Rany emocjonalne z dzieciństwa - koszmar w dorosłym życiu?

Przejrzane i zatwierdzone przez: psycholog Bernardo Peña.

Napisany przez Raquel Aldana

Ostatnia aktualizacja: 03 stycznia, 2023

Często zdarza się, że w życiu dorosłym wciąż odczuwamy rany emocjonalne z dzieciństwa. Często nawet nie jesteśmy świadomi tego, co nas blokuje, powoduje zawroty głowy, czy kreuje lęk. W większości przypadków powodem są właśnie uciążliwe rany emocjonalne z dzieciństwa – pozostałości w psychice po pierwszych nieprzyjemnych doświadczeniach.

Rany emocjonalne z dzieciństwa – koszmar w dorosłym życiu?

Musimy najpierw zdać sobie sprawę z istnienia ran emocjonalnych, aby następnie móc je wyleczyć. Im dłużej z tym zwlekamy, tym bardziej bolesne się stają. Obawa przed złagodzeniem ich powoduje, że nakładamy różne maski, które jedynie przeszkadzają nam w osiąganiu postępów. Tego przede wszystkim powinniśmy unikać.

Zdrada, poniżenie, brak zaufania, porzucenie, niesprawiedliwość… Oto rany emocjonalne, o których Lisa Bourbeau pisze w swojej książce  5 ran emocjonalnych, które uniemożliwiają ci bycie sobą. Przyjrzyjmy się im dokładniej:

1. Lęk przed odrzuceniem

Odrzucenie to najgorszy wróg osób dorosłych, które doświadczyły go w dzieciństwie. Wyobraź sobie, jak boleśnie dziecko znosi samotność, izolację i brak bezpieczeństwa w nieznanym świecie.

W rezultacie, gdy dziecko dorasta, zrobi wszystko, aby zapobiec ponownemu pojawieniu się uczucia odrzucenia. Dlatego też każdy, kto go doświadczył, często wcześnie porzuca swoich partnerów czy realizowane projekty w życiu zawodowym. Wszystko po to, aby załagodzić ból, jakiego dostarczają rany emocjonalne.

Te osoby przez całe życie muszą walczyć z lękiem przed samotnością, porzuceniem i odrzuceniem fizycznym kontaktu (przytulania, pocałunków, kontaktów seksualnych…).

Ich rany emocjonalne nie są łatwe do wyleczenia, ale dobrze na samym początku spróbować stawić czoła lękowi przed samotnością, zachęcając się do pozytywnego wewnętrznego dialogu. 

2. Strach przed odrzuceniem

Ta rana emocjonalna powstrzymuje przed akceptacją własnych uczuć, myśli i doświadczeń.

W dzieciństwie spowodowana jest najczęściej odrzuceniem przez rodziców, rodzinę lub rówieśników. Wywołany przez nią ból  powstrzymuje dziecko przed rozwijaniem prawidłowego poczucia własnej wartości.

U dziecka pojawiają się myśli na temat odrzucenia i degradacji własnego obrazu. 

Odrzucone dziecko czuje się niegodne uwagi i zrozumienia, a strach przed ponownym doświadczeniem podobnego uczucia prowadzi do coraz większej izolacji.

Jeżeli ten przypadek dotyczy również siebie, przyjrzyj się swojemu zachowaniu i zacznij sam podejmować decyzje. Za każdym razem, gdy ludzie będą od ciebie odchodzić, będziesz odczuwać to mniej boleśnie, a gdy czasami zapomną o tobie, nie będziesz odbierać tego osobiście.

Jesteś jedyną osobą, której potrzebujesz, aby żyć dokładnie tak, jak chcesz.

3. Upokorzenie

Jeśli chodzi o rany emocjonalne, upokorzenie jest jedną z częściej spotykanych. Tego typu rany emocjonalne powstają, gdy odczuwamy brak poparcia i krytykę ze strony innych. 

Doświadcza ich często dziecko, które słyszy, że jest głupie, źle się zachowuje, czy ma nadwagę, oraz którego problemy omawiane są w otoczeniu innych osób (niestety, to zjawisko jest bardzo powszechne).

Takie zachowanie na pewno negatywnie wpływa na samoocenę dziecka i sprawia, że trudno jest mu pielęgnować poczucie własnej wartości.

To często skutkuje kreowaniem osobowości zależnej. Co więcej, taki człowiek, jako egoistyczny “tyran”, wytwarza w sobie mechanizm obronny – może nawet poniżać innych, aby w ten sposób wzmocnić swoją tarczę ochronną.

Doświadczenia tego typu wymagają pracy nad własną niezależnością i wolnością, a także głębszego zrozumienia swoich potrzeb, lęków i priorytetów życiowych.

4. Zdrada lub strach przed zaufaniem

Te rany emocjonalne powstają, gdy osoby bliskie dzieciom nie wywiązują się ze swoich obietnic.

Dziecko czuje się wtedy zdradzone i oszukane, przez co traci zaufanie, staje się bardziej zazdrosne i jest bardziej skłonne do wyrażania negatywnych uczuć wobec innych, gdyż uważa, że nie jest warte ich obietnic. 

Doświadczanie tego typu problemów w dzieciństwie skutkuje większymi skłonnościami do kontroli i perfekcjonizmu w życiu dorosłych. Ludzie, których dotykają te zmiany emocjonalne, chcą mieć wszystko “czarno na białym”, nie pozostawiając niczego losowi.

Jeśli doświadczyłeś tych problemów w dzieciństwie, prawdopodobnie czujesz potrzebę sprawowania kontroli nad innymi. Często wiąże się to z silnym charakterem, który w rzeczywistości jest jednak mechanizmem ochronnym – tarczą broniącą przed rozczarowaniem.

Zauważa się to przede wszystkim w sposobie zachowywania się i tworzeniu uprzedzeń. Osoby, których dotykają te rany emocjonalne, muszą pracować nad swoją cierpliwością i tolerancją, a także uczyć się doświadczania samotności i przekazywania obowiązków.

5. Niesprawiedliwość

Poczucie niesprawiedliwości towarzyszy dzieciom, których głównie opiekunowie są zimni i autorytarni. Ich wymagania kreują u najmłodszych uczucie niemocy i braku spełnienia, zarówno w dzieciństwie, jak i dorosłym życiu.

Bardzo dobrze podsumowują to znane słowa wypowiedziane przez Alberta Einsteina:

Osoby, które doświadczają tego typu bólu, często w konsekwencji widzą rzeczy jedynie białymi lub czarnymi. Zwykle starają się być ważni i odnieść wielki sukces w swoim życiu.

Aby osiągnąć perfekcjonizm, mogą stać się fanatykami porządku. Często mają radykalne pomysły, co utrudnia im podejmowanie pewnych siebie decyzji.

Chcąc pokonać te rany emocjonalne, należy skupić się na zwiększeniu elastyczności umysłu i zaufania wobec innych. 

Gdy już znasz najważniejsze rany emocjonalne, które mogą mieć wpływ na twoje samopoczucie, zdrowie i możliwość rozwijania się jako jednostka, możesz szybciej je pokonać.

Źródło: Bourbeau, L. (2003) 5 ran emocjonalnych, które uniemożliwiają Ci bycie sobą.