizm, co w efekcie prowadzi do licznych dolegliwości i schorzeń.

Część kwasów odpowiada za odpowiednie trawienie tłuszczów, inne jednak mogą wywoływać efekt przeczyszczający. Oznacza to takie przykre dolegliwości jak przewlekła biegunka. Zespół jelita drażliwego to choroba najczęściej wykrywana u kobiet w średnim wieku, aktywnych zawodowo.

Okazuje się jednak, że w ostatnich latach znacznie wzrosła jej wykrywalność u dzieci i nastolatków. W części przypadków są to zaburzenia przemijające, często jednak jest to choroba przewlekła o różnych stopniach i etapach nasilenia objawów. Do najczęstszych dolegliwości możemy zaliczyć silne bóle brzucha, zaparcia, biegunkę i wzdęcia.

Stosunkowo często jest poprawnie zdiagnozować tę chorobę, jako że często jest ona mylona z niestrawnością czy innymi problemami trawiennymi. Jeśli jednak ból pojawia się przynajmniej 3 razy w miesiącu przez 3 kolejne miesiące, należy dodatkowo stwierdzić, czy występują takie objawy jak:

  • zmiana koloru i konsystencji kału
  • zaburzenia pracy jelit
  • poprawa samopoczucia po wypróżnieniu

Jak radzić sobie z zespołem jelita drażliwego?

Każdy przypadek jest inny, jeśli więc zdiagnozowano u Ciebie zespół jelita drażliwego, pamiętaj, aby pozostawać pod stałą opieką i kontrolą lekarza. To, co możesz zrobić sama, w ramach uzupełnienia zleconego przez specjalistę leczenia, to poprawa nawyków żywieniowych.

Poniżej znajdziesz kilka zaleceń dietetycznych, których powinnaś się trzymać, aby nie narażać się na nasilenie się objawów zespołu jelita drażliwego.

Zadbaj o odpowiednią dawkę błonnika

W przypadku błonnika warto mieć na uwadze dwie podstawowe zasady:

Płatki owsiane
  • Z jednej strony należy ograniczyć spożycie błonnika nierozpuszczalnego, pochodzącego z produktów pełnoziarnistych. W przeciwnym wypadku może on wywoływać lub nasilać zaburzenia pracy jelit.
  • Z drugiej strony – zwiększ spożycie błonnika rozpuszczalnego. Pomaga on w odpowiednim wiązaniu produktów przemiany materii i optymalizuje częstotliwość wypróżnień.

Unikaj cukru i tłuszczu

Wszelkiego rodzaju produkty przetworzone, bogate w rafinowany biały cukier czy fruktozę, a także tłuszcze, znacznie pogarszają samopoczucie pacjentów cierpiących na zespół jelita drażliwego. Uważaj także na nadmierne spożycie owoców, w których zawartość fruktozy także może być wysoka!

Uważaj na to, co pijesz

Osoby cierpiące na zespół jelita drażliwego powinny ograniczyć spożycie kawy i herbaty, a także alkoholu. Warto także zadbać oto, by pić co najmniej 8 szklanek wody dziennie. Pozwoli to zapewnić odpowiednie nawodnienie organizmu, co pomaga w odpowiedniej częstotliwości wypróżnień.

Szklanka wody

Zapanuj nad stresem

Stres jest jednym z czynników silnie związanych z nasilaniem się objawów zespołu jelita drażliwego. Właśnie dlatego warto nauczyć się panować nad stresem i ograniczyć ilość negatywnych emocji i sytuacji w swoim życiu.

Odpowiednie nastawienie to podstawa. Nie przejmuj się drobiazgami, wysypiaj się i zawsze staraj się znaleźć czas tylko dla siebie. W połączeniu z odpowiednią dietą pomoże Ci to złagodzić objawy zespołu jelita drażliwego i prowadzić normalne życie.

Idealna dieta dla chorujących na zespół jelita drażliwego

W przypadku leczenia tego schorzenia niezwykle ważna jest odpowiednia dieta i nawyki żywieniowe. To właśnie źle dobrane produkty pogarszają często samopoczucie pacjentów z zespołem jelita drażliwego. Przede wszystkim warto zacząć od podstawowej zasady, jaką jest jedzenie częściej mniejszych porcji.

Zamiast 3 dużych posiłków w ciągu dnia, postaraj się jeść 6 mniejszych. Dodatkowo nie należy jeść w pośpiechu – dokładnie przeżuwaj każdy kęs i nie spiesz się. Jedzenie w pośpiechu prowadzi do połykania dużych ilości powietrza, a to z kolei – do akumulacji gazów i niestrawności.

Nigdy nie jedz przed ekranem komputera czy nie odrywając się od pracy. Wykorzystaj swoją przerwę na jedzenie i odpoczynek!

Aby jeść regularnie, rozpisz swoje posiłki na kartce i określ porę każdego z nich. Postaraj się, aby śniadanie, lunch i kolację zawsze jeść o tej samej porze. Nieregularne posiłki to bowiem kolejny czynnik bardzo nasilający objawy zespołu jelita drażliwego.

Awokado

Jeśli chodzi o sposób podawania posiłków – wybieraj gotowane, miksowane czy ubijane produkty, które są po prostu łatwiejsze do strawienia.

Część osób mylnie sądzi, że zespół jelita drażliwego to nic innego jak nietolerancja na gluten. To nieprawda. Oczywiście wiele osób cierpiących na celiakię odczuwa także dyskomfort i zaburzenia jelitowe, nie jest jednak prawdą, że wyeliminowanie glutenu z diety służy każdemu.

Jeśli masz wątpliwości, co do tego, co i w jakich ilościach możesz jeść, skonsultuj się z lekarzem. Poniżej znajdziesz krótką listę produktów, które będą dla Ciebie bezpieczne:

Owoce

Aby owoce były bezpieczne dla pacjenta cierpiącego na zespół jelita drażliwego, powinny być one obrane ze skórki i najlepiej gotowane lub pieczone. Dobrym wyborem są jabłka, arbuzy, melony czy banany.

Warzywa

Warzywa – szczególnie gotowane na parze – nie tylko zachowają większość właściwości odżywczych, ale też będę lekkostrawne. Wybieraj takie jak soczewica, szparagi, cebula i czosnek.

Nasiona i ziarna

Dobrym wyborem dla osób zmagających się z zespołem jelita drażliwego są wszelkiego rodzaju rośliny strączkowe, nasiona i ziarna. 

Nasiona i ziarna

Warto włączyć do swojej diety groszek, soczewicę czy soję, a także jęczmień, żyto i pszenicę.

Nabiał i produkty mleczne

Jeśli cierpisz na nietolerancję laktozy, pamiętaj, że zawsze możesz wybierać napoje roślinne, np. mleko sojowe, owsiane czy migdałowe. Tak długo jak produkty te są bez tłuszczu, możesz sięgać po nie bez obaw.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Rozman, C. Compendio de medicina interna, Elsevier España, 2005.
  • Medline Plus [Internet]. Bethesda (MD). Biblioteca Nacional de Medicina de los EEUU. Fibra soluble e insoluble. 2016. (Consultado el 15/10/2018). Disponible en: https://medlineplus.gov/spanish/ency/esp_imagepages/19531.htm
  • Fermín Mearin ManriqueJordi Serra Pueyo Elsevier España23 may. 2016 – 176 páginas.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.