Tętniaki – jak je wykryć i jak im zapobiegać?

Tętniaki w większości przypadków dotyczą kobiet po 50. roku życia. Dowiedz się, jak wykrywać tętniaki oraz jak żyć, by zapobiegać ich powstawaniu.
Tętniaki – jak je wykryć i jak im zapobiegać?

Napisany przez Yamila Papa Pintor

Ostatnia aktualizacja: 25 maja, 2022

Zgodnie z definicją medyczną, tętniaki to patologiczne zmiany w budowie tętnic, wywołane kruchością ścian naczyń krwionośnych. Przypadłość ta w większości przypadków dotyczy głównie kobiet po 50. roku życia.

Dowiedz się, jak wykrywać tętniaki oraz jak zapobiegać ich powstawaniu!

Tętniaki – co warto o nich wiedzieć?

Dotychczas naukowcy nie zdołali ustalić dokładnej przyczyny powstawania tętniaków. U niektórych osób pojawiają się one następstwem wad wrodzonych, z kolei u innych rozwijają się wraz z upływem lat.

Miejsca, w których najczęściej tworzą się tętniaki to:

  • aorta (czyli główna tętnica wychodząca z serca)
  • tętnica podkolanowa (znajdująca się tuż pod kolanem)
  • mózg
  • tętnica krezkowa (usytuowana w jelitach)
  • tętnica śledziony – ten przypadek jest charakterystyczny dla kobiet w ciąży

Objawy towarzyszące tworzeniu się tętniaków zależą od obszaru, na którym się one rozwijają. Jeśli tętniaki pojawiają się niezbyt głęboko pod skórą, towarzyszą im bóle, obrzęk oraz wrażliwość na dotyk. Kiedy jednak tętniaki rozwijają się w głębszych partiach organizmu lub w mózgu, zwykle nie towarzyszą im żadne charakterystyczne objawy.

Tętniaki mózgu mają zdolność do rozrostu bez pękania. Wywołują one nacisk na okoliczne nerwy. Ten z kolei powoduje bóle głowy, podwójne widzenie, zawroty głowy, szum w uszach, utratę orientacji, sztywność karku, zaburzenia mówienia, wrażliwość na światło, wymioty drgawki a nawet utratę przytomności.

Schemat przedstawiający rozwijające się tętniaki w mózgu

Kiedy tętniak pęka, następuje obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, pojawiają się bóle i zawroty głowy oraz znacznie wzrasta akcja serca. Pamiętaj, że w takim przypadku ryzyko śmierci jest bardzo wysokie.

Blisko 5% populacji rozwija w swoim mózgu tętniaki. Zwiększone ryzyko występuje u osób, w czyich rodzinach zdarzały się wcześniej podobne przypadki. Szczególnie narażone są także osoby cierpiące na problemy z krążeniem krwi.

Jak wykrywać tętniaki?

W tym fragmencie odnosimy się konkretnie do tętniaka mózgu – najpoważniejszego i najniebezpieczniejszego ze wszystkich rodzajów tętniaków.

Jeśli zostanie on wykryty na czas, czyli przed pęknięciem tętnicy, można uniknąć śmierci pacjenta. Często stan ten jest powiązany z niezdrowymi nawykami na co dzień oraz innymi chorobami.

Natychmiastowe działanie może uratować życie osoby, w której mózgu rozwija się tętniak. Szacowany czas na podjęcie akcji ratunkowej to około pół godziny. Według statystyk tylko 40% tętniaków zostaje wykrytych na czas, w pozostałych przypadkach pacjent zwykle umiera.

Kobieta z bólem głowy

Kiedy należy pójść do lekarza?

Wiele osób, u których rozwija się tętniak mózgu nie odczuwa żadnych objawów. Nieprawidłowości są wykrywane tylko podczas rutynowych badań.

Nie dziwi więc fakt, że nie wiemy, jak radzić sobie w przypadku ataku. Jeśli tętniak jest duży i niewiele brakuje, aby nastąpiło jego pęknięcie, pojawia się wówczas silny ból głowy, którego nie są w stanie ukoić żadne leki przeciwbólowe.

Jeśli ból głowy utrzymuje się przez dłuższy czas, koniecznie należy pójść do lekarza.

Pamiętaj, że jest to poważny problem, który nie powinien zostać zlekceważony. Być może nastąpiło częściowe pęknięcie tętniaka, które powoduje krwawienie do przestrzeni między mózgiem a cienką warstwą tkanki, która chroni ośrodkowy układ nerwowy.

Ból głowy staje się wówczas tak silny, że uniemożliwia nawet otwarcie oczu. Dodatkowo pojawiają się:

  • nudności i zawroty głowy
  • wymioty
  • utrata czucia po jednej ze stron ciała
  • podwójne lub niewyraźne widzenie
  • brak siły i utrata przytomności

W przypadku pęknięcia tętniaka, przy życiu utrzymuje się zaledwie połowa pacjentów. Duża część z nich musi się zmagać z rozmaitymi powikłaniami na tle neurologicznym. Jeśli ból głowy jest nie do zniesienia i nie ma żadnego wyraźnego powodu (uderzenie, upadek, wypadek itp.), natychmiast zadzwoń po pogotowie lub wezwij lekarza.

Tętniaki – jak im zapobiegać?

Pamiętaj, że „lepiej zapobiegać niż leczyć”. Aby uniknąć tętniaków, należy:

Przeprowadzać regularne badania kontrolne

Co roku przeprowadzaj dokładne badania kontrolne w zależności od wieku i stanu zdrowia. Koniecznie poinformuj lekarza, jeśli w twojej rodzinie pojawiły się tętniaki. Może to mieć kluczowe znaczenie dla twojego zdrowia.

Silny ból głowy

W takim przypadku zaleca się przeprowadzenie rozmaitych badań w celu wykluczenia wszelkiego rodzaju anomalii. Tomografia komputerowa (zwana również badaniem TK), rezonans magnetyczny, badanie płynu mózgowo-rdzeniowego, angiografia mózgu to najlepsze obecnie metody wykrywania tętniaków mózgu.

Prowadzić zdrowy styl życia

Wśród zdrowych nawyków, jakie pomagają zapobiegać tętniakom są bez wątpienia:

  • nie palenie tytoniu
  • ograniczone spożycie alkoholu, narkotyków i wszelkiego rodzaju leków
  • stosowanie zdrowej i zrównoważonej diety
  • regularna aktywność fizyczna (przynajmniej 2-3 razy w tygodniu)
  • dbanie o odpowiednią wagę
  • kontrolowanie poziomu cholesterolu oraz o prawidłowe ciśnienie tętnicze krwi

Ograniczać stres

Jeśli ograniczysz stres i nerwy oraz stawisz czoła lękom, z pewnością nie stworzysz dobrych warunków do rozwoju tętniaka. Naucz się kontrolować nerwy i naturalnie się uspokajać. Unikaj tego, co sprawia, że czujesz się źle.

Rozwiązuj swoje problemy na bieżąco i rozmawiaj o nich z zaufaną osobą. Rób wszystko, co w twojej mocy, aby kłopoty nie kumulowały się ani nie przekształcały w coś znacznie poważniejszego. Koniecznie pamiętaj o chwili dla siebie! Co jakiś czas wyjeżdżaj na odprężające i regenerujące wakacje.

Nie zapominaj również o tym, że do prawidłowej pracy organizmu jest niezbędny zdrowy i naprawczy sen. Powinien on trwać od 6 do 8 godzin na dobę.

Dodatkowo, codziennie poświęć czas na rzeczy, które sprawiają ci frajdę. Czytaj, spaceruj, baw się z dziećmi lub wnukami, hoduj rośliny, graj w szachy, zapisz się na jogę lub pilates, pływaj, naucz się gry na jakimś instrumencie… Dobrym rozwiązaniem na zredukowanie stresu i zapobieganie tętniakom jest również medytacja.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Júnior, F. L. A., & Rodrigues, C. (2003). Aneurismas da Aorta Abdominal. Angiologia e Cirurgia Vascular: Guia Ilustrado.
  • Barreras Molinelli, L., Cacciavillani, G., Penazzi, M., Marinelli, P., & Romano, A. (2015). Aneurisma de vena poplítea. Angiologia. https://doi.org/10.1016/j.angio.2014.12.012
  • Paúl-Lapedriza, N., Bilbao-Bilbao, A., & Ríos-Lago, M. (2011). Rehabilitación Neuropsicológica. In Manual de Neuropsicología. https://doi.org/10.1016/B978-84-458-2066-7.00010-0

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.