Staw kolanowy — symptomy degradacji i zużycia

Gdy zaczynasz odczuwać nieprzyjemne zgrzyty lub sporadyczne trzaśnięcia w kolanie przy wchodzeniu po schodach powinniśmy pamiętać, że choroby zwyrodnieniowe stawów również mogą spowodować stan zapalny stawu kolanowego, a nawet go zdeformować.
Staw kolanowy — symptomy degradacji i zużycia
Valeria Sabater

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 11 października, 2022

Jak wiadomo wszystkie organy i części naszego ciała z czasem ulegają zużyciu. Jest to naturalnym procesem starzenia organizmu, jak i zbytnim nadwyrężaniem poszczególnych jego części. Staw kolanowy również należy do takiego obszaru.

Jego zużycie, ale i uszkodzenia powodowane chorobami zwyrodnieniowymi stawów są bardzo bolesne. Niejednokrotnie ostatecznym ratunkiem z sytuacji umożliwiającym normalne funkcjonowanie jest zabieg chirurgiczny. Należy pamiętać o tym, że odpowiedni tryb życia i dbanie o swoje ciało spowoduje, że nie tylko staw kolanowy, ale i inne części ciała z powodzeniem będą służyć nam przez długie lata. Dziś w artykule dowiesz się jakie są symptomy wróżące o początkowych problemach i jak spróbować im zapobiegać.

Dlaczego staw kolanowy się zużywa?

Najczęstszą przyczyną zużycia i degradacji stawu kolanowego jest choroba zwyrodnieniowa stawów. Wszystkiemu początek daje uszkodzenie chrząstki.

W wielu przypadkach ważnym czynnikiem jest genetyka. W grę wchodzi także masa ciała oraz ewentualna otyłość, która dodatkowo obciąża kolana. Często zdarza się, że przyczyna pojawienia się choroby jest nieznana i ciężka do zidentyfikowania.

W chorobie tej dochodzi do zaburzeń w procesach degradacji i syntezy chrząstki stawowej w komórkach tkanki chrzęstnej — chondrocytach, jak i macierzy pozakomórkowej — chondrynie i warstwie podchrzęstnej kości. Objawia się to brakiem odporności na nacisk i elastyczności chrząstki.

Również nie wolno zapominać o zwyrodnieniach stawów związanych z wiekiem, gdzie zdrowa chrząstka wraz z upływem czasu podlega zmianom. Innym powodem może być uraz lub kontuzja gdzie ucierpiał staw kolanowy, lub wcześniejsze nieprawidłowości w budowie samego stawu.

To, co dziś znane jest jako wtórne choroby zwyrodnieniowe stawu kolanowego, z reguły występuje poprzez zranienie łąkotki, uszkodzenia stawu. Ma to miejsce na przykład u sportowców lub na skutek wyżej wymienionej otyłości. Przyjrzyjmy się teraz jego najbardziej powszechnym objawom.

Staw kolanowy i symptomy jego zużycia

  • przy wielogodzinnym staniu odczuwalny ból
  • ból odczuwalny w momencie spacerowania po kamienistych lub nierównych terenach
  • odczuwalne bolesne ukłucia przy wchodzeniu po schodach
  • uczucie bólu po wstaniu z pozycji siedzącej
    Kolana
  • uczucie trzaskania w kolanie
  • od czasu do czasu może pojawić się stan zapalny stawu kolanowego. Co ważne należy nauczyć się rozróżniać go od zwykłej retencji płynów w organizmie. Charakteryzuje się zaczerwienieniem i spuchnięciem. Jeżeli mamy do czynienia ze stanem zapalnym może to dotknąć jedno z Twoich kolan, a obrzęk nie będzie widoczny na stopach lub innej części nogi
  • gdy choroba jest bardziej zaawansowana mogą pojawić się odkształcenia kolana do środka
  • kolana, które odkształcają się w wyniku choroby zwyrodnieniowej stawów zaczynają tworzyć osteofity. Są to narośla kostne, które pojawiają się na bocznych powierzchniach stawów, tych które są najbardziej obciążone

Czy można zapobiec degradacji stawów kolanowych?

Jeżeli już okaże się, że staw kolanowy ulega degradacji, styl życia osoby dotkniętej powinien zostać zmodyfikowany. Trzeba być przygotowanym na dokuczający ból, przyzwyczaić się do przyjmowania leków przeciwbólowych i podążać za wskazaniami lekarza.

Kolana i odżywianie

Odradzane jest zbytnie przeciążenie, a więc należy zrezygnować z długich spacerów i zamienić je na krótkie najlepiej z kilkoma przerwami. Są osoby, które z powolnym zużywaniem się stawu kolanowego żyją wiele lat, a dopiero w podeszłym wieku decydują się na wstawienie protezy.

W związku z tym, że one również mają określoną trwałość, dlatego większość pacjentów decyduje się na nią w bardziej zaawansowanym wieku. A co zrobić by staw kolanowy nie ulegał degradacji lub opóźnić ten proces?

Czy można opóźnić ten proces?

Prawdą jest, że możemy być obciążeni genetycznie, albo w naszym życiu doszło do uszkodzenia stawu lub kości. Co jest ważne to, że chrząstka ma zdolność regeneracji, a dzięki zdrowemu trybowi życia możemy zmniejszyć postępowanie degradacji, a nawet zapobiec jej wystąpieniu. Niżej wymienione zostały kilka z najważniejszych aspektów:

  • utrzymuj stałą wagę, w ten sposób nie przeciążysz stawu kolanowego
  • zadbaj o swój układ odpornościowy, zwiększ dawkę wapnia, fosforu i magnezu w szczególności. Zalecamy spożywanie świeżych owoców, warzyw oraz orzechów. Można włączyć do diety suplementy bogate w wyżej wymienione składniki
  • dieta sprzyjająca odnowieniu chrząstki powinna być bogata w rośliny strączkowe, drożdże piwne, dorsze, żelatynę, jajka oraz produkty bogate w witaminę C takie jak cytryny, pomarańcze, kiwi
  • najodpowiedniejszą formą aktywności fizycznej gdzie staw kolanowy nie będzie zbytnio obciążany, jest pływanie. Spróbuj zastosować kilka z naszych wskazówek i nie poddawaj się!

Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Fransen, M., Mcconnell, S., Harmer, A. R., Van der Esch, M., Simic, M., & Bennell, K. L. (2015). Exercise for osteoarthritis of the knee. Cochrane Database of Systematic Reviews. https://doi.org/10.1002/14651858.CD004376.pub3
  • Coggon, D., Reading, I., Croft, P., McLaren, M., Barrett, D., & Cooper, C. (2001). Knee osteoarthritis and obesity. International Journal of Obesity. https://doi.org/10.1038/sj.ijo.0801585
  • Felson, D. T., Naimark, A., Anderson, J., Kazis, L., Castelli, W., & Meenan, R. F. (1987). The prevalence of knee osteoarthritis in the elderly. the framingham osteoarthritis study. Arthritis & Rheumatism. https://doi.org/10.1002/art.1780300811
  • Heidari, B. (2011). Knee osteoarthritis prevalence, risk factors, pathogenesis and features: Part I. Caspian Journal of Internal Medicine.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.